صید بیش از 70 درصد قوهای مهاجر پیش قراول در مازندران / صید بی رویه پرندگان مهاجر یک فاجعه ملی است+ فیلم

در هفته های اخیر صید بی رویه قوهای مهاجر به دیگر فجایع زیست محیطی استان مازندران اضافه شده است. هم اکنون قوهای مهاجر با نرخ بین 500 تا 700 هزار تومان در بازار فریدونکنار دست به دست می شوند. صیادان غیرمجاز مازندران با سوء استفاده از ضعف عملکرد مسئولان محیط زیست استان در مقابله با آنها، قوهای مهاجر را صید می کنند و تجار و دلالان زیادی نیز قوهای مهاجر را از صیادان محلی می خرند. در این میان آن طور که محمد علی یکتانیک، کارشناس حیات وحش و فعال محیط زیست مازندران به رکنا گفت، هنوز بیش از 500 قطعه از قوهای مهاجر در دامگاه های منطقه ساکن هستند و بدون کوچکترین تردیدی در معرض صید قرار دارند.

قوهای مهاجر با نرخ 500 تا 700 هزار تومان فروخته می شوند

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، چندی پیش خبری مبنی بر سر بریده شدن 500 قطعه قو در سرخرود مازندران در فضای مجازی دست به دست شد؛ خبری که البته بلافاصله مسئولان اداره حفاظت محیط زیست شهرستان محمودآباد و البته سایر مسئولان محلی مازندران آن را تکذیب کردند و نحوه حفاظت از قوهای مهاجر در این استان را مناسب توصیف کردند و تاکید داشتند که از زمان آغاز فصل زمستان گذرانی تا تاریخ 25 آذر، بیش از 550 قطعه قو در دامگاه های مازندران سرشماری شده اند.

در این میان اما انتشار خبر کشف 24 قوی زنده در منزل یک خریدار در فریدونکنار در روزهای اخیر، ابعاد تازه ای از این ماجرا را روشن کرد و حالا هم پیگیری های رکنا از فعالان محیط زیست مازندران نشان می دهد که ظاهرا در سال جاری، موضوع صید قوهای مهاجر بیش از سال های گذشته در سطح استان مازندران رواج پیدا کرده است و هم اکنون در بازار پرندگان فریدونکنار، قوهای مهاجر با نرخ هایی بین 500 تا 700 هزار تومان دست به دست می شوند.

ناامن شدن محدوده امن قوهای مهاجر در سال جاری

برای پی بردن به ریشه فاجعه صید بی رویه قوهای مهاجر مازندران، باید به 14 سال پیش برگردیم. ماجرا از این قرار است که از 14 سال پیش، فعالان محیط زیست مازندران به کمک اداره کل حفاظت محیط زیست این استان محدوده ای 25 هکتاری را در وزرامحله شهر سرخرود شهرستان محمودآباد استان مازندران، جهت اقامت پاییزه و زمستانه قوهای مهاجر شامل سه گونه قوی گُنگ، قوی فریادکش و قوی کوچک امن کردند.

به نحوی که اداره کل محیط زیست مازندران در حاشیه این محدوده کانکس نگهبانی قرار داد و جاده کشاورزی حاشیه غربی این محدوده نیز با زنجیر جهت جلوگیری از ورود اتومبیل های بازدیدکنندگان بسته شد و فعالان محیط زیست هم برای حفظ قوها در این محدوده امن، به غذارسانی به آنها پرداختند. اما اتفاقات مختلفی دست به دست هم داد و باعث شد که امسال این محدوده امن بیش از همیشه برای قوهای مهاجر ناامن شود.

این نکته ای است که محمد علی یکتانیک، کارشناس حیات وحش در گفت و گو با رکنا روی آن دست گذاشت و اظهار داشت: قوهای مهاجر در هفته های اول ورودشان به مازندران، صرفا از باقیمانده شالی های برداشت شده استان تغذیه می کنند، اما وقتی بازمانده محدود شالی ها تمام می شود، فعالان محیط زیست به این قوها در منطقه امن غذا می رسانند تا این پرندگان برای تامین خوراک راهی دامگاه های اطراف نشوند و در انبوه دام ها نیفتند.

امسال قوهای مهاجر فقط 10 روز در محدوده امن سرخرود ماندند

یکتانیک با بیان این که امسال قوهای مهاجر زودتر از همیشه و در آبان ماه به این استان رسیدند، عنوان کرد: متاسفانه با وجود این که امسال قوهای مهاجر خیلی زودتر به مازندران آمدند، اما پس از 10 روز اقامت قوهای مازندران در محدوده امن، ناگهان بخش زیادی از قوها این منطقه را رد کردند و در چهار دامگاه از پنج دامگاه اصلی منطقه فرود آمدند. بعد هم رفته رفته خبرهایی از آغاز به شکار و صید فله ای قوها توسط دامگاه‌داران و برخی افراد محلی به همراه تصاویر مختلف به دست فعالان محیط زیست مازندران رسید.

این کارشناس حیات وحش با اشاره به نقش یک دلال در صید بی رویه قوهای مازندران در هفته های اخیر توضیح داد: متاسفانه در هفته های اخیر یک دلال که در منطقه جویبار مازندران حضور دارد، به خریدار اصلی قوهای مهاجر و البته دیگر پرندگان نادر قاچاق‌شده در فریدونکنار، ازباران و سرخرود تبدیل شده است. این دلال در هفته های اخیر هر تعداد قوی موجود را که توانسته، از صیادان و دامگاه‌داران در دم خریداری کرده است و بسیاری از صیادان هم برای رساندن قوهای خود به این دلال به صید قوهای مهاجر می پردازند.

این فعال محیط زیست مازندران تاکید کرد: با فعالیت این دلال و البته برخی از صیادان مازندرانی، شرایط برای قوهای مهاجر مازندران در آذرماه تا حدی نابسمان شد که از حدود 700 قویی که تا اوایل آذر ماه به منطقه رسیده بوند، تا چند روز پیش حداکثر 200 قو در منطقه مشاهده می شدند. البته در چند روز گذشته به جمعیت قوهای مهاجر با قرار گرفتن در اوایل زمستان افزوده شده است.

آغاز غذارسانی به قوهای مهاجر؛ یک ماه زودتر از همیشه

یکتانیک با تاکید بر این که تامین امنیت، مهمترین فاکتور برای استمرار حضور قوها در محدوده امن سرخرود است، گفت: از میانه آبان تا کنون برخی فعالان محیط زیست مازندران تلاش کرده اند تا با بررسی مداوم رویه صید گسترده قوها، به هر ترتیب ممکن این پرندگان مهاجر را به محدوده امن بازگردانند و بنابراین این فعالان غذارسانی به قوهای مهاجر را یک ماه زودتر از همیشه آغاز کردند.

این کارشناس حیات وحش ادامه داد: با وجود این که هنوز بقایای شالی برداشت شده در محدوده امن وجود داشت و قوها تا زمان اتمام این خوراک نیمه طبیعی مشکلی برای تغذیه نداشتند، فعالان محیط زیست مازندران با این تصور که شاید این پرندگان مهاجر در پی یافتن خوراک محدوده امن را ترک کرده اند، غذارسانی را یک ماه زوتر از سال های قبل آغاز کردند و نیم تُن گندم در محدوده امن سرخرود پخش کردند.

تا نیمه آذر هیچ قویی به محدوده امن سرخرود برنگشت

اما با وجود این که غذارسانی به قوها حتی یک ماه زودتر از سال های قبل آغاز شده بود، تا نیمه آذر ماه هنوز هیچ قویی به محدوده امن سرخرود بازنگشت و این در حالی بود که قوهای مهاجر دائما در حال پرواز بر فراز این محدوده مشاهده می شدند. اما علت عدم بازگشت قوهای مهاجر به منطقه امن سرخرود مازندران چه بود؟

یکتانیک در پاسخ به این سوال گفت: از سال های پیش برخی افرادی که خود را کارشناسان محیط زیست مازندران معرفی می کنند، بارها تهدید کرده بودند که دیگر اجازه نخواهند داد که قوهای مهاجر در یک محل مشخص در این استان حفظ و تجمیع شوند. ما هم در ابتدا گمان کردیم که این افراد به نوعی قوهای مهاجر را از محدوده امن سرخرود محمودآباد فراری داده اند.

این فعال محیط زیست مازندران ادامه داد: توجیه این افراد برای جلوگیری از حضور قوهای مهاجر در یک محل، این است که حفظ قوها در محدوده تحت کنترل همزمان با غذارسانی، نظام اکوسیستم و رفتار طبیعی این پرندگان مهاجر را بر هم می زند؛ این در حالی است که آنچه بیش از حضور قوها در یک محدوده امن می تواند نظام رفتار طبیعی این پرندگان مهاجر را مختل کند، حضور پرتعداد صیادان و دام های مختلف در منطقه است.

صیادان، قوهای مهاجر را از محدوده امن فراری دادند

در چنین شرایطی با وجود برخورداری فعالان محیط زیست مازندران از تجربه تیراندازی شبانه سال گذشته در حاشیه محدوده امن که منجر به پراکنده شدن و صید تعداد زیادی از قوها در پایان موسم زمستان گذرانی در اسفند 99 شده بود، برهم خوردن ناگهانی و مجدد امنیت محدوده امن در اوایل آذرماه امسال، این ذهنیت را در فعالان محیط زیست ایجاد کرد که همان کارشناسان محیط زیست، احتمالا دست به کار عملی کردن وعده خود شده و تلاش کرده اند که محدوده امن سرخرود را برای قوهای مهاجر ناامن کنند.

اما آن به گفته یکتانیک، با توجه به این که فعالان محیط زیست مازندران، در روزهای اول ورود قوهای مهاجر در آبان ماه خبردار شده بودند که دامگاه‌داران سرخرود ‌و ازباران و برخی صیادان شناخته شده روستای حسین آباد هر قوی صیدشده را در بازار پرندگان فریدونکنار بین 500 تا 700 هزار تومان معامله کرده اند، این احتمال در ذهن فعالان محیط زیست استان که اخراج تعمدی قوها از محدوده امن و هدایت آنها به دامگاه ها، کار صیادان باشد، بیشتر شد.

این کارشناس حیات وحش تاکید کرد: اساسا باید توجه داشت که خارج کردن قوها از محدوده امن و هدایت آنها به سمت دامگاه ها کار سختی نیست و صیادان به راحتی می توانند با ایجاد سر و صدا، پرتاب اشیاء و ایجاد مزاحمت در طی شب، پرندگان را به ترک منطقه وادارند تا این پرندگان در دامگاه های اطرف که برای صید آنها آماده شده است، مستقر شوند. امسال هم به نظر می رسد که صیادان، قوهای مازندران را از محدوده امن سرخرود فراری داده اند.

کشف فقط 24 قوی مهاجر به هیچ وجه کافی نیست

به گفته یکتانیک، در چنین شرایطی پس از انتشار خبر کشف 24 قوی فریادکش در یک منزل شخصی در فریدونکنار و بررسی سایر فیلم ها و تصاویر از قاچاق گسترده قوهای مهاجر و کاهش فاحش جمعیت آنها، دیگر برای فعالان محیط زیست مازندان شکی باقی نماند که در هفته های اخیر، حداقل 70 درصد قوهای پیش قراول مهاجر مازندران به دام افتاده اند.

این کارشناس حیات وحش البته معتقد است که در این وضعیت، کشف فقط 24 قو آن هم از یک خریدار جزء در حالی که تجارت به شدت پرسود ‌و لجام گسیخته انواع پرندگان مهاجر در مازندران در جریان است و کمتر شاهد برخورد قاطعی با عوامل اصلی وقوع این تخلفات بوده ایم، به هیچ وجه کافی نیست، چون حتی در صورت حذف این خریدار، ده ها خریدار دیگر وجود دارند که بلافاصله هر تعداد ‌و هر گونه از پرندگان مهاجر را از صیادان محلی که منشا اصلی قاچاق هستند، خریداری می کنند.

هنوز 500 قو در دامگاه ها در معرض صید هستند

این فعال محیط زیست مازندران با بیان این که 22 قو از 24 قوی کشف شده اخیر به محدوده امن سرخرود بازگشته اند، گفت: این قوها زمانی که به محدوده امن برگشتند، به شدت ضعیف و دچار کوفتگی شده بودند و طبیعتا قادر به پرواز نبودند، اما بازهم حضورشان در محدوده امن سرخرود همراه با انجام نظارت دقیق تر بر این محدوده، منجر به آن شد که به مرور چند ده قوی دیگر به محدوده امن بازگردند؛ اما متاسفانه آن طور که مسئولان محیط زیست شهرستان محمودآباد می گویند، هنوز بیش از 500 قو در دامگاه های منطقه ساکن هستند و این قوها بدون کوچکترین تردیدی در معرض صید قرار دارند.

صید بی رویه پرندگان مهاجر در مازندران یک فاجعه ملی است

یکتانیک در بخش دیگری از صحبت هایش با انتقاد از عدم برخورد مناسب با صیادان قوهای مهاجر مازندران گفت: فعالان محیط زیست مازندران تعداد قابل توجهی از متخلفان و قاچاقچیان پرندگان مهاجر در منطقه را می شناسند و بعضا آنها را با اطلاعات دقیق به مسئولان معرفی کرده اند، اما متاسفانه در بسیاری از موارد، هیچ مجازاتی برای صیادان پرندگان مهاجر در نظر گرفته نشده است.

این کارشناس حیات وحش ادامه داد: بدیهی است که عدم برخورد قانونی با متخلفانی که گونه های متعدد و بعضا در خطر انقراض پرندگان مهاجر را شب ها در تور هوایی و روزها در دام کِرِس گرفتار می کنند، سبب شده است که امسال این متخلفان برای به دست آوردن سود بیشتر، به قوهای مهاجر نیز رحم نکنند.

وی در ادامه تاکید کرد: مسئولان محیط زیست مازندران و البته تمام مدیران محیط زیست کشور باید توجه داشته باشند که صید بی رویه پرندگان در مازندران سال هاست که به یک فاجعه ملی تبدیل شده است و اساسا دامگاه های پرندگان در فریدونکنار، سرخرود و ازباران صرفا برای یک هدف، آن هم برای صید حداکثری پرندگان طراحی شده اند و هیچ گونه تعامل، همکاری، تمکین از قانون و خودداری از صید نیز در چنین ساختاری تعریف نشده است.

حمایت آشکار برخی مسئولان محلی مازندران از صیادان غیرمجاز

یکتانیک با بیان این که برخی مسئولان به صورت آشکار از صیادان غیرمجاز پرندگان مهاجر از جمله قوها حمایت می کنند، عنوان کرد: حمایت آشکار، مداوم و تاسف بار برخی مسئولان محلی از صیادان از یک سو و صدور رای برائت برای بیشتر متخلفانی که به مراجع قانونی معرفی می شوند از سوی دیگر، تنور تجارت غیرانسانی پرندگان مهاجر در استان مازندران را سال به سال داغ تر کرده است.

این کارشناس حیات وحش ادامه داد: صیادانی که تحت حمایت برخی مسئولان محلی مازندران قرار دارند، بسیار گستاخ تر از قبل شده اند و حتی کار به جایی رسیده است که این متخلفان، به محض مشاهده محیط بانان و ماموران اجرایی ادارات محیط زیست استان، آنها را تهدید می کنند و با رکیک ترین الفاظ مورد فحاشی قرار می دهند. حتی در بعضی موارد محیط بانان مازندران از سوی صیادان مورد ضرب و جرح قرار گرفته اند و با وجود ارتکاب جرم محرز، هنوز برخورد قاطعی با این متخلفان انجام نشده است.

عمده صیادان پرندگان مهاجر مازندران رای برائت گرفته اند

این فعال محیط زیست مازندران تاکید کرد: در دو سال گذشته اداره کل محیط زیست مازندان 250 پرونده قضایی را به مراجع قضایی بابلسر و محمودآباد جهت تعقیب قضایی ارجاع کرد که علی رغم وجود تمام مدارک لازم از جمله عکس ها و فیلم های متعدد، عمده این پرونده ها با صدور رای برائت در دادگاه بدوی و تایید آن در دادگاه تجدیدنظر ساری مختومه شد.

وی در پایان تصریح کرد: قانون ستیزی صیادان پرندگان مهاجر مازندران و گستاخی آنها، یک فاجعه تمام عیار ملی است که آبروی مازندران را در ایران و آبروی کشور را در جهان لکه دار کرده است و متاسفانه بسیاری از فعالان محیط زیست جهان، ایران را به عنوان سیاه چاله پرندگان مهاجر می شناسند. بنابراین مسئولان ارشد استان و کشور هرچه زودتر باید فکری به حال مقابله با این فاجعه کنند؛ اگرچه که همین حالا هم دیر است.