اجازه بازدید از سد کجکی را به ایران ندادند / گزارش انسداد رودخانه ولگا بزودی منتشر می شود

به گزارش رکنا، محمد جوانبخت، معاون آب و آبفای وزارت نیرو و مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب در نشست خبری امروز دوشنبه 23 مرداد ماه 1402 در جمع خبرنگاران گفت: شرایط آبی کشور خاص و از اهمیت ویژه‌ ای برخوردار است. از منظر منابع آبی، کشور خشکی هستیم و از نظر تغییر اقلیم که در سال‌ های اخیر باعث اتفاقات جدی شده است ما را با محدودیت منابع آبی مواجه کرده است. در این شرایط توسعه مصرف آب به همراه این محدودیت ها اتفاق افتاد که در حال مدیریت آن هستیم.

هر ساله با صدها نقطه تنش آبی مواجه می شویم

معاون آب و آبفای وزارت نیرو در ادامه گفت: هر ساله با صدها نقطه تنش آبی مواجه می‌شویم. سال گذشته با اتمام آب سد اکباتان همدان و خالی شدن آب سد نهند در تبریز مواجه شدیم که توانستیم یک متر مکعب در آن جای گذاری کنند. سد دوستی که سد مشترک ایران و ترکمنستان است و این سد تأمین کننده آب مشهد است و برای اولین بار آب وارد این سد نشد.

ما با مساله زیرساخت‌ ها هم مواجه هستیم و آب داشتن در یک منطقه به این معنا نیست که می توانیم آب را انتقال دهیم. زیرا به زیر ساخت‌ ها برای انتقال و پمپاژ آب نیاز داریم.

3 الی 4 سال است حقابه ایران از هیرمند رهاسازی نشده است

جوانبخت در رابطه با اخبار منتشر شده مبنی بر بازدید هیئت ایرانی از هیرمند گفت: در معاهده 1351 به روشنی مشخص شده است که سالانه 820 میلیون متر مکعب آب باید وارد کشور ایران شود و برای تامین آب و مصارف استان سیستان و بلوچستان و آب شرب شهر زاهدان. این اتفاق در 3 - 4 سال گذشته نیفتاده است و آب موثری رهاسازی نشده است. آن هم به این دلیل که خشکسالی است.

برای اجرای معاهده یک سازوکاری پیش بینی شده است تحت عنوان کمیساران آب هیرمند و موضوع جلسات کمیساران اجرای معاهده فی مابین سال 1351 است. یکی از پیش بینی ها که در متن معاهده آمده این است که هر زمان ایران از آمار و ارقام ارائه شده از طرف مقابل قانع نشود، درخواست بازدید از ایستگاه آب سنجی بالادست سد کجکی را می توانیم داشته باشیم.

در یک سال اخیر و پس از نشست های پی در پی با کشور افغانستان بازدید را به دلایل مختلف نمی پذیرفتند و بعد از اصرارهای زیادی که شد و با کمک وزارت امور خارجه بالاخره اجازه بازدید از ایستگاه آب سنجی بالادست سد کجکی به تیم فنی ایران داده شد.

آب در سد موجود است اما اجازه بازدید ندادند

وی ادامه داد: اگر چه این بازدید در هر زمانی نمی‌ تواند تأمین کننده نظر ما باشد و باید در ماه‌ هایی که بیشترین آب دهی است انجام شود.

جوانبخت در ادامه گفت: تیم فنی ایران در این بازدید مشاهده کرد که جریان آب به سمت سد کجکی برقرار است و آب در جریان است. ایران درخواست بازدید از سد کجکی را داد اما با آن موافقت نشد. متأسفانه در این سفر، مقامات افغانستان اجازه بازدید از مخزن سد کجکی را که در تصاویر ماهواره‌ ای مشخص است ذخایر آبی مناسبی دارد و می تواند بخشی از حقابه ایران را برطرف کند، به تیم فنی ایران ندادند.

هاشم امینی، معاون راهبردی و نظارت بر بهره برداری شرکت آب و فاضلاب کشور در پاسخ به خبرنگار رکنا:

استفاده از پساب فاضلاب و آب غیرمتعارف به جای آب تازه سطحی و زیرزمینی در صنعت

هاشم امینی، معاون راهبردی و نظارت بر بهره برداری شرکت آب و فاضلاب کشور در پاسخ به سوال خبرنگار رکنا درخصوص وضعیت بازیافت شبکه فاضلاب کشور گفت: در حال حاضر 37 میلیون نفر از جمعیت کشور تحت پوشش فاضلاب هستند. حدود یک میلیارد و 600 میلیون مترمکعب در سال از فاضلاب انسانی جمع آوری، تصفیه و تبدیل به پساب فاضلاب می شود. بخشی از این پساب متناسب با استانداردهای زیست محیطی و شاخص های مدنظر سازمان حفاظت محیط زیست به آب های سطحی و بخشی به مصارف کشاورزی می رسد.

وی ادامه داد: در یک دهه گذشته وزارت نیرو مصرف جدید بخش صنعت را هم به این بخش افزود و در پی پیشرفت تکنولوژی های تصفیه فاضلاب بخشی از پساب ها به مصارف فضای سبز اضافه شد. در حال حاضر در کشور حدود 52 قرارداد بیع متقابل وجود دارد که به دنبال تکمیل پروژه های ناقص و ایجاد پساب های فاضلاب، تصفیه خانه ها و شبکه های فاضلاب است تا به مصارف صنعتی برساند و 7 پروژه در حال واگذاری داریم.

بیشترین پروژه هایی که پساب های فاضلاب را جمع آوری و در اختیار صنایع قرار می دهد در استان اصفهان است و حدود 307 میلیون مترمکعب فاضلاب را امروز به صنایع کشور واگذار کردیم و 191 میلیون مترمکعب فاضلاب را در حال مذاکره برای فروش به صنایع هستیم و 348 میلیون مترمکعب را در حال عقد قرارداد هستیم و پیش بینی می کنیم با بند ع تبصره 8 قانون بودجه 1400 و تکالیفی که در قانون برنامه پنج ساله هفتم داریم، سرعت ببخشیم و تلاش کنیم یک بازتخصیصی در صنعت داشته باشیم و صنعت به جای اینکه آب تازه، تمیز، شرب، سطحی و زیرزمینی را استفاده کند، صنایع را به سمت استفاده از پساب فاضلاب یا آب های غیرمتعارف( آب دریا یا آب زیرزمینی غیرقابل استفاده در حوزه شرب) ببریم.

بخشی از آب کشور در شبکه فرسوده لوله کشی هدر می رود

امینی در پاسخ به سوال دیگر رکنا درخصوص شبکه فرسوده لوله‌ کشی در ایران و هدر رفت آب در این بخش گفت: شبکه آب کشور از جنس های مختلف لوله های ایرانی، فولادی، چدنی و ... است و به مرور زمان دچار فرسودگی می شود و باعث می شود نتوانیم آنطور که باید در حوزه آب شرب خانگی از نظر کیفی و کمی پاسخگو باشیم و باید بخشی از آن تعویض شود. بخشی از وظایف مستمر و روزمره شرکت های آب و فاضلاب، تعویض و اصلاح شبکه های آب و انشعاب های آب است که در جلسات بعدی اشاره خواهد شد که سالانه چقدر از این شبکه های فرسوده اصلاح می شود که مانع هدررفت آب در شبکه خواهد شد.

عیسی بزرگ زاده، مدیرکل دفتر برنامه ریزی کلان منابع آب و تلفیق بودجه در پاسخ به خبرنگار رکنا:

نمی توان توقع داشت که هزاران کیلومتر لوله گذاری در یک دولت انجام شود

عیسی بزرگ زاده، مدیرکل دفتر برنامه ریزی کلان منابع آب و تلفیق بودجه در ادامه سوالات رکنا گفت: حدود یک میلیارد مترمکعب پساب در برنامه های دولت سیزدهم جهت مصارف بخش صنایع برنامه ریزی شده است. دولت در این بخش انرژی فوق العاده ای گذاشته است. اتفاق مهم در بخش هدررفت آب همکاری دولت و بخش خصوصی است و وزارت نیرو این آمادگی را دارد که در بخش خرید پساب در چهارچوب ضوابط هماهنگی های لازم انجام شود.

بزرگ زاده با بیان اینکه پرسش از شبکه فرسوده لوله کشی و هدررفت آب مطلب مهمی است، گفت: در حال حاضر 168 هزار کیلومتر شبکه توزیع شهری و 184 هزار کیلومتر شبکه توزیع روستایی در کشور وجود دارد. چگونه می شود انتظار داشت در مدت کوتاهی و در طول یک دولت این اعداد جایگزین شود؟ کاری که انجام شد این است نقاط حساس مورد تمرکز قرار دادیم و استان ها و شهرهایی که بیشترین هدررفت آب در سراسر کشور را داشتند، مانند بوشهر به دلیل نزدیکی به دریا و خوردگی لوله ها، شناسایی کردیم.

گزارش انسداد رودخانه ولگا به زودی منتشر می شود

بزرگ زاده در پاسخ به سوال آخر رکنا درخصوص بسته شدن رود ولگا به ورودی آب دریای خزر و پایین آمدن تراز آب این دریا، گفت: کنوانسیون های مختلف محیط زیستی، بهره برداری و ... درخصوص دریای خزر وجود دارد و همه کشورهای پیرامونی دریای خزر باید به مفاد این کنوانسیون ها متعهد باشند.

درباره انسداد رودخانه ولگا و باتوجه به نقش ویژه ای که این رودخانه دارد و بیش از 90 درصد تامین آب دریای خزر از رود ولگا تامین می شود، از مرکز تحقیقات دریای خزر خواسته شده است که یک گزارش کامل و دقیق تهیه شود و پس از آماده شدن این گزارش در اختیار رسانه ها قرار خواهیم داد.