احداث نیروگاه های تجدیدپذیر برای محرومیت زدایی در دستور کار دولت / انرژی های تجدیدپذیر دیگر گران نیست

به گزارش رکنا اقتصادی، مشکلات زیست محیطی ناشی از مصارف سوخت های فسیلی از یک طرف و تجدید‌پذیر بودن منابع انرژی های نو نظیر خورشید و باد از طرف دیگر باعث شده است که جهانیان به توسعه و گسترش بهره برداری از انرژی‌ های تجدیدپذیر و افزایش سهم این منابع در سبد انرژی جهانی توجه ویژه داشته باشند. امروزه ما شاهد افزایش بودجه دولت ها و شرکت‌ ها در امر تحقیق، توسعه انرژی های تجدیدپذیر در دنیا هستیم.

انرژی های تجدیدپذیر ( Renewable energy) از منابع طبیعی تولید می شود که به طور طبیعی دوباره جایگزین می‌ شوند. از جمله این منابع می‌ توان به منابع کربن خنثی مانند: انرژی خورشیدی، بادی، باران، جزر و مد، امواج، زمین گرمایی و زیست توده اشاره کرد.

انرژی "زمین گرمایی" یکی از منابع انرژی‌ های تجدیدپذیر است که از انرژی خورشیدی که در طول هزاران سال در داخل زمین ذخیره شده است و همچنین فروپاشی یا زوال ایزوتوپ های اورانیوم رادیو اکتیویته،توریم و پتاسیم در طی سالیان دراز در عمق زمین نشات گرفته است که عمدتا در نواحی زلزله خیز و آتشفشانی جوان و صفحات تکتونیکی زمین متمرکز شده است.

"زیست توده" که یکی دیگر از منابع انرژی‌های نو است از اجزا قابل تجزیه زیستی از محصولات، پسماندها و زائدات کشاورزی (شامل مواد گیاهی و دامی)، جنگل ها و صنایع وابسته و همچنین زائدات صنعتی و شهری قابل تجزیه” تولید می شود. بر اساس تعریف علمی ارائه شده برای زیست توده، زیست توده به سوخت‌ هائی اطلاق می‌ گردد که از جرم توده فیتوپلانکتون‌ها و جرم توده زئوپلانکتون‌ها ساخته می‌ شوند.

گفتگوی رکنا با جعفر محمدنژاد سیگارودی، مدیر کل دفتر توسعه نیروگاه‌ های تجدیدپذیر مقیاس کوچک و سخنگوی سازمان ساتبا (سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق ) را بخوانید:

انرژی های تجدیدپذیر ارزانتر از سوخت های فسیلی است

محمدنژاد سیگارودی در ابتدا گفت: هرچه پیش می رویم رویکرد عمومی دنیا به دلایل متعدد به سمت انرژی های تجدیدپذیر سوق پیدا کرده است. براساس گزارش رسمی 2019 آژانس بین المللی انرژی‎های تجدیدپذیر (IRENA) قیمت تمام شده تولید برق نیروگاه های تجدیدپذیر( خورشیدی، بادی، زیست توده و زمین گرمایی ) حتی از قیمت تمام شده برق فسیلی هم پایین تر آمده است. بنابراین این موضوع که از گذشته تا به امروز مطرح می شد که انرژی های تجدیدپذیر گران هستند و نباید به سمت آن حرکت کنیم، دیگر محلی از اعراب ندارد.

بنابراین براساس گزارش معتبرترین سازمان بین المللی تخصصی حوزه تجدیدپذیر که هم اکنون حدود 184 کشور از جمله ایران عضو آن هستند، قیمت تمام شده برق تولیدی منابع انرژی های تجدیدپذیر با منابع دیگر قابل رقابت بوده و حتی پایین تر آمده است.

چرا ضرورت دارد ایران به سمت انرژی های تجدیدپذیر برود؟

سخنگوی سازمان ساتبا درخصوص ضرورت هایی که باعث می شود ایران به سمت انرژی های تجدیدپذیر حرکت کند، گفت: ضرورت اول این است که ایران یک کشور خشک با میزان بارش بسیار پایینی است. میانگین بارش دریافتی سالیانه کشور از متوسط بارش جهانی پایین تر است. ضرورت دیگر مربوط به مسائل زیست محیطی است که در اثر استفاده بی رویه از سوخت های فسیلی متوجه هوا، خاک و آب می شوند. ضرورت سوم این است که انرژی های تجدیدپذیر به لحاظ تکنیکالی واجد ویژگی هایی است که می تواند پاسخگوی نیاز مصرف در محل باشد.

به این معنی که یک نیروگاه فسیلی متمرکز 4 هزار مگاواتی را در یک نقطه احداث می کنیم. سپس صدها کیلومتر شبکه ایجاد می کنیم که به طبع آن تلفات انرژی برق در شبکه رخ می دهد تا به دست مصرف کننده برسد. همه این نقاط ضعف در انرژی های تجدیدپذیر حل وفصل شده است. حتی می توان یک نیروگاه خورشیدی را بر پشت بام یک خانه احداث کرد و برق مورد نیاز خانه را بدون نیاز به شبکه و تلفات انرژی تامین کرد.

همچنین وابستگی به آب و اثرات زیست محیطی که در نتیجه استفاده از منابع فسیلی ایجاد می شود، در تجدیدپذیرها چه در مقیاس کوچک و چه بزرگ رخ نمی دهد. از نظر اقتصادی و زیست محیطی، عدم وابستگی به آب و مصرف انرژی در محل، از ویژگی هایی است که انرژی های تجدیدپذیر را نه تنها گزینه ای برای تامین برق در کشوری مثل ایران مطرح می کند، بلکه ضرورت دارد که ایران به سمت تجدیدپذیرها برود.

ایران برنامه دارد که تا 4 سال آینده 10 هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر احداث کند

محمدنژاد سیگارودی درخصوص میزان سرمایه گذاری تجدیدپذیرها تصریح کرد: میزان سرمایه گذاری جهانی برای هر کیلو وات نیروگاه خورشیدی حدودا بین 600 تا 650 دلار و برای نیروگاه بادی حدود 750 تا 800 دلار است. برای نیروگاه های زیست توده به ویژه زباله سوزها به دلیل وجود فیلترهای خاص قیمت کمی بالاتر است و حدود 1000 دلار برآورد شده است.

کشور ایران به واسطه برخورداری از پتانسیل ویژه انرژی خورشیدی و بادی، قابلیت احداث بیش از 100 هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی و بیش از 40 هزار مگاوات پهناها و تونل های بادی را برای تولید برق دارد. همچنین مناطق برخوردار از پتانسیل های زمین گرمایی، زباله های شهری و کشاورزی جزو منابع تجدیدپذیر هستند که می تواند به تولید برق کشور کمک کنند.

وی درباره برنامه های ایران در زمینه احداث نیروگاه های تجدیدپذیر گفت: براساس برنامه ای که در دولت جدید از وزارت نیرو اعلام شده است ایران برای 4 سال آینده 10 هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر احداث می کند. تقسیم بندی آن براساس پتانسیل های موجود به این صورت است که حدود 7 هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی، بیش از 2 هزار مگاوات انرژی بادی و زیست توده و زمین گرمایی هم می تواند در این سبد انرژی قرار گیرد.

احداث نیروگاه های تجدیدپذیر در مناطق محروم

سخنگوی سازمان ساتبا در آخر گفت: هدف و برنامه تکلیفی دیگر برای 4 سال آینده محرومیت زدایی در مناطق محروم است. براساس آخرین مصوبه ای که از معاونت توسعه روستایی ریاست جمهوری انجام شده با هماهنگی وزارت نیرو و سازمان ساتبا و از طریق کمک های مالی نهادهای حمایتی مثل کمیته امداد، سازمان بهزیستی و بسیج سازندگی قرار است که 550 هزار سامانه 5 کیلو واتی برای خانوارهای کم برخوردار در مناطق محروم احداث شود.

این هدف در حال حاضر در مرحله برنامه ریزی است. بحث های مگاواتی کار آغاز شده است و برای کیلوواتی ها و سامانه های کوچک نیز در مسیر اجرای برنامه ها قرار دارند.

* در این خصوص گفتگوی رکنا اقتصادی با سیدهاشم اورعی، استاد دانشگاه صنعتی شریف و رئیس اتحادیه انجمن های علمی انرژی ایران را در اینجا بخوانید.