12 سوال کلیدی اقتصادی از نامزدهای انتخابات 1400

انتخابات 1400 / روزنامه دنیای اقتصاد در همین زمینه 12 پرسش اصلی برای عیارسنجی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری طرح کرده است.

به گزارش رکنا و به نقل از دنیای اقتصاد ؛ این سوالات با محورهای «هدف گذاری برای رشد اقتصادی و تورم »، «برنامه پیشگیری از شوک در بازارها»، «سیاست های حمایتی از تولید»، «حمایت از گروه های کم درآمد»، «نحوه فعالیت اقتصادی کارگزاران حکومتی»، «سرمایه گذاری مستقیم خارجی»، «تحریم ها» و « FATF »، «سیاست خصوصی سازی »، «معرفی تیم اقتصادی»، «بهبود فضای کسب و کار» و «سیاست خارجی مناسب برای اقتصاد» طرح شده است. پاسخ به این سوالات می تواند از یکسو جهت گیری فکری هر یک از نامزدها را مشخص کند و از سوی دیگر، یک معیار برای ارزیابی عملکرد چهارساله رئیس جمهور آینده باشد.

در روزهای اخیر، بسیاری از نامزدهای ریاست جمهوری دغدغه اصلی خود را در دولت آینده «اقتصاد» و حل چالش های مربوط به آن معرفی کردند. اما کمتر کسی بود که برنامه اقتصادی خود، اهداف مدنظر و تیم خود را برای تحقق این اهداف مشخص کند. رئیس جمهوری که اولویت خود را اقتصاد معرفی می کند، باید برای ۱۲ پرسش اصلی اقتصاد ایران، پاسخ دقیق، اقناع کننده و شفاف داشته باشد.

نوع پاسخ به این ۱۲ پرسش اصلی اقتصاد ایران می تواند عیار رئیس جمهوری آینده را از لنز جامعه مشخص کند. از سوی دیگر، با پاسخ به این سوالات، رای دهندگان می توانند ارزیابی کنند که فاصله «شعار انتخاباتی» تا «برنامه جامع، راهگشا و عملیاتی» هر یک از نامزدها به چه میزان است.

1. چه هدف گذاری برای « نرخ تورم » و « نرخ رشد اقتصادی » در سال اول و سال چهارم دوره خود دارید؟ تضمین شما به مردم برای تحقق وعده های خود چیست؟ با توجه به این موضوع که هر نامزد باید برای هدف گذاری این دو متغیر یک برنامه مشخص و تیم اقتصادی هماهنگ و کارشناسی داشته باشد، پاسخ به این سوال می تواند هم یک چشم انداز برای رای دهندگان ایجاد کند و یک معیار که بتوان عملکرد آتی رئیس جمهور را با این اهداف محک زد. باید تفکیکی میان «رشد تورمی» و «رشد غیرتورمی» در ذهن مخاطبان وجود داشته باشد، اگر قرار است که نامزدها «رشد غیرتورمی» را هدف گذاری کنند، باید بتوانند یک برنامه ای مشخص و غیرشعاری برای این هدف معرفی کنند.

2. در دوره اکثر روسای جمهوری شاهد شوک ارزی و شوک قیمتی مسکن (و متعاقب آن سایر بازارها) بودیم آیا در دوره شما هم شاهد این شوک ها خواهیم بود؟ چه خواهید کرد که آنها نکردند تا از شوک پیشگیری شود؟ یا به بیان دیگر، در برنامه شما چه ویژگی مشخصی برای کنترل این دو شوک وجود دارد، که متمایز از برنامه های قبلی است؟ در دولت های اخیر، معدود دولتی بوده که توانسته نوسانات ارزی و شوک قیمتی بخش مسکن و سایر بازارها را کنترل کند، تجربه نشان داده که برنامه ارزپاشی، معمولا باعث کنترل موقت بازار دلار می شود، اما نهایتا این برنامه با یک شوک بزرگ ارزی روبه رو می شود، بنابراین اگر قرار نیست که دولت با ارزپاشی، بازار را مدیریت کند، برنامه مشخص او چیست؟

3. سیاست حمایتی شما برای حمایت از تولید چیست؟ توزیع نهاده ارزان (تسهیلات بانکی و ارز و ...) را برای حمایت از تولید قبول دارید یا شیوه دیگری مد نظر شماست؟ این سوال بسیار مهم است زیرا که اصولا سیاستگذاران، به بهانه حمایت از تولید، ماشین توزیع رانت را روشن می کنند. نمونه این سیاست، حمایت از صنایع خودرویی هستند که به رغم حمایت چند ساله، در بحث تولید توان رقابت با محصولات خارجی را ندارد. بنابراین در برنامه کاندیدا باید تفاوت میان «حمایت از تولید» و «توزیع رانت» کاملا مشخص شود.

4. سیاست حمایتی شما از اقشار کم درآمد چیست؟ آیا با دخالت در مکانیزم قیمت ها و قیمت دستوری برای ارزان سازی کالاها موافقید یا روش دیگری برای حمایت از اقشار محروم مدنظر دارید؟ با حجم انبوه یارانه پنهان انرژی چه خواهید کرد و برنامه شما برای استفاده از این یارانه ها چیست؟ به عنوان مثال، تجربه نشان داده که توزیع دلار 4200 تومانی به جز هدر رفت منابع ارزی سیاستگذار و پرکردن جیب گروهی که عموما در دهک های بالای درآمدی قرار داشتند، اثر مفیدی نداشت. اصولا، قیمت گذاری دولت پس از عدم موفقیت در برنامه کنترل تورم، صورت می گیرد. اگر رئیس جمهوری امروز گفت، که با قیمت گذاری دستوری مخالف هست، حتما باید این نکته را یادداشت و در تمام مراحل عمر دولت به او یادآوری کرد و با عملکرد آن مقایسه کرد. همچنین باید توجه کرد اگر قیمت گذاری دستوری، راهکار مقابله با تورم بود، حتما همه کشورها به جای حل ساختاری این مشکل، به قیمت گذاری دستوری روی می آوردند.

5. فعالیت اقتصادی کارگزاران حکومتی اعم از کشوری و لشکری در اکثر کشورهای توسعه یافته ممنوع است، دیدگاه شما چیست؟ آیا رقابت کارگزاران حکومتی با بخش خصوصی را صحیح می دانید یا کارگزاران حکومتی را قاعده گذار و داور فعالیت های اقتصادی می دانید؟ در حقیقت، تعریف بخش خصوصی در کشور چیست و آیا هر بخش غیردولتی را می توان بخش خصوصی نامید؟

6. اصولا در سه دهه اخیر، کشورهایی توانسته اند که به یک رشد اقتصادی بالا و پایدار دست پیدا کنند، که از ظرفیت جذب سرمایه گذاری خارجی استفاده کردند. با توجه به ضرورت جذب سرمایه گذاری مستقیم جاری برای رشد اقتصادی پایدار در بلندمدت، چه نقشی برای سرمایه گذاری مستقیم خارجی قائل هستید؟ چرا در جذب سرمایه خارجی موفقیت قابل توجهی نداریم؟ چه باید کرد؟

7. چه نقشی برای تحریم‌ ها و عدم پذیرش قواعد اقتصادی بین المللی مثل ( FATF ) در آشفتگی اوضاع اقتصادی قائل هستید؟ سیاست شما در مورد این دو مساله چیست؟ این دو گزینه بسیار مهم برای آینده اقتصاد کشور است، اگر قرار نیست که این دو گزینه، از سوی نامزدها مورد قبول قرار گیرد، بهتر است برنامه اقتصادی نامزدها، بدون لحاظ این دو برای مردم مشخص شود.

8. ارزیابی شما از سیاست خصوصی سازی در ۳۰ سال اخیر چیست؟ برنامه شما چه تفاوتی با دوره های قبل خواهد داشت؟ آیا خصوصی سازی را به شیوه کنونی ادامه می دهید، آیا متوقف می کنید یا برنامه جدید دارید؟

9. سه چالش اصلی اقتصاد ایران از دیدگاه حضرتعالی چیست؟ راهکارهای شما برای مواجهه با این سه چالش چه تفاوتی با روسای جمهور قبلی دارد؟

10. اقتصاددان اصلی تیم شما کیست؟ نظرات کدام اقتصاددانان را دنبال می کنید و نظرات کدام اقتصاددانان را به نظرات خود نزدیک تر می بینید؟ اصولا، ارائه گزینه های تیم اقتصادی می تواند تا حد زیادی، مسیر و نگرش نامزدها را مشخص کند. شاید با توجه به شرایط کنونی اقتصاد، حتی کارنامه و پیشینه تیم اقتصادی، از خود رئیس جمهور نیز مهم تر باشد.

11. ایران در شاخص سهولت کسب وکار (Ease Of Doing Business) در سال ۲۰۲۰ در رتبه ۱۲۷ قرار دارد، این درحالی است که بسیاری از کشورها با درآمد سرانه پایین تر، رتبه بسیار بهتری دارند، اشکال را در کجا می بینید؟ به نظرتان جایگاه ایران در پایان دولتش، چه رتبه ای است؟

12. بدون شک یکی از ریسک های وارد به اقتصاد کشور، تزلزل و نبود یک نقشه راه مناسب در روابط خارجی، اعم از روابط با کشورهای منطقه، کشورهای غربی و حتی با کشورهای دوست است، نگاه شما به بخش روابط خارجی چیست؟ آیا باید در روابط با کشورها، مرزبندی داشت؟ آیا اقتصاد باید در خدمت روابط خارجی باشد، یا اینکه باید روابط خارجی باید در خدمت اقتصاد باشد؟ آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.