بارندگی های پاییزه تا چه اندازه در خروج "هامون" از شرایط بحرانی تأثیر دارند؟

به گزارش رکنا به نقل از تسنیم، در سال‌های اخیر اکوسیستم تالاب هامون از همیشه خود، شکننده‌تر و پهنه بی‌جان هامون بستر طوفان های گرد و غبار منطقه شده است. خشکسالی و تغییر اقلیم از یک سو و از سویی دیگر افزایش مصارف آب در افغانستان که منجر به کاهش ورود آب هیرمند (اصلی‌ترین تغذیه‌کننده تالاب هامون) به تالاب شده، باعث رقم خوردن روزهای سخت هامون و مردم حاشیه آن چه در ایران و چه در افغانستان شده است.

با وجود این شرایط دشوار، به نظر می‌رسد که شرایط تالاب در پاییز و زمستان سال جاری تا حدودی بهبود پیدا خواهد کرد و بارش‌های پاییز و زمستان جان تازه‌ای به تالاب‌هامون خواهد بخشید.

به گفته احد وظیفه؛ رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی آخرین خروجی مدل‌های پیش‌بینی فصلی هواشناسی نشان می‌دهد در پاییز امسال بارش تجمعی در حوضه‌های آبریز هیرمند و هامون در افغانستان با احتمال زیاد در حد نرمال تا بیش از نرمال خواهد بود. بر اساس این مدل‌ها با احتمال 40 تا 60 درصد تقریباً کل مساحت افغانستان در ماه‌های نوامبر و دسامبر و ژانویه (آبان، آذر و دی ماه) بارش‌های نرمال تا فرانرمال خواهد داشت و در ماه نوامبر با احتمال 50 تا 70 درصد در حد نرمال تا بیش از نرمال برآورد می‌شود.

این پیش‌بینی به شرطی که تأمین حقابه تالاب و همچنین ورود سیلاب‌های فصلی سالانه به آن به درستی انجام شود، نویدبخش پرآب شدن دوباره تالاب هامون خواهد بود.

سیلاب‌های فصلی هرساله از سمت "فراه‌رود" به تالاب هامون وارد می‌شدند تا اینکه افغانستان با در دستور کار قرار دادن تکمیل سد بخش‌آباد، ورودی آب به تالاب را بست و باعث شد تا در دو سال اخیر هیچ آبی از جانب فراه‌رود به هامون نرسد. لذا ضرورت دارد که رایزنی درخصوص ورود آب از فراه‌رود در اولویت‌های مذاکرات آبی مقامات کشورمان با افغانستان باشد.

همچنین پرداخت حقابه از هیرمند نیز ضرورت دارد چرا که ممکن است افغانستان مانند دو سال گذشته(در سال 1400 نیز با وجود پرآب شدن هیرمند و سرریز شدن سد کمال‌خان افغانستان آب را به صورت غیرقانونی منحرف کرده و به سمت بیابان فرستاد) بازهم به دنبال پرآب شدن هیرمند و سرریز کردن سد کمال‌خان به جای پرداخت حقابه ایران و جاری ساختن آب به سمت تالاب هامون، آب را به بیابان گودزره بفرستد.

اگر رایزنی‌های با افغانستان با جدیت و با استفاده از همه ظرفیت‌ها دنبال شود، ورود آب به هامون همزمان با افزایش بارش‌ها می‌تواند نویدبخش تکرار روزهای خوب برای مردم حاشیه تالاب باشد.