مقابله با چاقی از نگاه طب سنتی

رعایت آداب غذاخوردن و داشتن عادات غذایی مناسب، از مهم‌ترین روش‌های داشتن وزنی متعادل است؛ اصلی که معمولاً مورد غفلت قرار گرفته و به جای آن، مردم به رژیم‌های لاغری خطرناک روی می‌آورند.

رابطه مستقیم میان چاق شدن و میزان مصرف مواد غذایی واقعیتی است که همه می‌دانیم. پس اگر چاق می‌شویم این مسئله رابطه مستقیمی با میزان مواد غذایی دریافتی و میزان سوخت و ساز بدن دارد.

آنچه معمولاً نمی‌دانیم: اما آنچه معمولاً به آن توجه نمی‌کنیم، تأثیر عادت‌های غذایی ما در بالا رفتن وزنمان است. مردم عموماً به گرفتن رژیم‌های غذایی سخت و آسیب‌رسان به سلامت جسمی و روحیشان روی می‌آورند بدون آنکه بدانند با تغیر آداب و عادت‌های غذاییشان می‌توانند به وزن متعادل برسند.

این یک نسخه است:

آغاز کردن غذا با نمک (در صورتی که فرد سالم بوده و نمک برایش ضرر نداشته باشد) بهتر است غذا را با کمی نمک آغاز کند.

آغاز کردن از سبک‌ترین غذاها

نخوردن غذای گرم و خوردن غذای نیمه گرم قبل از سرد شدن

خوردن با دست راست (برای افراد چپ دست خوردن غذا با دست چپ)

کوچک گرفتن لقمه

خوب جویدن غذا

زیاده‌روی نکردن در خوردن گوشت

غذا نخوردن در حالت راه‌رفتن و ایستاده

دست کشیدن از خوردن غذا پیش از سیر شدن کامل و در حالی که قدری از اشتها باقی است

بلند شدن از سر سفره، قبل از برچیدن آن

آنچه هنگام غذا خوردن باید ترک کرد:

زیاده‌روی در کیفیت و کمیت غذا

دمیدن در غذا

پاک کردن زیاد استخوان‌ها

آب خوردن در میان غذا

آب خوردن، پس از خوردن گوشت

خوردن، در حال سیری

مطالب مطرح شده جمع‌بندی کوتاهی از دستورات اسلام در خصوص آداب غذا خوردن بود. اما ائمه اطهار(ع) به صورت ویژه رهنمودهایی در خصوص کاهش وزن نیز مطرح فرموده‌اند که از آن جمله می‌توان به احادیث امام رضا(ع) اشاره کرد.

کاستن از حجم غذای شام و نه ترک کامل آن

توصیه امام رضا علیه السلام به عنوان یک روش اصولی برای کنترل وزن، کاستن از حجم غذای شام و نه ترک کامل آن است. آن حضرت می‌فرماید: کسی که می‌خواهد سالم و بدنی سبک و کم گوشت داشته باشد از شامش بکاهد.

یکی از گیاهان کنترل کننده وزن زنجبیل است. زنجبیل علاوه بر آنکه یکی از مؤثرترین مواد طبیعی در برقراری جریان خون و جلوگیری از لخته شدن آن است با پاکسازی سیستم گوارشی از ذخیره چربی‌های اضافی در بدن جلوگیری می‌کند.

امام رضا (ع) برای حفظ چابکی و انجام بهتر کارهای روزانه زنجبیل را توصیه کرده می‌فرماید: اگر مایل هستید فراموشی و نسیان شما کم شود و کارهای روزانه را به خوبی انجام دهید، زنجبیل و عسل بخورید.

متخصصین تغذیه می‌گویند یکی از راه‌های کاهش اشتهای کاذب و کمک به کاهش وزن بدن، خوردن جو پخته شده در ابتدای صبح و قبل از صبحانه است. جو تاثیر بسزایی در کاهش کلسترول، فشار خون، چربی و کاهش خطر ابتلا به سرطان دارد. فیبر موجود در جو باعث می‌شود که این غذا به آهستگی در بدن هضم شود و در نتیجه فرد برای مدت طولانی‌تری سیر می‌ماند.

قبل از خوردن صبحانه، آب با لیمو ترش بنوشید

متخصصین تغذیه همچنین توصیه می‌کنند برای اینکه سریع‌تر به وزن ایده‌آل خود برسید بهتر است قبل از خوردن صبحانه، آب با لیمو ترش بنوشید. مطابق این نظر نوشیدن آب همراه با لیموترش نه تنها به روند کاهش وزن شما سرعت می‌بخشد، بلکه بدن شما را از سموم پاک کرده و باعث افزایش انرژی در شما می‌شود.

مرکّبات در طب الأئمّه (ع) هم از ارزش و اهمّیت ویژه‌ای برخوردار است. پیشوایان دین با بهره‌گیری از الهامات ربّانی جوامع بشری را به ارزش دقیق علمی میوه‌ها و فرآورده‌های طبیعی آگاه کرده‌اند. در توصیه‌های پزشکی ائمه (ع) خوردن مرکبات قبل از غذا خوب و بعد از غذا بسیار پسندیده دانسته شده‌است. امام رضا (ع) هم مصرف این میوه با ارزش را برای هضم و جذب غذا و کمک به رسوب زدایی از خون بدن و بهبود سوخت و ساز و پیشگیری از غلظت خون مفید شمرده‌اند.

در طب سنتی اسلامی از گیاهانی مثل هل، زرچوبه، گزنه، زیره و هلیله هم به عنوان کاهنده وزن بدن و پاکسازی خون و چربی‌سوزی و لاغر کننده یاد شده است که به سوخت و ساز بهتر چربی‌ها کمک می‌کنند.

امام رضا علیه السلام در بیانی دیگر نحوه حمام کردن را در چاقی و لاغری دخیل دانسته‌اند. سلیمان جعفرى می‌گوید حضرت رضا علیه السلام فرمود: حمام یک روز در میان گوشت بدن را زیاد می‌کند و هر روز حمام رفتن پیه‌‌هاى کلیه را آب می‌سازد.