ترکیب فقر، گرانی و ناتوانی در تأمین نیازهای اولیه جامعه ایرانی/ مردم تنها به دنبال «سیری شکم» هستند، نه «سیری سلول»

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا،  در حال حاضر، ترکیب فقر، گرانی و ناتوانی در تأمین نیازهای اولیه، به مهم‌ترین چالش مردم ایران تبدیل شده است. این بحران، به گونه‌ای پیچیده و گسترده است که نه تنها قدرت خرید مردم به شدت کاهش یافته، بلکه سلامت و معیشت آن‌ها نیز در معرض تهدید جدی قرار گرفته است. در چنین شرایطی، بسیاری از خانوارها مجبور به انتخاب‌های سخت و تلخی میان نیازهای اساسی خود هستند؛ انتخاب‌هایی که نه تنها شرایط زندگی، بلکه آینده اقتصادی و بهداشتی آن‌ها را نیز به خطر می‌اندازد.

گرانی افسارگسیخته؛ از خوراکی‌ها تا پوشاک و سلامت

در شرایط کنونی، گرانی در تمامی بخش‌ها از جمله خوراکی‌ها، پوشاک، دارو و خدمات بهداشت و درمان، فشار مضاعفی بر مردم وارد کرده است.

اگر به وضعیت گرانی مواد غذایی نگاه کنیم، درمی‌یابیم که قیمت‌ها در سال‌های اخیر به طور قابل توجهی افزایش یافته‌اند.

قیمت گوشت قرمز و مرغ به طرز چشمگیری بالا رفته و بسیاری از خانواده‌ها به ویژه اقشار کم‌درآمد، توانایی خرید این محصولات را ندارند.

همچنین، قیمت میوه و سبزیجات که جزء اصلی‌ترین منابع غذایی مردم هستند نیز به شدت بالا رفته است. این افزایش قیمت‌ها به طور مستقیم بر تغذیه مردم تاثیر گذاشته و در بسیاری از موارد به تغییر در نوع و کیفیت مصرف مواد غذایی منجر شده است.

در این میان، قیمت گوشت قرمز و مرغ به مرزهایی رسیده که بسیاری از خانواده‌ها مجبور به حذف این منابع پروتئینی از وعده‌های غذایی خود شده‌اند.

گرانی سبزی و میوه نیز باعث شده تا مردم به جای مصرف مواد مغذی و تازه، بیشتر به سمت محصولات جایگزین و ارزان‌تر سوق پیدا کنند که بسیاری از آن‌ها فاقد مواد مغذی لازم برای بدن هستند. در چنین شرایطی، وضعیت تغذیه‌ای مردم به شدت تحت تاثیر قرار گرفته و کمبود مواد مغذی می‌تواند آثار منفی طولانی‌مدتی بر سلامت جامعه بگذارد.

کاهش قدرت خرید و بحران پوشاک

همانطور که اشاره شد، قدرت خرید مردم در همه زمینه‌ها به شدت کاهش یافته است. طبق آمارها، قدرت خرید خانوارها برای خرید پوشاک از ۱۰ هزار دلار در سال‌های پایانی دهه ۸۰ به تنها سه هزار دلار کاهش یافته است. این کاهش چشمگیر توان اقتصادی مردم برای خرید پوشاک، باعث شده که بسیاری از ایرانی‌ها به خرید لباس‌های ارزان‌قیمت و یا کهنه روی آورند. سرانه مصرف پوشاک در ایران تنها ۱۰۰ دلار است که این رقم در مقایسه با ۲۲۶ دلار در کشورهای پیشرفته، شکاف عمیق میان نیازهای اساسی و درآمدها را نشان می‌دهد. این امر نه تنها نشان از ناتوانی مردم در خرید لباس‌های مناسب دارد، بلکه یک سیگنال جدی از بحران اقتصادی و کاهش توان خرید مردم در برابر نیازهای ضروری است.

سلامت، هزینه‌ای سنگین و فراموش‌شده

مشکل تنها به معیشت محدود نمی‌شود. خانوارهای ایرانی در حال تحمل بار سنگین هزینه‌های سلامت هستند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که از سال ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰، سهم پرداخت از جیب برای هزینه‌های سلامت به ۲.۴۲ درصد از درآمد خانوار رسیده است. این رقم، نشان‌دهنده فاصله جدی با هدف تعیین‌شده در برنامه ششم توسعه است که کاهش این شاخص به ۲۵ درصد بوده است. همچنین، طبق آمارها، ۳۰ درصد از مجموع پرداخت‌های خانوارها برای تهیه دارو و ۱۹ درصد برای خدمات دندانپزشکی و ۱۸.۷ درصد برای خدمات بستری هزینه می‌شود. در شرایطی که بسیاری از مردم حتی قادر به تامین نیازهای اساسی خود نیستند، این پرداخت‌های کمرشکن فشار زیادی به خانوارها وارد می‌کند.

با وجود تلاش‌های مختلف برای ساماندهی وضعیت سلامت، واقعیت این است که بسیاری از قوانین و مقررات هنوز نتوانسته‌اند از خانوارها در برابر هزینه‌های سنگین درمانی محافظت کنند. این موضوع به طور ویژه به اقشار آسیب‌پذیر و کم‌درآمد فشار وارد کرده و آنان را با مشکلات جدی در زمینه تأمین مراقبت‌های بهداشتی مواجه ساخته است.

افزایش فقر و کاهش قدرت خرید

اولویت‌های خانوارها تغییر کرده و در بسیاری از مواقع، مردم تنها به دنبال «سیری شکم» هستند، نه «سیری سلول». به عبارت دیگر، بسیاری از مردم تنها به فکر پر کردن شکم خود هستند، بی‌آنکه مواد غذایی متناسب با نیازهای بدنشان مصرف کنند. این وضعیت می‌تواند تأثیرات منفی طولانی‌مدتی بر سلامت جسمی و روانی افراد داشته باشد.

 ترکیب بحران‌ها و ضرورت اصلاحات اساسی

بحران کنونی در ایران، که شامل فقر، گرانی و مشکلات بهداشتی است، در واقع یک بحران چندوجهی است که نیاز به اصلاحات اساسی در حوزه‌های مختلف دارد.

از یک سو، گرانی مواد غذایی همچون گوشت، مرغ، سبزی و میوه به شدت قدرت خرید مردم را کاهش داده و سلامت جامعه را تهدید می‌کند. از سوی دیگر، هزینه‌های سنگین درمانی و کاهش توان خرید پوشاک، نشان‌دهنده فشار سنگینی است که بر دوش مردم گذاشته شده است.

اگر مسئولان به جای سیاست‌های کوتاه‌مدت و ظاهری، اقداماتی جدی و عملی برای حل این بحران انجام ندهند، ایران با بحران‌های بزرگ‌تری در آینده مواجه خواهد شد که نه تنها اقتصاد، بلکه سلامت اجتماعی و رفاه مردم را به خطر خواهد انداخت.