رکنا گزارش می دهد؛
چه داروهایی در درمان و ترک اعتیاد اختلالات خواب ایجاد می کنند؟
رکنا: سمینار تازه های درمان اعتیاد و چالش های آن در ایران، در روز های 28 الی 30 شهریور در دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی تهران برگزار شد. در روز دوم این سمینار دکتر شهرام نادری، متخصص مطالعات حوزه اعتیاد، درمورد انواع اختلالات خواب در معتادان و تاثیر مواد مخدر و دارو های درمانی مختلف بر معتادان مباحثی را مطرح کرد که در این گزارش به چکیده ای از اظهارات او می پردازیم.
به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، نادری اظهار کرد که اعتیاد به مواد مخدر علاوه بر مشکلات جسمی و روانی متعدد، اختلالات خواب شدیدی را نیز به همراه دارد. این اختلالات نه تنها کیفیت زندگی فرد معتاد را به شدت تحت تأثیر قرار میدهد، بلکه روند بهبودی را نیز پیچیدهتر میکند.
انواع اختلالات خواب در معتادان
مصرف مواد مخدر میتواند انواع مختلفی از اختلالات خواب را ایجاد کند. از جمله:
بیخوابی: بسیاری از مواد محرک مانند کوکائین و آمفتامینها باعث بیخوابی شدید میشوند و فرد معتاد را ساعتها بیدار نگه میدارند.
پرخوابی: برخی از مواد افیونی مانند هروئین و متادون باعث ایجاد خواب آلودگی شدید و طولانی مدت میشوند.
اختلالات تنفسی در خواب: مواد افیونی میتوانند به وقفههای تنفسی در خواب منجر شوند که به آنها آپنه خواب میگویند.
رویاهای آشفته و کابوسهای شبانه: بسیاری از مواد مخدر باعث ایجاد رویاهای ترسناک و آشفته میشوند که خواب فرد را مختل میکنند.
مشکلات در خواب یکپارچه و عمیق: معتادان معمولاً برای به خواب رفتن و حفظ خواب در طول شب با مشکل مواجه هستند.
تاثیر مواد مخدر مختلف بر خواب
مواد محرک: متامفتامین و کوکائین باعث افزایش سطح دوپامین در مغز میشوند که منجر به افزایش انرژی، کاهش نیاز به خواب و بیخوابی میشود.
مواد افیونی: هروئین و متادون باعث کاهش فعالیت سیستم عصبی مرکزی میشوند و در نتیجه خواب آلودگی و اختلالات تنفسی در خواب را به دنبال دارند.
الکل: ممکن است خواب را در ابتدا تسهیل کند، اما کیفیت خواب را کاهش میدهد و منجر به بیداریهای مکرر میشود.
بنزودیازپینها: این داروها در کوتاه مدت باعث خوابآلودگی میشوند اما مصرف طولانی مدت آنها میتواند به وابستگی و اختلالات خواب منجر شود.
کانابیس: کانابیس میتواند هم باعث بیخوابی و هم خواب آلودگی شود و کیفیت خواب را کاهش دهد.
اختلالات خواب ناشی از داروهای درمان اعتیاد
داروهای آگونیست اپیوئیدی: این داروها مانند متادون و بوپرنورفین میتوانند باعث خواب آلودگی و اختلالات تنفسی در خواب شوند.
داروهای ضد افسردگی: برخی از داروهای ضد افسردگی مانند بوپروپیون میتوانند باعث بیخوابی شوند.
خواب معتادان از ابتدا تا انتهای بهبودی
نادری درمورد نوسانات خواب معتادان از آغاز اعتیاد تا انتهای بهبودی اذعان داشت که در ابتدای مصرف موادمخدر، فرد احساس انرژی و سرخوشی می کند و نیاز کمتری را به خواب احساس می کند. با پیشرفت اعتیاد اختلالات خواب شدیدتر میشوند و فرد ممکن است با مشکلاتی مانند بیخوابی، پرخوابی، کابوسهای شبانه و اختلالات تنفسی در خواب مواجه شود. در دوران ترک اعتیاد اختلالات خواب به اوج خود میرسد و فرد ممکن است علائم شدید ترک مانند بیخوابی، اضطراب و تحریکپذیری را تجربه کند. با گذشت زمان و بهبود وضعیت فرد، اختلالات خواب به تدریج کاهش می یابند، اما ممکن است همچنان برخی مشکلات خواب باقی بماند.
داروهای بهبود خواب در معتادان
بنزودیازپینها: این داروها در کوتاه مدت میتوانند برای درمان بیخوابی در معتادان استفاده شوند، اما به دلیل خطر وابستگی و عوارض جانبی، مصرف طولانی مدت آنها توصیه نمیشود.
داروهای ضد افسردگی: برخی از داروهای ضد افسردگی مانند میرتازاپین میتوانند به بهبود خواب کمک کنند.
ملاتونین: ملاتونین هورمون طبیعی بدن است که به تنظیم چرخه خواب و بیداری کمک میکند.
گیاهان دارویی: برخی گیاهان دارویی مانند بابونه و والرین میتوانند به بهبود کیفیت خواب کمک کنند.
داروهای درمان اعتیاد مضر برای خواب
مواد محرک: این مواد باعث بیخوابی شدید میشوند.
برخی از داروهای ضد افسردگی: برخی از داروهای ضد افسردگی میتوانند باعث بیخوابی شوند.
البته نکته قابل توجه آن است که برای کاهش دردهای شبانه و بهبود کیفیت خواب در معتادان، علاوه بر درمان دارویی، میتوان از روشهای غیر دارویی زیر نیز استفاده کرد:
فعالیت بدنی منظم: ورزش منظم میتواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند.
رعایت بهداشت خواب: ایجاد یک محیط آرام و تاریک برای خواب، تنظیم ساعت خواب و بیداری و پرهیز از مصرف کافئین و نیکوتین قبل از خواب می تواند در بهبود خواب بیماران نقش موثری را ایفا کند.
مشاوره روانشناسی: برای مدیریت اضطراب و استرس معتادان مشاوره می تواند بسار کمک کننده باشد البته به شرط اینکه بیمار جلسات مشاوره خود را به طور مستمر ادامه دهد و آن را نیمه کاره رها نکند.
دوز مصرف دارو ها
دوز مصرف داروهای بهبود خواب باید توسط پزشک متخصص تعیین شود و به عوامل مختلفی مانند نوع دارو، شدت اختلال خواب و شرایط بیمار بستگی دارد.
وی در پایان درباره مدت زمان بهبود خواب معتادان به تحقیقات اخیر اشاره کرد که نشان می دهند کیفیت خواب معتادان پس از ترک اعتیاد به تدریج بهبود مییابد، اما ممکن است تا یک سال یا بیشتر طول بکشد تا به حالت عادی بازگردد. همچنین تمرکز بر روی درمانهای روانشناختی میتواند به بهبود کیفیت خواب حین درمان اعتیاد بیمار کمک کند.
ارسال نظر