24 نفر طی دو سال در ایران هاری گرفتند و جانباختند/ سازمان محیط زیست و شهرداری ها در صف انجام وظیفه؛ غایب!

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، «هاری» یکی از بیماری های ویروسی است که از طریق حیوان گزیدگی به انسان منتقل می شود. در ماه های ابتدایی سال جاری هاری یکی از بیماری های پر بحث در میان عموم بوده است و بنابرآمار منتشر شده تا ابتدای تابستان 5 مرگ ناشی از هاری اتفاق افتاده است.

علائم اولیهٔ هاری عبارت‌اند از سرفه، خستگی، تب، سردرد، بدن درد، سوزش در محل گازگرفتگی، کاهش اشتها، احساس تهوع، درد عضلانی و گلودرد. همچنین فرد مبتلا در طول این دوره ممکن است به صدا و نور بسیار حساس شود. پس از بروز این علائم، بهبودی فرد مبتلا ممکن نیست. مرحلهٔ نهایی بیماری هاری، دورهٔ حاد عصبی نام دارد.

افزایش بی رویه سگ های بدون سرپرست و مشکلات ناشی از آن ها را می توان ناشی از حمایت برخی از گروه های به ظاهر حامی حیوانات و عدم اجرای وظیفه از سمت شهرداری دانست. امروز روز هاری است بر این اساس با دکتر حسین آخانی استاد و عضو هیئت علمی دانشکده زیست‌شناسی دانشگاه تهران به گفت و گو پرداخته ایم.

ایران رتبه 3 جهانی از نظر میزان مرگ و میر ناشی از هاری

حسین آخانی با اشاره به آمار و وضعیت هاری در ایران، در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی رکنا، گفت: بر اساس آمار سال گذشته در سال گذشته 18 نفر به طور قطعی بر اثر بیماری هاری جان خود را از دست داده اند. در سال جاری نیز بر اساس آخرین اطلاعات تا ابتدای تابستان 5 نفر بر اثر این بیماری کشته شده اند و بعد از آن آماری منتشر نشده است .بنابر آمار برخی از منابع گفته می شود ایران بعد از چین و هند رتبه سوم را از نظر تعداد کشته شده های ناشی از بیماری هاری دارد. اما به دلیل اینکه آمار و اطلاعات موجود خیلی شفاف نیست نمی توان درستی ابعاد را بیان کرد.

370 هزار حیوان گزیدگی در سال که اکثریت آن از سمت سگ های بدون سرپرست است

وی در توضیح علت رتبه سوم ایران به لحاظ کشته شده های ناشی از هاری، گفت:  متاسفانه ایران از جمله کشورهایی است که سیاست درستی برای کنترل منبع اصلی بیماری که سگ ها هستند، ندارد.  می توان گفت بیش از یک دهه است که شهرداری ها وظیفه قانونی خود را در جهت جمع آوری سگ های بدون سرپرست انجام نمی دهند که در پی این موضوع آمار سگ های بدون سرپرست به شکل شگفت انگیزی در ایران افزایش پیدا کرده است. سالیانه حدود 370 هزار حیوان گزیدگی در کشور گزارش می شود که اکثریت آن ها توسط سگ ها است بر همین اساس طبیعی است که با توجه به عدم کنترل این حیوانات بیماری هاری روند افزایشی داشته باشد.

«کاسبان سگ های بدون سرپرست» افرادی که از این سگ‌ها درآمدزایی می کنند

او با اشاره به حساسیت برخی از افراد نسبت به کنترل تعداد سگ ها، گفت: تعداد زیادی از این افراد منافعی در این زمینه دارند و می توان آن ها را «کاسبان سگ های بدون سرپرست» دانست. این افراد به بهانه توزیع غذا به این حیوانات از میان مردم پول جمع کرده و به دنبال منافع اقتصادی خود هستند. از سوی دیگر برخی از افرادی که در تجارت غذای حیوانات هستند یا کسانی که در واردات واکسن هاری در جامعه نقش دارند نیز می توانند به گونه ای پشت جریانات حمله به سازمان ها برای کنترل تعداد سگ ها باشند. این اقلیت از افراد ارتباطی با جامعه و مردم نداشته و مشخصا اکثریت مردم به ویژه کسانی که دارای فرزند هستند در مورد سگ های بدون سرپرست توافق نظر ندارند.

شهرداری وظیفه خود را فراموش کرده است

آخانی با اشاره به راهکارهای موثر در خصوص کنترل تعداد سگ ها، گفت: با توجه به اینکه راهکار مجموعه ای از روش ها است که توسط قانون گذار تعیین می شود، نمی توانیم آن را تنها از یک نفر بپرسیم. می توان از متخصصان مشورت گرفت اما در نهایت قانونگذار مسیر مشخص را انتخاب می کند. آنچه در سال های اخیر بسیار ملموس است این است که شهرداری در سال های اخیر ترک فعل داشته این سازمان مطابق با قانون موظف به جمع آوری این حیوانات، نگه داری در پناهگاه های مشخص، واگذاری به افرادی که شرایط نگه داری از این حیوانات را دارند. از سوی دیگر این سازمان می تواند راهکار مرگ آرام را  مثل بسیاری از کشورها برای کنترل جمعیت این حیوانات به کار گیرد. به طور کلی می توان گفت دستورالعمل ها و قوانین مختلفی برای کنترل شرایط وجود دارد اما به هر دلیل به شکل مناسبی انجام نمی شوند. مدام به دنبال راهکار و پاسخ این پرسش که باید چه کنیم هستیم. مگر کشورهای دیگر چه کرده اند همین اواخر ترکیه که یکی از کانون های مهم حمایت از سگ های بدون سرپرست شناخته می شود قانونی را تصویب کرده که بر این اساس می بایست در مدت 4 سال شهر از سگ های بدون سرپرست به صورت کلی پاکسازی شود.

سازمان محیط زیست؛ غایب!

و اما در ادامه سخنان حسین آخانی بد نیست به وظایف سازمان محیط زیست در برابر ساماندهی سگ های بدون سرپرست مروری داشته باشیم.

سازمان محیط زیست ایران مسئولیت‌های متعددی در راستای حفظ تنوع زیستی و حفاظت از حیات وحش دارد که شامل کنترل جمعیت سگ‌های بدون سرپرست نیز می‌شود. این سازمان باید با تدوین سیاست‌ها و برنامه‌های کلان، به شناسایی و مدیریت جمعیت سگ‌های ولگرد بپردازد. از جمله وظایف آن، همکاری با شهرداری‌ها و دیگر نهادهای مربوطه برای اجرای طرح‌های ساماندهی و جمع‌آوری این حیوانات به شکل انسانی و موثر است.

به منظور ساماندهی سگ‌های بدون سرپرست، سازمان محیط زیست می‌تواند با ارائه آموزش‌های لازم به جامعه و ترویج فرهنگ مسئولیت‌پذیری در قبال حیوانات، آگاهی عمومی را افزایش دهد. این سازمان همچنین می‌تواند برنامه‌های واکسیناسیون و کنترل زاد و ولد را به منظور کاهش جمعیت این حیوانات و جلوگیری از شیوع بیماری‌هایی همچون هاری راه‌اندازی کند. چنین اقداماتی می‌تواند به بهبود وضعیت سلامت عمومی و محیط زیست کمک کند.

در نهایت، سازمان محیط زیست باید به ایجاد و تقویت پناهگاه‌های موقت برای نگهداری سگ‌های جمع‌آوری شده بپردازد. این پناهگاه‌ها می‌توانند به عنوان مکان‌هایی برای مراقبت و درمان حیوانات عمل کنند و در صورت امکان، آنها را به خانواده‌های علاقه‌مند واگذار کنند. این رویکرد نه تنها به کنترل جمعیت سگ‌های بدون سرپرست کمک می‌کند، بلکه برقراری ارتباط مثبت بین جامعه و حیات وحش را نیز تسهیل می‌سازد.