۸۵ درصد از دانشجویان و فارغ‌التحصیلان ایران در وضعیت نزدیک به مهاجرت/ آلمان اولین مقصد مهاجران به اروپا

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، تقی آزاد ارمکی، استاد دانشگاه و جامعه شناس ایرانی 27 اردیبهشت ماه 1401 تاکید کرده بود: درحال حاضر ما دو نوع بحران داریم، یک نوع بحران درون سیستمی یا درون نظامی، و نوع دیگر بحران برون نظامی است.بحران اساسی در این‌باره تنظیم رابطه‌ی ما با جهان است، ما از این منظر در یک وضعیت بحرانی بنیادی قرار گرفته‌ایم، به‌همین دلیل مسئله تحریم، جنگ، مداخله‌ها در ایران، مداخله ایران در کشورهای حاشیه‌ای، جنگ در حاشیه ایران را شاهد هستیم؛ در این میان از همه مهمتر مسئله مهاجرت وجود دارد.

تقی آزاد ارمکی با بیان اینکه مردم در اروپا هم مهاجرت می‌کنند، اما اصطلاحاً نمی‌روند تا برای همیشه، افزود:  آن‌ها می‌روند که موثر واقع بشوند و در عین حال برگردند تا در جامعه خودشان اثرگذار شوند. مهاجرت در ایران دقیقا یک مسیر یکطرفه است، آدم‌ها می‌روند که بروند و در یک سرزمین دیگری زندگی کنند و از کشورشان فاصله می‌گیرند، به‌همین دلیل است که ایرانیان مهاجرت کرده نقش عمده‌ای در ساختن جهان دیگر پیدا می‌کنند.

جمعیت دانشجویان ایرانی در جهان

به گزارش رکنا ، با توجه به بحران مهاجرت در ایران و شرایطی که در ایجاد نبود متخصص و کارشناس در عرصه های مختلف ایجاد کرده است و از سوی دیگر جمعیت کشور نیز متاثر از موج مهاجرت بوده است بر اساس محوریت این گزارش نگاهی به جمعیت دانشجویان ایرانی در خارج از کشور طی سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ داشته ایم . این جمعیت مهاجر نخبه طی این فاصله زمانی با افزایشی ۳.۴ برابری همراه بوده و از ۱۷.۴۴۷ نفر در سال ۲۰۰۰ به ۵۹.۵۸۵ نفر در سال ۲۰۱۹ رسیده است.

این آمار در حالی مطرح است که طبق آخرین گزارش رصد خانه مهاجرت ایران  رصد خانه مهاجرت ایران اعلام کرد که  ۸۵ درصد از دانشجویان و فارغ‌التحصیلان کشور در وضعیت برنامه‌ریزی یا نزدیک به مهاجرت هستند و آلمان مقصد اول مهاجرت ایرانی ها به اروپا مشخص شده است.

ایرانیان سرمایه و دانش خود را به کجا صادر می کنند؟

آمار سازمان ملل متحد در سال ۲۰۲۰ نشان می‌دهد که پنج کشور آلمان، سوئد، هلند و فرانسه و انگلیس بیشترین نقطه مقصد مهاجران ایرانی به اروپا بوده اند.

دانش‌­آموختگان دانشگاهی و متخصصان برخوردار از دانش حرفه‌­ای که نخبگان علمی نامیده می­‌شوند، نقش به­‌سزایی در توسعه­‌ی اقتصادی کشورها دارند، به‌­گونه­‌ای که امروزه سرمایه انسانی به عنوان یکی از مهم­‌ترین ابزارهای توسعه شناخته می­‌شود. کمبود نیروی انسانی متخصص موجب کندی در پیش­رفت اقتصادی یک کشور می­‌شود. یک کشور به هر اندازه هم که دارای منابع طبیعی فراوان و سرمایه کافی باشد، اگر نیروی انسانی لازم و در حد احتیاج نداشته باشد، نمی­‌تواند به برنامه‌­های اساسی که برای روند توسعه­‌ی اقتصادی لازم است، روی آورد. اهمیت نیروی انسانی تا جایی است که گروهی از صاحب‌­نظران از نیروی انسانی دانش‌­آموخته و ماهر به‌­عنوان زیرساخت نرم توسعه یاد می­‌کنند که در کنار زیرساخت‌­های سخت توسعه مانند شبکه‌­ی حمل و نقل، ارتباطلات، انرژی و… جزو ملزومات توسعه­‌ی پایدار و خوداتکایی جوامع به­‌شمار می­‌آید. بنابراین مهاجرت نخبگان از کشور می­‌تواند کشورها را با مصائب و چالش­‌های بسیاری در مسیر توسعه مواجه کند.

با آغاز موج مهاجرت در ایران باید مدیران استراتژیک کشور به این خطر با نگاهی جدی توجه می کردند و مانع گسترش این بحران می شدند زیرا خروج نخبگان و به طور کل ایجاد موج مهاجرت ضمن اینکه جمعیت یک کشور را در شرایط نامناسب قرار می دهد ، خروج سرمایه مالی و فکری است که می تواند توقف رشد و توسعه را ایجاد و گره های معضلات را محکم تر کند زیرا تفکر بازگشا از مشکلات دچار فقر است. توجه به جمعیت مهاجر دائمی از ایران و مهمتر از آن توجه به آمار تمایل به مهاجرت فعلی در ایران باید مورد برنامه ریزی و یافتن راهکار برای جلوگیری قرار گیرد.

اگر مدیران استراتژیک کشور بتوانند فضایی مطمئن، عادلانه و تهی از رانت و فساد را برای فعالیت نخبگان به وجود بیاورند می­‌توان امیدوار بود که از بسیاری از مهاجرت­‌ها پیش­گیری شود.