گرانی300 درصدی کالاهای اساسی/ امسال نباید افزایش حقوق داشته باشیم!/سیاست خارجی باید در خدمت اقتصاد باشد

به گزارش خبرنگار رکنا، نرخ ارز چند روزی است که به صورت صعودی بالا می رود و گویا قرار نیست در نقطه ای متوقف شود. این در حالی است که در لایحه بودجه سال 1401 نرخ دلار 23 هزار تومان مشخص شد که به همین دلیل دستمزد مشخص شده کارگران در شورای عالی کار در سال۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰، ۵۷.۴ درصد افزایش یافت تا افراد فشار کم تری را حس کنند که خود همین مسئله نیز مشکلات دیگری از جمله افزایش تورم را به وجود آورد.

طبیعتا وقتی نرخ تورم بالا می رود، قدرت خرید بسیاری از مردم نیز کاهش پیدا می کند و هنگامی که خانواده ها قادر به پرداخت هزینه یا دسترسی به وعده های غذایی کافی نباشند، با چالش بزرگی به نام ناامنی غذایی مواجه خواهند شد. حال یا وعده‌های غذایی خود را حذف می‌کنند یا انتخاب‌های سختی بین خرید غذا یا سایر اقلام ضروری باید داشته باشند.

مسئله ای که بسیاری از کشورهای جهان نیز با آن دست و پنجه نرم می کنند. به عبارتی در جمعیت بیش از 8 میلیارد نفری جهان تا بیش از 865 میلیون نفر در جهان با مشکل امنیت غذایی روبرو و هر شب با شکم گرسنه سر روی بالشت خود می گذارند. فقط در سال جاری بیش از 10 میلیون نفر بر اثر گرسنگی در جهان جان خود را از دست داده اند. در حالی که یک سوم کل مواد غذایی تولید شده در سراسر جهان هدر می رود.

این در حالی است که گفته می شود با توجه به جنگ اوکراین و روسیه بحران های غذایی در سطح جهان افزایش بیشتری خواهد داشت و بیش از سه میلیارد نفر نمی توانند رژیم های غذایی سالم داشته باشند. چرا که هر دو این کشورها تولیدکننده عمده مواد غذایی غالب هستند. به این معنا که فقط اوکراین منبع اصلی گندم برای برنامه جهانی غذا است که به 115.5 میلیون نفر در بیش از 120 کشور کمک غذایی ارائه می کند و از آنجایی که جنگ فرآیندهای تولید و صادرات را مختل می کند، این کالاهای ضروری کمتر و کمتر در دسترس مردم جهان قرار خواهد گرفت به طوری که نه در ایران بلکه در سایر کشورها نیز شاهد افزایش بی سابقه قیمت ها بوده ایم و طبق آمار از دی ماه سال 1400، مواد غذایی 50 درصد افزایش قیمت داشته اند.

این افزایش قیمت ها به بحران جهانی هزینه های زندگی دامن می زند و بدون شک آسیب ها و لطمات جبران ناپذیری برای کشورها خواهد داشت البته  کشورهای توسعه‌یافته می‌توانند به دلیل ساختارهایی که برای حکمرانی خود انتخاب کرده اند منابع بیشتری برای ایمنی مواد غذایی و کنترل‌های بهتر برای حل این بحران ها داشته باشند اما این موضوع در ایران به دلایل متعدد و  وجود تحریم ها عملا امکان پذیر نیست. فلذا اولین کسانی که در کشور ما آسیب خواهند دید کودکان هستند و عواقب مخرب آن مثل کوتاهی قد که تاثیری دائمی دارد، زندگی آنها را با چالش های جدی روبرو خواهد کرد.

له هیچ عنوان نباید امسال افزایش حقوق داشته باشیم!

مهدی پازوکی اقتصاددان و استاد دانشگاه، در گفت‌وگو با خبرنگار رکنا درباره این مسئله که بهتر نیست دولت سال آینده برای به خطر نیافتادن امنیت غذایی شهروندان، افزایش حقوق بیشتری را در نظر بگیرد، گفت: به هیچ عنوان نباید امسال شاهد افزایش حقوق باشیم چون همین مسئله باعث کسری بودجه و بالا رفتن نرخ تورم می شود. همین اتفاق هایی که امسال در اقتصاد ایران رخ داد نیز دلیل عمده آن مربوط به تصمیم گیری دولت آقای رئیسی می شد. یعنی وقتی عبدالملکی وزیر کار پیشین دولت با یک تصمیم ناصحیح باعث افزایش بیش از 40 درصدی حقوق تامین اجتماعی شد، دولت نیز به واسطه آن مجبور شد تا حقوق کارکنان خود را افزایش دهد که همین مسئله عامل افزایش کسری بودجه شد که نتیجه اش افزایش نقدینگی و نرخ تورم بود.

عدم حاکمیت نظام تدبیر امور مشکل اقتصاد ایران

او ادامه می دهد: مشکل اقتصاد ایران، عدم حاکمیت نظام تدبیر امور چه در سیاست داخلی و چه در سیاست خارجی است. فلذا مقصر اصلی افزایش قیمت ها دولت بوده و دلیل آن نیز جهل و نادانی است. یعنی دولت با وجود حضور بهترین افراد در حوزه اقتصادی، بجای اینکه از نیروهای متخصص و با دانش استفاده کند، عده ای را سرکار آورده که توان مدیریت اقتصاد فعلی را ندارند.

سیاست خارجی باید در خدمت اقتصاد باشد

پازوکی با بیان اینکه ما باید از دنیا یاد بگیریم که چطور اقتصاد خود را مدیریت می کنند تاکید کرد: همه جای دنیا سیاست خارجی در خدمت اقتصاد است اما ما در ایران شاهد عکس آن هستیم. کسی را مسئول برجام گذاشته ایم که مخالف برجام است و باید بپذیریم که با شعار نمی توان کشور را مدیریت کرد و باید قدرت خرید مردم را افزایش داد. امروز کالاهای اساسی 300 درصد رشد قیمت پیدا کرده است. برنج قبل از دولت رئیسی کیلویی 40 هزار تومان بوده اما امروز بیش از 100 هزار تومان خرید و فروش می شود. روغن نباتی 50 هزار تومان بود اما امروز به 300 هزار تومان رسیده است این در حالی است که قیمت بنزین نه تنها افزایش نداشته بلکه با توجه به تورم ارزان تر از آب شده است.

او ادامه داد:  ارز باید مثل سایر کالاها بالا برود. فروردین دلار 27 هزار تومان بوده است و با توجه به تورم 40 درصد طبیعی است که نرخ دلار نیز افزایش پیدا کند. دولت یا باید پشتوانه مردمی داشته باشد یا وابستگی به دولت خارجی داشته باشد تا بتواند از این مشکلات عبور کند که به عقیده من درست ترین کار تکیه به مردم است. حتی اگر ریشه نارضایتی ها و اعتراضات اخیر را بررسی کنید، در کنار مسائل اجتماعی و فرهنگی مهم ترین فاکتور آن اقتصادی است.

نابرابری و تبعیض بزرگترین بحران کشور

این استاد دانشگاه  افزود: برنامه هفتم توسعه یک سال و نیم است که باید اجرا شود اما دولت برای آن برنامه  اجرای هنوز ندارد.

پازوکی در پاسخ به این سوال که اگر حقوق افراد افزایش پیدا نکند و دلار و سایر اجناس نیز همین طور رشد قیمت داشته باشند ، دولت چه اقدامی برای مشکلات مردم باید انجام دهد گفت: ما به ثبات اقتصادی نیاز داریم. یعنی در بازارهای اقتصادی تعادل به وجود بیاید چراکه هرگونه عدم تعادل در یک بازار به سایر بازارهای اقتصادی اثر می گذارد. یعنی وقتی دستمزد بالای 40 درصد افزایش پیدا می کند، اما قیمت بنزین ثابت است یعنی شما می خواهید پوپولیستی برخورد کنید. بعد طبیعی است که قیمت برنج 4 برابر، روغن 5 برابر و شیر 3 برابر می شود.

این اقتصاددان تاکید می کند: ما حتی باید از کشورهای عربی یادبگیریم. قطر یک سوم استان هرمزگان ما است اما امروز یکی از بالاترین GDP را دارد یا بهترین هواپیمایی دنیا را دارد کمااینکه هم اکنون جام جهانی در آن برگزار می شود و میلیاردها دلار درامد کسب می کند اما ما حتی توانایی برگزاری یک دوره بازی نداریم. متاسفانه در ایران بزرگترین بحران که اعتراض مردم را هم ایجاد می کند نابرابری و تبعیض است چون یک عده خاص فقط می توانند مدیر و وزیر شوند.

پازوکی در پایان با بیان اینکه نظام مدیریتی در کشور قومی و قبیله ای است افزود: در یک دنیای توسعه یافته، نظام بر اساس اداره امور است و تحکمی نیست اما متاسفانه در ایران، دولتمردان ما به دنبال مدیریت تحکمی هستند که خود باعث بی انضباطی شده است و باید فکری به حال آن کنیم.