تغییر نام خیابان‌ های تهران پس از جنگ جهانی دوم: از استالین تا روزولت

به گزارش رکنا، این تغییرات به دلیل حضور سران سه کشور بزرگ در کنفرانس تهران صورت گرفت که در سفارت اتحاد جماهیر شوروی برگزار شد. در این مقاله به تاریخچه تغییر نام این خیابان‌ها و جزئیات آنها می‌پردازیم.

خیابان روزولت: از همکاری تا یادبود دکتر مفتح

پس از کنفرانس تهران، یکی از خیابان‌های تهران به نام فرانکلین روزولت، رئیس‌جمهور ایالات متحده، نامگذاری شد. خیابان روزولت در منطقه ۶ تهران قرار دارد و تا سال‌ها پس از انقلاب اسلامی به همین نام شناخته می‌شد. اما پس از ترور دکتر محمد مفتح، یکی از اعضای کمیته استقبال از امام خمینی، نام این خیابان تغییر یافت و به خیابان «شهید دکتر مفتح» تبدیل شد. دکتر مفتح در ۲۷ آذر ۱۳۵۸ در همین خیابان به شهادت رسید.

این خیابان از دروازه شمیران در جنوب شروع می‌شود و از تقاطع طالقانی عبور می‌کند تا به میدان هفت تیر برسد. ادامه این خیابان به سمت شمال به نام «مفتح شمالی» شناخته می‌شود.

خیابان استالین: از قوام‌السلطنه تا میرزا کوچک خان جنگلی

دومین خیابان که به نام استالین تغییر یافت، خیابان قوام‌السلطنه بود. این خیابان در امتداد خیابان سی‌تیر و از تقاطع جمهوری تا نوفل لوشاتو کشیده شده بود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این خیابان به نام میرزا کوچک خان جنگلی تغییر پیدا کرد. میرزا کوچک خان، مبارز معروف ضد استعمار، به عنوان یک نماد ملی در برابر سلطه شوروی‌ها و استعمارگران شناخته می‌شد.

نصرالله حدادی، تهران‌شناس، در این‌باره توضیح می‌دهد که انتخاب نام «سی‌تیر» برای این خیابان، هیچ‌گونه ارتباطی با وقایع ۳۰ تیر ۱۳۳۱ نداشته و تنها به دلیل وجود خانه قوام‌السلطنه در این منطقه بوده است.

خیابان چرچیل: از وینستون چرچیل تا بابی ساندز

سومین خیابانی که پس از کنفرانس تهران تغییر نام داد، خیابان چرچیل بود. این خیابان به افتخار وینستون چرچیل، نخست‌وزیر بریتانیا در دوران جنگ جهانی دوم، نامگذاری شده بود. اما در دهه ۱۳۶۰ و پس از مرگ بابی ساندز، مبارز ایرلندی، نام این خیابان به «خیابان بابی ساندز» تغییر پیدا کرد. بابی ساندز در زندان به‌خاطر اعتصاب غذا جان خود را از دست داد و این تغییر نام برای گرامیداشت او انجام شد.

در دهه ۷۰، خیابان بابی ساندز مجدداً تغییر نام داد و به «خیابان نوفل لوشاتو » تغییر یافت. نوفل لوشاتو، دهکده‌ای در فرانسه، مکانی بود که امام خمینی در دوران تبعید خود به آنجا نقل مکان کرده و برای مدتی در آنجا اقامت داشت. تغییر نام این خیابان به نوفل لوشاتو به‌ منظور گرامیداشت این دوران تاریخی و ارتباط امام خمینی با این منطقه بود.

نتیجه‌ گیری

تغییر نام خیابان‌های تهران پس از کنفرانس تهران نه تنها نشان از اهمیت تحولات سیاسی جهانی داشت، بلکه به‌طور مستقیم با تاریخ سیاسی ایران و تحولات انقلاب اسلامی ارتباط داشت. این خیابان‌ها که ابتدا به نام سران کشورهای پیروز در جنگ جهانی دوم نامگذاری شده بودند، پس از انقلاب اسلامی به افتخار شخصیت‌های ملی و انقلابی تغییر نام یافتند. این تغییرات همچنان به عنوان بخشی از تاریخ تهران و ایران در یادها باقی مانده است.