دلایل زیان‌ده بودن صندوق بازنشستگی کشوری؛ سهم قابل توجه شرکت‌های بزرگ اما بدون بازدهی مناسب

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا،صندوق بازنشستگی کشوری سهام بسیاری از شرکت‌های بزرگ و مهم اقتصادی مانند "هواپیمایی آسمان" (100%)، "نفت ایرانول" (44%)، "نفت پاسارگاد" (45%)، و "لوله‌سازی اهواز" (55%) را در اختیار دارد. این سهام نشان از سرمایه‌گذاری کلان صندوق در این شرکت‌هاست، اما سودآوری مناسبی از آن‌ها به دست نمی‌آید. عدم بازدهی مناسب از این سرمایه‌گذاری‌ها به ضعف در مدیریت این شرکت‌ها، یا ناکارآمدی‌های عملیاتی و ساختاری برمی‌گردد که در نهایت منجر به زیان صندوق می‌شود.

سوء‌مدیریت و نبود شفافیت در مدیریت سرمایه‌ها

این گزارش بر این نکته تأکید دارد که هیچ شفافیتی در خصوص نحوه مصرف درآمدهای این شرکت‌ها وجود ندارد و مسئولین مربوطه باید پاسخگو باشند. نبود شفافیت و ضعف در نظارت بر عملکرد این شرکت‌ها سبب می‌شود که منابع حاصل از سرمایه‌گذاری‌های صندوق به‌درستی مدیریت نشوند و بازنشستگان نیز از حق خود بی‌بهره بمانند.

علاوه براین بخش عظیمی از درآمدهای این شرکت ها صرف دادن حقوق و مزایا به کارمندان می شود.جذب نیرو در این شرکت ها در دوره های پیشین به گونه ای بوده که بدون هیچ برنامه ای صرفا با توجه به پشتوانه مالی دولتی که داشته صورت گرقته است و اینک به بزرگترین مشکل مدیران این شرکت ها تبدیل شده است.

"بنا بر استاندارهای جهانی شرکت های هواپیمایی به ازای هر هواپیما باید 50 نیرو جذب کنند در حالی که  در ایران این میزان به 12 برابر رسیده است".

« منابع آگاه در گزارشی اعلام کردند پالایشگاه نفت اصفهان 13.500 نیروی مازاد دارد که برای آنها در سیستم اداری باز دهی مناسبی ثبت نشده است و بنا به تعهدات امور استخدامی فقط هزینه دستمزد روی دست مدیران پالایشگاه گذاشته است.»

وزیر کار اخیرا  در دیداری صمیمی با اشاره به این موضوع از ارائه برنامه های توسعه ای برای پویا تر کردن این شرکت ها خبر داد و گفت:«سیاست دولت چهاردهم بر توسعه زیر بنایی و ایجاد بسترهای جدید با همین ظرفیت است و اصلا قصد تعدیل نیرو در این  شرکت ها را نداریم چرا که تعدیل نیرو برای کاهش هزینه های  شرکت های زیان ده از سویی دیگر به روند برنامه های دولت صدمه وارد می کند.»

سرمایه‌گذاری در شرکت‌های ریز و درشت بدون استراتژی مشخص

در فهرست ارائه‌شده از سوی وزارت کار، علاوه بر شرکت‌های بزرگ، به تعدادی از شرکت‌های کوچک‌تر نیز اشاره شده است که در صنایع مختلف و حتی ساخت‌وساز فعالیت دارند. این تنوع در سرمایه‌گذاری بدون داشتن استراتژی مشخص برای هر صنعت، سبب پراکندگی منابع و کاهش تمرکز مدیریتی می‌شود. نتیجه این نوع سرمایه‌گذاری‌ها اغلب پایین آمدن بهره‌وری و در نهایت زیان‌دهی صندوق است.

نبود رویکرد بلندمدت برای سودآوری صندوق

علاوه بر این نبود برنامه‌ریزی بلندمدت برای افزایش سودآوری شرکت‌ها و تکیه بر مدل‌های سرمایه‌گذاری سنتی و ناکارآمد از دیگر دلایل زیان‌ده بودن صندوق است. به جای بهره‌گیری از مشاوران اقتصادی و سرمایه‌گذاری حرفه‌ای، بخش عمده‌ای از سهام صندوق در شرکت‌های با سود دهی پایین و حتی زیان‌ ده هزینه شده است.

عدم بازدهی مناسب در برخی از صنایع کلیدی

از آنجا که صندوق بازنشستگی کشوری در برخی از صنایع کلیدی کشور (مانند نفت و پتروشیمی، بانکداری، حمل و نقل هوایی) سرمایه‌گذاری کرده است، ضعف در بازدهی این صنایع و چالش‌های مدیریتی به‌طور مستقیم بر منابع صندوق تاثیر می‌گذارد و زیان آن را افزایش می‌دهد.

صندوق بازنشستگی کشوری صندوقی است که توان پرداخت مستمری به یک بیمه شده را بیشتر ندارد و همین موضوع نشان از ضعیف بودن منابع مالی وناتوانی در پرداخت به بازنشستگاه کشوری دارد.