باید در دانش آموزان احساس مسئولیت ایجاد کنیم/ حوزه پرورشی باید نسل جدید را با مفاخر آشنا کند

پس از انقلاب اسلامی در هشتم اسفند 1358، با تدبیر شهیدان رجایی و باهنر، نهاد «امور تربیتی» در آموزش و پرورش با ساختار جدید و اهداف نظام اسلامی بنیان نهاده شد. پس از سال ها از تاسیس چنین نهادی، اکنون آثار تربیتی و بلند مدت کار پرورشی را در کف جامعه آنطور که باید و شاید مشاهده نمی کنیم. خشونت کلامی، رفتاری، طلاق ، اعتیاد و... تنها بخشی از آثاری است که اکنون در مدرسه، خیابان و فروشگاه و... می بینیم. اگر این افراد در کودکی آموزش های درستی می دیدند، می توانستند خیلی بهتر در زندگی خودشان را نشان دهند.

حوزه پرورشی آموزش و پرورش؛ مردود است!

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، در این راستا با حسین عبادتی، قائم مقام معاون وزیر در سازمان دانش آموزی کشور به گفت و گو نشستیم تا از حال بیمار حوزه پرورشی در این روزها با خبر شویم. او در پاسخ به اینکه چه نمره ای به حوزه پرورشی آموزش و پرورش می دهد، می گوید: «اگر نمره پایین به این حوزه بدهم، ناظر می شود به خروجی های آموزش و پرورش، که شامل تمام مردم ایران می شود و اینگونه قضاوت بد در مورد آن ها کرده ام؛ چراکه همه مردم به نوعی در فرایند تربیتی حضور داشتند. از طرف دیگر نیز نمی توانم نمره قبولی بدهم، چراکه فرصت هایی که باید نسبت به آن کار کرد چقدر عرصه های فرهنگی و تربیتی را رها کردیم و خطاهای رفتاری داشتیم. ضمن احترام به همه تلاش ها که همه در این مسیر مجاهدت کردند؛ اما آن چیزی که باید رخ می داد و بر دوش ما سنگینی می کند که یک جور رسالت پیامبر گونه است با احترام به همه همکارها نمی توانم به آن نمره قبول بدهم. حوزه پرورشی کار سنگینی است و کسی که در این راه قدم می گذارد، باید بداند که در چه جایی است. غفلت، بی تفاوتی و کج سلیقگی می تواند انسان را حتی در یک مدت زمان کوتاه مردود کند.»

وی با اشاره به اینکه انسان های زیادی در سراسر دنیا با مطالعه قرآن و نهج البلاغه متحول شدند؛ اما مسئولان از این گنجینه به نحو شایسته بهره نبرده اند، می گوید: « دین اسلام بسیار غنی است و حتی یک مولفه کوچک آن، می تواند جوامع را متحول کند. با این گنجینه که دست ماست چه کار کردیم؟ فعالیت های ما در مدارس، به یک سری کارهای روتین حفظی بدل شده است و عمق و تاثیر لازم بر مخاطب را ندارد. با این حساب، چگونه به خودمان نمره قبولی بدهیم؟»

عبادتی با اشاره به اینکه در طراحی برنامه های حوزه پرورشی، عدم تلفیق هنر با فعالیت های پرورشی و فرهنگی، یکسان نگری، عدم احترام به سلیقه های مختلف، عدم توجه به تنوع فرهنگی و... در سال های گذشته بسیار دیده می شود، می افزاید: «این ها به معنی این نیست که بگوییم گذشتگان کار نکردند. ما باید خودمان را با آنچه که باید می بودیم مقایسه کنیم. ما باید نوجوانی را تربیت می کردیم که مثل دوران دفاع مقدس خودجوش کار کنند. در ایران 36 هزار شهید دانش آموز داریم که هیچ کدام از آن ها به اجبار به جبهه نرفتند؛ با این وجود امروز نمی توانیم دانش آموزان را در سر صف برای صبحگاه کنترل کنیم و این نشان می دهد ما روی بچه ها به درستی کار نکردیم.»

حوزه پرورشی باید نسل جدید را با مفاخر تاریخی خود آشنا کند

قائم مقام معاون وزیر در سازمان دانش آموزی کشور می گوید که ما چنین سرمایه هایی داشتیم و الان این هستیم! به هر جای ایران که نگاه کنیم، هویت تاریخی و فرهنگی متنوعی را می بینیم. او در ادامه می گوید: «مگر تکلیف ما این نبود که نسل جدید را با هویت و فرهنگ فاخر خودشان آشنا کنیم؟»

وی با اشاره به اینکه پرورشی، فقط محدود به معاونت پرورشی وزارت آموزش و پرورش نمی شود و باید فرادستگاهی به این موضوع نگاه کرد می گوید: «تمام نهادهایی که در نظام تعلیم و تربیت موثر هستند از جمله سازمان تبلغیات، حوزه علمیه ، صدا و سیما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید پاسخگو باشند و این نمره مردودی صرفا به یک بخش خاص از وزارت آموزش و پروررش نیست.»

ایران در حوزه فرهنگی، یک سر و گردن بالاتر از کشورهای همسایه است

حسین عبادتی می گوید: «گاها امروز در جامعه چیزهایی می بینیم که آن ها را نمی پسندیم. ما باید بهترین خودمان باشیم، در این راستا تلاش کنیم و خودمان را با خودمان مقایسه کنیم. با همه این ها اگر امروز ایران را با کشورهای همسایه و حتی اروپایی در حوزه فرهنگی مقایسه کنیم، می بینیم که ما بسیار جلوتر هستیم.»

وی در راستای تبیین گفته هایش می افزاید: «کنیا در مسابقات دو و میدانی استقامت، همیشه مدال های طلای المپیک را کسب می کند. اگر روزی این مدال طلا به برنز تبدیل شود، دیگر کنیا نمی تواند به آن افتخار کند، هرچند که آن جایگاه از نظر سایر کشورها مطلوب باشد. ایران با پشتوانه فرهنگی-تاریخی غنی خود، یکی از تمدن های برتر جهان است؛ اما با نظر به ظرفیت ها و امکاناتی که داریم، اکنون ایران آنچه که باید می بود نیست. یکی از دلایل این موضوع، نگرش نادرست به هویت است. افراد وقتی نسبت به چیزی احساس تعلق کنند، در برابر آن احساس مسئولیت نیز پیدا می کنند.»

احساس مسئولیت در دانش آموزان ایجاد کنیم

قائم مقام معاون وزیر در سازمان دانش آموزی کشور، می گوید: «این احساس مسئولیت رفته رفته نسبت به درختان، منابع شهری، امکانات عمومی و هم دیگر اتفاق بیفتد یک کار درجه یک رخ می دهد. باید در ذهن دانش آموزان این موضوع را تسهیل کنیم و متوجه شوند که چرا باید به ایرانی بودن خودشان افتخار کنند. باید شعارها را کنار بگذاریم، بچه ها باید به استان خودشان تعلق خاطر داشته باشند.»

او می گوید: «حتی روی معرفی مشاهیر معاصر نیز به درستی کار نکردیم و دچار یک تحلیل غلط شدیم. در این خصوص تصورمان این بود که راه اصلاح جامعه از طریق امور سیاسی محقق می شود؛ لذا معرفی مشاهیر به این موضوع گره خورد. با این وجود سلیقه فرهنگی هر روز عوض نمی شود. سیاست فرزند فرهنگ است و چه خنده دار است تصور فرزندی که بخواهد مادر خود را بزاید. مسئولان می خواستند فرهنگ را از طریق سیاست اصلاح کنند؛ اما اشتباه کردند.»

عبادتی در پاسخ به اینکه چقدر طول می کشد تا اثر کارهای فرهنگی بر دانش آموزان را در آینده مشاهده کرد می گوید: «مقدمه هر نوع تربیت، تربیت فرهنگی است. کار فرهنگی در عین اینکه دیر بازده است؛ ولی از روز اول اثراتش را نشان می دهد. لازم نیست برای اینکه بخواهید یک رفتار ویژه ببینید سال ها صبر کنید. اگر رفتار بدی اصلاح شود، می توان ثمره آن را از روز اول دید. با این وجود، برای بلند مدت، نیازمند یک تربیت نسلی هستیم که یک دوره دوازده ساله در آموزش و پرورش را می طلبد.»

نوع برخورد با جنس مخالف باید به بچه ها آموزش داده شود

حسین عبادتی در پاسخ به اینکه چرا اردوهای دانش آموزی با شرکت گروه های مدارس دخترانه و پسرانه با حضور و نظارت دقیق مربیان برای دانش آموزان جهت یاددهی نوع رفتار با جنس مخالف برای دانش آموزان برگزار نمی شود، این اردوها می تواند موثر در آموزش کار گروهی باشد و برای بزرگسالی آنها نیز مفید باشد می گوید: «در آموزش و پرورش اختلاط نداریم؛ اما این موضوع در جامعه است. یعنی نوجوان در جامعه و شهر و کافه و ... در فضاهای تفکیک شده نیستند ولی طبق مقررات آموزش و پرورش هیچ فضای در کنار هم بودن دانش آموزان دختر و پسر نبوده و نخواهد بود .اختلاط به تنهایی نمی تواند فرایند رفتاری را اصلاح کند؛ بلکه در موارد زیادی افراد را به قهقرا می برد.نباید تک عاملی با مسائل فرهنگی مواجه شویم و این کار به دقت بیشتری نیاز دارد. شخصا موافق اردوهای با حضور دو گروه دختر و پسر در محیط مدرسه نیستم و برای آن دلیل دارم. بستر فرهنگی در ایران یکی از این دلایل است. هر پروژه ای را در بستر فرهنگی متناسب با خودش می توانید اجرا کنید. فرهنگ چیزی نیست که در طی سال شکل گرفته باشد؛ بلکه ریشه های چند هزار ساله دارد. بسیاری از رفتارهای ما ریشه ژنتیکی در فرهنگ چند هزار سال گذشته دارد.»

حسین عبادتی در پایان البته  از لزوم آموزش  رفتار با جنس مخالف در مدارس  سخن گفت و افزود: «اینکه دانش آموزان آموزش رفتار با جنس مخالف و حتی با انسان ها داشته باشند موثر است ولی ایجاد فضای مشترک حتی در فضای اردو دانش آموزان با حضور مربیان را قبول ندارم زیرا موثر در تربیت رفتاری در بعد رفتار مناسب با جنس مخالف نمی دانم. آموزش باید مسیر درست و قانونمند خود را طی کند.»