از پراید 100 میلیونی تا دلار 15 هزار تومانی، در بازار چه خبر است

 اما واقعیت چیست؟ آیا روند ریزش قیمت‌ها پایه و اساس علمی و پشتوانه اقتصادی دارد یا ارزپاشی‌های بانک مرکزی و جو روانی حاصل از سیگنال‌های مثبت بررسی پیش‌نویس توافق وین در تهران کاهش قیمت مقطعی و ورود نرخ دلار به کانال 29 هزار تومان را رقم زده است؟ در ادامه می‌خواهیم تحلیلی پیرامون شرایط بازار و هم‌چنین قیمت خودرو داخلی داشته باشیم. لطفا همراه ما باشید.

چرا خرید خودرو در شرایط امروز منطقی است؟

خرید خودرو در شرایطی که سیگنال‌های مثبت از حصول توافقات حتی از نوع نیم‌بند آن به تعبیر روزنامه کیهان، با کاهش و تعدیل قیمت‌ها به سود خریداران تمام می‌شود. اما در مقابل فروش خودرو بیشتر از سوی کسانی انجام خواهد گرفت که یا به خودرویشان نگاه سرمایه‌ای ندارند یا به قول معروف «پول لازم» هستند. همین تناقض و عدم هم‌سویی خرید خودرو و فروش خودرو موجب می‌شود بازار تکانه‌های جدی را تجربه نکند.

پیش‌تر در شرایط کاهشی شدن قیمت‌ها، فروش خودرو از سمت فروشندگان با رفتار بسیار هیجانی شدت می‌گرفت؛ اما این بار فروشندگان حین نزولی شدن شیب نمودار قیمت‌ها کمی با صبوری بیشتر درحال معامله خودرو خود هستند. اما در مجموع وقتی سیگنال‌های رسانه‌ای موجب ریزش نرخ ارز و خودرو در بازار آزاد می‌شوند، مشتریان دست به نقد باید به سرعت پس‌انداز و سرمایه‌شان را تبدیل به کالاهای سرمایه‌ای از جمله خودرو کنند. زیرا این دریچه برای خرید خودرو به قیمت عادلانه‌تر تنها برای چند روز باز خواهد ماند.

آیا ممکن است سناریو کاهش قیمت‌ خودرو پشتوانه منطقی پیدا کند؟

پاسخ به این پرسش در فضای مه‌آلود فعلی چندان آسان نیست. هرچند به ضرر قاطع می‌توان گفت موفقیت مذاکرات احیای برجام شاید در ابتدا با ریزش روانی قیمت انواع کالا‌های سرمایه‌ای همراه شود، اما با استیلای منطق بر شرایط و فروکش کردن هیجان‌ها، روند رشد قیمت خودرو و سایر کالاهای مرتبط با نرخ ارز از سر گرفته می‌شود و تنها باید به کاسته شدن از شیب تند رشد قیمت‌ها امیدوار بود. اگر بخواهیم اوضاع فعلی بازار معاملات خودرو را بررسی کنیم به این نتیجه خواهیم رسید که:

• تداوم قرعه‌کشی خودرو برخلاف وعده‌های سال گذشته

• عدم عرضه جامع خودروهای پرتیراژ داخلی در بورس

• کاهش رونق معاملات در بازار سهام و بورس

• واگذاری شرکت‌های زیرمجموعه 2 خودروساز اصلی کشور

• تعهدات معوقه خودروسازان

• زیان انباشته صنعت خودرو و قطعه سازی کشور

• گلایه مدیران ایران خودرو از فروش خودرویی چون پژو 206 با ضرر 46 میلیون تومانی

• تکذیب خبر تخصیص ارز 10 میلیون دلاری به واردات خودرو در پی مخالفت بانک مرکزی

و خبرهایی از این دست، اخباری نیستند که نشان‌دهنده بنیان منطقی برای کاهش قیمت خودرو باشند. بر همین اساس باید گفت تا هفته آینده و تعیین تکلیف مذاکرات قیمت‌ها متاثر از جو روانی کاهشی پیش خواهند رفت اما در صورت توافق یا عدم توافق باز هم قیمت خودرو وارد فاز افزایش با شیب کم یا زیاد می‌شود.

برای خرید خودرو به تورم نگاه کنید

نمودار فراوانی خرید خودرو و فروش این کالای سرمایه‌ای به‌طور خاص در شرایط اقتصاد تورمی رابطه مستقیمی با تورم دارد. پس برای خرید خودرو بیش از اخبار هیجانی و مقطعی باید پیش بینی‌ها از روند تورم را مورد توجه قرار داد. کارشناسان اقتصادی معتقدند اگر قیمت‌گذاری دستوری ادامه پیدا کند و دولت به شناوری قیمت‌ها روی نیاورد تورم اقتصادی که تا پایان سال پیش‌بینی‌ها افزوده شدن 20 درصد بر میزان فعلی آن را برآورد می‌کنند، بر قیمت ماشین نیز اثرگذار خواهد بود و به این ترتیب خودرو همچنان گران می‌شود.

بسیاری از فعالان اقتصادی در عرصه صنعت و بازار خودرو هشدار می‌دهند فشار از بالا بر بازار و نگهداری مصنوعی قیمت‌ها در سطحی پایین‌تر از آنچه مطابق با تورم باید باشد، در نهایت نه‌تنها به کاهش یا ثبات منجر نمی‌شود، بلکه روند افزایشی بهای اتومبیل را نیز به همراه خواهد داشت.

بنزین در کمین بازار خودرو

افزایش قیمت بنزین با تغییر فرآیند قیمت‌گذاری سوخت اگرچه با تکذیب رسمی چندباره از سوی مسئولان و سخنگوی دولت همراه بوده اما به هر حال محتمل است که در سال 1402 به واقعیت بپیوندد. تجربه نشان داده برخلاف تصور هرگز افزایش نرخ رسمی بنزین در ایران به کاهش قیمت خودرو نمی‌انجامد، مگر در شرایطی که دولت با در نظر گرفتن استراتژی و تاکتیک موثر جایگزینی خودروهای فرسوده با اعطای وام، تخصیص یارانه به خودروهای دوگانه‌سوز و هیبریدی یا حتی برقی و برنامه‌ریزی جهت تولید خودروهایی با مصرف سوخت پایین متناسب با فناوری روز را مد نظر قرار بدهد.

بر همین اساس چنانچه طی سه ماهه نخست سال آینده به این نتیجه برسند که زیرساخت لازم برای افزایش قیمت بنزین و هدفمند ساختن یارانه‌ای که به این محصول جریان‌ساز در عرصه‌های مختلف کشور تخصیص می‌یابد فراهم است، بدون تردید خودرو و بازار آن از این نتیجه‌گیری و اجرای آن بی‌نصیب نخواهد ماند. حتی اعلام آغاز فرآیند بررسی طرح هدفمند کردن یارانه بنزین نیز می‌تواند نمودار قیمت خودرو را صعودی کند. به این ترتیب خرید خودرو تا پایان پاییز و حتی زمستان- فارغ از هر رویدادی که در کشور حادث شود- به سود خریداران تمام خواهد شد.

آخر داستان

در شرایط فعلی خرید خودرو در نهایت طی بازه‌های یک تا چند ماهه هم به نفع خریداران تمام می‌شود. اما فروش خودرو و تبدیل آن به خودروی مدل بالاتر و سایر کالاهای سرمایه‌ای نیز اقدامی است که می‌تواند منافع اقتصادی فروشندگان خُرد و مصرف‌کنندگان خودرو را تامین کند.