جنگل‌های ارسباران، نوار سبز شمال غربی کشور

راهنمای کامل برای سفر به جنگل‌های ارسباران

جنگل‌های ارسباران که در استان «آذربایجان شرقی» و در محدوده شهرستان‌های «کلیبر و ورزقان» قرار گرفتند، از نواحی زیبا و سرسبز این منطقه به شمار می‌آیند. این جنگل‌ها در نزدیکی رود ارس و مرز جمهوری آذربایجان واقع شدند و به واسطه موقعیت جغرافیایی خاص خود از آب و هوایی معتدل و مرطوب برخوردارند. بارش‌های مداوم و وجود چشمه‌ها و رودخانه‌های متعدد، زمینه‌ساز پوشش گیاهی غنی و متنوع این منطقه شده است.

این جنگل‌ها با وسعتی بیش از ۱۳۰ هزار هکتار، یکی از مهم‌ترین بخش‌های جنگل‌های هیرکانی هستند. شرایط آب و هوایی مطلوب و موقعیت جغرافیایی ویژه، این جنگل‌ها را به زیستگاهی مناسب برای انواع گونه‌های گیاهی و جانوری تبدیل کرده است. درختانی مانند بلوط، راش، فندق و گردو به این جنگل‌ها شکوهی خاص بخشیدند، در حالی که حیواناتی مانند خرس قهوه‌ای، پلنگ، گرگ، روباه و گونه‌های مختلف پرندگان در این محیط طبیعی و بکر زندگی می‌کنند.

بهترین زمان سفر به جنگل‌های ارسباران

منطقه ارسباران، ناحیه‌ای «کوهستانی و خشک» است که تنوع آب و هوایی زیادی در طول سال دارد. بهترین زمان برای بازدید از جنگل‌های ارسباران «فصل‌های بهار و تابستان» است؛ زیرا در این دوره‌ها هوا معتدل و دلپذیر بوده و زمین‌ها با شکوفه‌ها و گیاهان سرسبز می‌شوند. معمولا در این بازه زمانی آمار رزرو بلیط قطار تبریز به اوج خودش می‌رسد.

در فصل بهار، گل‌ها و شکوفه‌های گوناگون از جمله جلفا، بلوط و سماق این منطقه را زیبا می‌کنند. گر چه وزش بادهای شدید در ارتفاعات، چالش‌هایی را برای گردشگران به وجود می‌آورد؛ اما همانطور که گفته شد این فصل زمان مناسبی برای رزرو بلیط قطار زنجان تبریز و مشاهده رشد درختان و لذت بردن از طراوت و شادابی هوا است.

در تابستان هوا همچنان خنک و دلپذیر است و سرسبزی جنگل‌ها و جاذبه‌های طبیعی منطقه ادامه دارد. در این فصل، فرصت‌های نابی برای پیاده‌روی در مسیرهای طبیعی و کوهنوردی فراهم می‌شود پس هنوز هم برای رزرو بلیط قطار اصفهان تبریز فرصت خواهید داشت.

مسیر دسترسی به جنگل‌های ارسباران

آدرس جنگل‌های ارسباران "استان آذربایجان شرقی، ۴۶ کیلومتری شهرستان کلیبر" است و برای رسیدن به آن چندین راه پیش روی شماست:

1. اگر قصد رزرو هتل در تبریز و سفر به جنگل‌های ارسباران با هواپیما را دارید، ابتدا باید بلیط پرواز به مقصد تبریز را تهیه کنید و پس از رسیدن به آنجا با استفاده از تاکسی به سمت این جنگل‌های زیبا بروید.
2. برای سفر با اتوبوس، بلیط خود را به مقصد شهر «اهر» تهیه کنید. پس از رسیدن به اهر، مسافت کوتاهی تا جنگل‌های ارسباران باقی می‌ماند که می‌توانید آن را با تاکسی طی کنید.
3. اگر تصمیم به سفر با خودروی شخصی دارید، ابتدا باید تا شهر تبریز رانندگی کنید. پس از آن به سمت شهرستان «کلیبر» بروید که جنگل‌های ارسباران در ۴۶ کیلومتری این شهرستان واقع شدند.
4. اگر هم ترجیح می‌دهید با قطار سفر کنید، می‌توانید بلیط قطار اصفهان تبریز یا قطار به مقصد جلفا / تبریز را بخرید؛ سپس با استفاده از تاکسی راهی جنگل‌های ارسباران شوید.

جاذبه‌های گردشگری جنگل‌های ارسباران

ارسباران منطقه‌ای استثنایی با طبیعتی سرسبز و شگفت‌انگیز که برخلاف تصورات رایج ایران به‌عنوان کشوری خشک و کویری، شباهت زیادی به مناظر زیبای انگلیس دارد. این منطقه جذابیت‌های گردشگری فراوانی دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.

1. کلیساها و عمارت‌های تاریخی جنگل ارسباران

در منطقه جنگل‌های ارسباران چندین کلیسای قدیمی قرار دارند که به‌عنوان آثار تاریخی ارزشمند این منطقه شناخته می‌شوند. از جمله این بناهای مهم می‌توان به کلیسای آینالو و عمارت وینق اشاره کرد که هر دو نقش برجسته‌ای در تاریخ و معماری منطقه دارند.

1. بازار قدیمی اهر

بازار اهر که قدمتش به دوران قاجار باز می‌گردد به‌عنوان یکی از جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی منطقه ارسباران شناخته می‌شود. شهر اهر به دلیل نزدیکی به جنگل‌های زیبای ارسباران یکی از مناطق جذاب و دیدنی این ناحیه به شمار می‌آید. بسیاری از گردشگران داخلی در سفر خود به ارسباران، پیش از بازدید از جنگل یا پس از آن به این بازار قدیمی سر می‌زنند.

1. عمارت وینق

عمارت وینق نیز یکی از دیگر بناهای قدیمی و ارزشمند در شهرستان خدا آفرین (از توابع استان آذربایجان شرقی) است. این عمارت در نزدیکی کلیسای آینالو قرار دارد و سازنده آن یک تاجر ارمنی به نام "تومانیانس" است. عمارت وینق که بیش از 100 سال قدمت دارد، در دوره قاجار ساخته شده و با معماری کوشکی بر بالای تپه‌ای سنگی بنا شده است.

1. قلعه بابک خرمدین

بهترین زمان برای بازدید از این قلعه تاریخی از اواخر فروردین تا اوایل خرداد و همچنین ماه‌های شهریور و مهر است. این قلعه تاریخی در نزدیکی شهر کلیبر واقع شده و قدمت آن به دوره‌های اشکانی و ساسانی بازمی‌گردد. قلعه بابک به دلیل مبارزات قهرمانانه بابک خرمدین (سردار ایرانی که بیش از ۲۰ سال در کوهستان‌های ارسباران با خلافت عباسی جنگید.) شهرت یافته است.

1. کلیسای آینالو

کلیسای آینالو از آثار تاریخی بیش از یک قرن پیش است که در شهرستان کلیبر در استان آذربایجان شرقی قرار گرفته و توسط همان تاجر ارمنی مشهور به نام "تومانیانس" ساخته شده است. نام «آینالو» برگرفته از سقف فلزی کلیساست که به دلیل بازتاب نور، شبیه آینه به نظر می‌رسد. این ویژگی باعث شد مردم محلی آن را «آئینه‌لو» بنامند که به معنای «شبیه آینه» است.

1. پارک جنگلی مکیدی

این جنگل در کنار روستایی به همین نام واقع شده و با مناظر بکر و دست‌نخورده خود به یکی از مقاصد محبوب گردشگران تبدیل شده است. در سال‌های اخیر، امکاناتی نظیر آلاچیق و آب آشامیدنی برای رفاه مسافران در این منطقه فراهم شده و شرایط اقامت چند ساعته در آن وجود دارد.

فعالیت‌های گردشگری در جنگل‌های ارسباران

سفر به ارسباران فرصت مناسبی برای لذت بردن از مناطق ییلاقی این منطقه است. ییلاقات عشایری ارسباران یکی از بکر‌ترین و زیباترین جاذبه‌های گردشگری کلیبر به شمار می‌روند که بازدید از آن‌ها را نباید از دست داد. از جمله این مناطق می‌توان به «ییلاق ایل بسطامو» اشاره کرد که به خاطر ارتفاع بالا، در روزهای گرم تابستان نیز هوایی خنک دارد.

جنگل‌های ارسباران هم دارای جاذبه‌های گردشگری زیادی هستند و می‌توانند گردشگران را به خود جذب کنند. چشمه‌های آب گرم و سرد ارسباران به‌ویژه در فصل بهار، از دیگر دلایل جذابیت این منطقه برای بازدیدکنندگان به شمار می‌روند.

اگر به دنبال تجربه کمپینگ و اقامت در دل جنگل هستید، پیشنهاد می‌کنیم به نقاطی چون قلعه درسی، آینالو، چیچکلو و پیر داوود سری بزنید. این مکان‌ها امکان استراحت و برپایی کمپ را برای شما فراهم کردند.

نکات مهم برای سفر به جنگل‌های ارسباران

• این جنگل‌ها بکر و وحشی هستند و خطراتی مانند گم شدن در مسیر یا حمله حیوانات وجود دارد. توصیه می‌شود تا حد ممکن به‌صورت گروهی و با یک راهنما به این جنگل سفر کنید.
• در صورت تمایل به کندن و مصرف قارچ‌های محلی لازم است بدانید که برخی از آن‌ها سمی‌اند؛ بنابراین شناخت کافی و آگاهی در این زمینه ضروری است.
• فراموش نکنید تجهیزات ضروری مانند چراغ‌قوه، چادر و کفش مناسب را همراه خود داشته باشید.
• شما به منطقه‌ای بکر و وحش سفر می‌کنید که انواع مختلفی از گیاهان و جانوران در آن زندگی می‌کنند؛ پس از ریختن زباله شدیداً خودداری کنید تا این زیبایی‌های طبیعی برای نسل‌های آینده باقی بمانند.

و در آخر باید بگوییم حفاظت مداوم از این پناهگاه بوم‌شناختی نشان‌دهنده اهمیت حفظ آن است و تضمین می‌کند که جنگل‌های ارسباران به‌عنوان «نماد تنوع زیستی» منبع الهامی برای دوستداران طبیعت و ارثی ارزشمند برای نسل‌های آینده باشد.