اگر طالبان دیپلماسی را نپذیرد، از راهی دیگر حقابه هیرمند را تامین می کنیم / رایزنی های دستگاه های امنیتی ایران با مقامات طالبان

رودخانه ای مشترک میان ایران و افغانستان است. در یک دهه اخیر تامین حقابه ایران از رودخانه هیرمند به چالشی میان مقامات ایران و مسئولان حکومت سابق افغانستان تبدیل شده بود. عدم تامین حقابه زیست محیطی تالاب هامون از رودخانه هیرمند در چند سال گذشته، منجر به خشک شدن بخش های زیادی از این تالاب بین المللی شده است. تامین نشدن حقابه مردم سیستان و بلوچستان از رودخانه هیرمند، منجر به آسیب دیدن کشاورزی، دامداری و معیشت اهالی این استان شده است. در ماه های اخیر و با روی کار آمدن دولت طالبان در افغانستان، امیدها به تامین حقابه ایران از رودخانه هیرمند توسط دولتمردان جدید افغانستان افزایش یافته است.

مصائب چندین ساله بسته شدن هیرمند به روی سیستان و بلوچستان

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، تامین حقابه ایران از رودخانه هیرمند موضوعی است از حدود یک دهه پیش تا واپسین روزهای دوران حکومت سابق افغانستان میان ایران و مسئولان این کشور به یک موضوع چالش برانگیز تبدیل شده بود و در چند ماه گذشته که طالبان در افغانستان روی کار آمده است نیز با وجود افزایش امیدها نسبت به احتمال تامین حقابه ایران از رودخانه هیرمند توسط دولتمردان جدید همسایه شرقی، هنوز هم گامی جدی در این زمینه توسط طالبان برداشته نشده است.

این در حالی است که عدم تامین حقابه زیست محیطی تالاب هامون از رودخانه هیرمند منجر به خشک شدن بخش های زیادی از این تالاب بین المللی در چند سال گذشته شده است و همچنین بسته شدن هیرمند به روی استان سیستان و بلوچستان منجر به ایجاد مصائبی چندین ساله از جمله خشک شدن دشت های زیادی در شمال این استان، افزایش وقوع پدیده ریزگردها، بی آب ماندن بسیاری از مزارع کشاورزی، تلف شدن دام های عشایر سیستان و افزایش آمار مهاجرت روستاییان و عشایر سیستان و بلوچستان به دیگر مناطق کشورمان شده است.

دیپلماسی آشکار و پنهان ایران برای تامین حقابه هیرمند

در همین راستا، آخرین وضعیت مذاکرات میان مسئولان ایران و طالبان درباره تامین حقابه کشورمان از رودخانه هیرمند را از فدا حسین مالکی، نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی جویا شدیم. او نیز در پاسخ به خبرنگار رکنا گفت: از زمان روی کار آمدن دولت طالبان، فعالیت مضاعفی در عرصه دیپلماسی به صورت آشکار و پنهان برای مذاکره با مسئولان این دولت در سطوح بالای کشورمان شکل گرفته است و نمایندگان ایران هم جلسات متعددی را در ماه های اخیر با مسئولان طالبان برگزار کرده اند و هم مذاکرات تلفنی زیادی در این زمینه میان مقامات ارشد ایران و دولتمردان طالبان شکل گرفته است.

وی افزود: در کنار رایزنی های دیپلماتیک، در ماه های اخیر رایزنی های غیردیپلماتیک زیادی نیز توسط دستگاه های امنیتی ایران با دولت طالبان برای تامین حقابه کشورمان از رودخانه هیرمند شکل گرفته است و ما امیدواریم که بتوانیم با استفاده از این رایزنی ها، طالبان را سر خط بیاوریم. مسئولان این گروه باید بپذیرند که حتما لازم است حقابه ایران از رودخانه هیرمند را تامین کنند و هیچ بهانه ای از سوی جمهوری اسلامی درباره عدم تامین حقابه هیرمند قابل پذیرش نیست.

به تامین حقابه ایران از هیرمند خوشبین هستیم

سفیر پیشین ایران در افغانستان با بیان این که مسئولان دستگاه های اجرایی، نظامی و نمایندگان مجلس ایران، متفق القول بر لزوم تامین حقابه جمهوری اسلامی از رودخانه هیرمند تاکید دارند، عنوان کرد: در ماه های اخیر شاهد آن بوده ایم که مسئولان ارشد ایران بازدیدهایی را هم از سد کمال خان در افغانستان و هم از تالاب هامون و مرزهای ایران با افغانستان در استان سیستان و بلوچستان داشته اند و معنای حقیقی این بازدیدها آن است که اگر طالبان نخواهد دیپلماسی را بپذیرد، ما ناچار خواهیم شد که از راه دیگری، حقابه ایران از رودخانه هیرمند را تامین کنیم.

وی در ادامه تاکید کرد: متاسفانه شرایط کم آبی در استان سیستان و بلوچستان بسیار بحرانی است و با توجه به آخرین مذاکراتی که میان مسئولان ایران با مقامات ارشد طالبان برگزار شده است، ما به تامین حقابه ایران از رودخانه هیرمند خوشبین هستیم. اکنون هم یک هیات ایرانی به سرپرستی نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان در کابل حضور دارد و موضوع تامین حقابه ایران از رودخانه هیرمند یکی از مهمترین موضوعاتی است که در دستور کار مذاکرات میان هیات ایرانی و مقامات طالبان قرار دارد.

تکرار تنش های آبی در سیستان و بلوچستان در صورت تامین نشدن حقابه ایران

مالکی با ابراز امیدواری نسبت به تامین حقابه ایران از رودخانه هیرمند تا ایام شروع کشت بعدی در استان سیستان و بلوچستان گفت: در سال های اخیر عدم تامین حقابه جمهوری اسلامی از هیرمند نه تنها به کشاورزی و معیشت مردم سیستان و بلوچستان ضربه وارد کرده، بلکه منجر به ایجاد معضل آب شرب در زاهدان و شهرهای بزرگ منطقه سیستان شده است و به همین دلیل ما امیدواریم که هرچه زودتر حقابه ایران از رودخانه هیرمند تامین شود.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ادامه داد: اگر حقابه جمهوری اسلامی از رودخانه هیرمند تامین نشود، قطعا در تابستان امسال مجددا تنش های آبی در استان سیستان و بلوچستان تکرار خواهد شد، اما با توجه به اراده ای که اکنون در میان مقامات ارشد کشور مشاهده می کنیم، امیدواریم که این مشکل ایجاد نشود و هرچه زودتر شاهد جاری شدن آب هیرمند در سیستان و بلوچستان باشیم.

رفع کامل بحران آب سیستان و بلوچستان با انتقال آب از دریای عمان

مالکی در بخش پایانی اظهاراتش با تاکید بر لزوم تکمیل شبکه آبرسانی دائمی در سراسر روستاهای سیستان و بلوچستان عنوان کرد: صرف نظر از لزوم تامین حقابه ایران از رودخانه هیرمند توسط دولت طالبان، دستگاه اجرایی ما نیز باید هرچه زودتر به تکمیل شبکه تامین آب شرب در تمام روستاهای فاقد آب لوله کشی در شمال، جنوب و مرکز سیستان و بلوچستان بپردازد.

سفیر پیشین ایران در افغانستان ادامه داد: بدون تردید تکمیل شبکه آب شرب به همراه کامل شدن خط لوله انتقال آب شیرین شده از دریای عمان به استان سیستان و بلوچستان می تواند تمام کمبودهای آب در این استان را برطرف کند و وضعیت آب شرب و کشاورزی در سیستان و بلوچستان را مانند گذشته به شرایطی برگرداند که شاهد توسعه کشاورزی در دشت های این استان باشیم.

وی در پایان تصریح کرد: متاسفانه به دلیل بسته شدن آب هیرمند به روی ایران و فرسوده شدن شبکه انتقال آب سیستان و بلوچستان در چند سال گذشته، شاهد کمبود شدید آب در مناطق مختلف سیستان و بلوچستان حتی مرکز استان بوده ایم که امیدواریم با حل شدن این مشکلات و تکمیل شبکه انتقال آب از دریای عمان به مناطق مختلف سیستان و بلوچستان، شاهد رفع تمام معضلات ناشی از بی آبی در این استان در سال های نه چندان دور باشیم.