فقط در شهرستان دشتیاری، 20000 نفر با سوختبری ارتزاق می کنند / اعتباراتی که به استان سیستان و بلوچستان تخصیص پیدا می کند، کجا خرج می شود؟ + فیلم

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، استان سیستان و بلوچستان با دارا بودن منابعی چون طلا، مس، آنتیموان، منگنز، تیتانیوم و ده‌ها گونهه دیگر از جمله کرومیت، آهن، تالک، منیزیت، گل‌سفید، آنتیموان، فلدسپات خاک صنعتی، نیکل، کائولن، سیلیس و سنگ‌های ساختمانی به ویژه گرانیت... و منابع گردشگری گسترده،یک استان با منبع‌های گسترده تولید شغل و اشتغال است.

سوخت بری در استان سیستان و بلوچستان یکی از اصلی‌ترین منابع درآمد مردم محروم در این استان است. مردم محرومی که سالهاست در استان  خود رنگ توسعه را ندیده اند. نبود شغل پایدار برای آنها تولید فقر بوده است و در فقر ، انسان به دنبال هر راهی برای تامین معاش می رود.

وقتی از نمایندگان این استان در مجلس علت گرایش مردم به سوخت بری ، این شکل خطرناک که زندگی با جان برای رسیدن به نان است را جویا می شویم می گویند: بیکاری در سطح استان باعث شده سوخت‌بری همه‌گیر شود. سوخت‌بران در دسته‌های سی تا چهل نفری با ماشین‌هایی که پر از بنزین است در داخل شهر و جاده‌ها تردد می‌کنند . به دلیل نوع رانندگی خطرناک سوخت‌بران با ماشین‌هایی که عمدتا موتورهای آنها تقویت شده است حوادثی به وجود می‌آید که به سوخت‌بران و شهروندان آسیب‌های جدی مانند نقص عضو و یا مرگ می‌رساند.

گفتنی است، سرشاخه‌های سوخت‌بران از این راه درآمد خوبی دارند اما رانندگان و شاگرد رانندگان فقط به پولی در حد تامین معاش معمولی برای زیستی کمی دور از فقر می رسند. 

بارها وضعیت معیشتی سوخت‌بران به صحن مجلس رسیده است اما راه حل های مطرح و اجرایی شده به حذف سوخت بری ختم نشده است زیرا مناطق درگیر سوخت بری، توسعه نیافته مانده اند.

تداوم قاچاق سوخت از استان های شرقی به افغانستان و پاکستان علیرغم اقدامات امنیتی و انتظامی صورت گرفته و اجرای قانون سهمیه بندی مصرف سوخت، سود سرشار قاچاق سوخت را روانه جیب سودجویان می کند. قاچاق سوخت به یک تجارت پرمنفعت تبدیل شده تا جایی که قاچاقچیان مواد مخدر در این منطقه هم‌ مرز ایران قاچاق تریاک را رهاکرده و به قاچاق سوخت روی آورده‌اند. قاچاق سوخت در سیستان و بلوچستان مدت‌هاست که به یکی از مشاغل تعریف شده در استان تبدیل شده است.

احداث دو سد، ریشه شغل کشاوزی در شهرستان دشتیاری را خشکانید

ساجد جوهر، نایب رئیس شورای اسلامی بخش مرکزی شهرستان دشتیاری در گفت و گو با رکنا گفت: در شهرستان دشتیاری، در سالهای قبل، شغل مردم کشاورزی بود ولی الان، نه کارخانه ای وجود دارد و نه صنعتی که مردم بتوانند در آن کار کنند. در بالادست، دو سد احداث شده است که موجب شده شغل کشاورزی برچیده شود. مردم اجبارا سوخت بری می کنند. 

وی در ادامه افزود: در این شرایط، اگر شغل ایجاد شود، شک نکنید مردم به سمت شغل های مناسب می آیند. برخی فکر می کنند درآمد سوختبری زیاد است ولی کسانی که سوختبری می کنند، درآمدشان فقط برای خودشان نیست بلکه چند خانوار را پوشش می دهد. 

20 هزار نفر در شهرستان دشتیاری سیستان و بلوچستان از طریق سوختبری ارتزاق می کنند

نایب رئیس شورای اسلامی بخش مرکزی شهرستان دشتیاری با تاکید بر اینکه 20 هزار نفر از محل درآمد سوختبری ارتزاق می کنند، گفت: اگر مسئولان در سطح کلان، خواهان برچیده شدن سوختبری هستند، چاره اش این نیست که فقط تمام انرژی شان را برای منطقه مرزی بگذارند بلکه می بایست مبادی ورودی سوخت از جمله شهرهایی مثل کرمان، شیراز، تهران و... به شهرستان های مرزی را شناسایی و از قاچاق سوخت جلوگیری کنند.

اعتباراتی که به استان سیستان و بلوچستان تخصیص پیدا می کند، کجا خرج می شود؟

حال در این شرایط؛ موضوعی که مطرح می شود این است که چرا در شهرهای مرزی استان سیستان و بلوچستان، ریشه سوختبری خشکانده نمی‌شود؟ 

نگاهی به اخبار طی سالهای اخیر بیندازید، با موضوع رشد بودجه در این استان (از رشد ۳۰ درصدی بودجه محرومیت زدایی سیستان و بلوچستان نسبت به ۱۴۰۲ گرفته تا رشد 19 درصدی اعتبارات عمرانی در این استان) و اقداماتی در راستای محرومیت زدایی مواجه می شوید. در این شرایط، سوالی که می توان از مسئولان کشور پرسید و در ذهن اذهان عمومی ایجاد می شود این است؛ «پس این بودجه‌ها کجا خرج شده‌اند؟»

مسئولان در تهران، خبر از احوال ناخوش مردم در سیستان و بلوچستان ندارند

مرتضی کیارسی، پژوهشگر اجتماعی در این خصوص در گفت و گو با رکنا گفت: قاچاق سوخت یا به بیانی دیگر فروش سوخت از طریق مبادی غیرقانونی در مناطق مرزی شرق کشور، جزء ردیف مشاغلی است که پایتخت نشین ها، آن را به رسمیت نمی شناسند؛ کما اینکه در غرب کشور، کولبری به رسمیت شناخته نمی شود؛ ولی در واقع، این دسته از مشاغل، جزء مشاغلی است که در آن مناطق کاملا تعریف شده هستند.

وی ادامه داد: اینکه مسئولان کشور در پایتخت، این مشاغل را به رسمیت نمی شناسند، مسئله ای را حل نمی کند؛ لذا این مشابه آب در هاون کوبیدن است. دولت ها به جهات و ابعاد مختلف، وظیفه ساماندهی مسائل مرزنشینان به ویژه در حوزه مباحث اجتماعی و اقتصادی را دارند تا بتوانند به واسطه نگهداشت مناطق مرزی، ساماندهی معیشت مرزنشینان و امنیت مناطق مرزی را تامین کنند.

موضوع خرید و فروش سوخت نیست، امنیت در مناطق مرزی باید تامین شود

مرتضی کیارسی تاکید کرد: واضح است که موضوع مورد بحث، صرفا خرید و فروش سوخت در مرزهای شرقی یا انتقال چند تکه کالای لوازم خانگی از مرزهای غربی نیست؛ بلکه موضوع مهم، عدم ساماندهی حوزه مرزی (باتوجه به تهدیدات بالقوه ای که متوجه حوزه سرزمینی ایران از نواحی غربی و شرقی) است که می تواند تبعات امنیتی جدی برای کشور داشته باشد. ما شاهد پدیده سوخت بری و کولبری هستیم چون مناطق مرزی ساماندهی نشده اند. 

این پژوهشگر اجتماعی با تاکید بر اینکه موضوع ساماندهی مناطق مرزنشین در همه کشورها مبحثی استراژیک و حائز اهمیت است، گفت: در دولت های مختلف در خصوص این موضوع، طرح ها و برنامه های مختلفی ارائه شده است لکن به نظر می رسد دولت ها با موانعی از جمله فشل بودن ساختارهای تصمیم گیری در نظام اداری کشور به عنوان بزرگترین مانع در این حوزه رو به رو بودند. برخی مسئولان هنوز به این درک نرسیدند که نمی توان نسخه ای واحد برای همه مناطق مرزنشین ارائه کرد و پیاده سازی هر گونه طرح، لزوما باید با پیوست ها و ملاحظات فرهنگی، اجتماعی و امنیتی در نظر گرفتن توپولوژی و مسائل ژئوپلیتیکی همراه باشد.

مرتضی کیارسی افزود: آن کودک را، شرایط اجتماعی و اقتصادی کشور، به سمت شاگردی ماشین های سوخت بر سوق داده است. مسئولان ما، 45 سال فرصت داشتند تا تدبیری برای تامین معیشت مناطق مرزنشین داشته باشند؛ لذا محصول غفلت مسئولان، مجرم پروری است. امروز برخی از مناطق مرزنشین ایران، در حال خالی شدن از سکنه هستند و این یک تهدید جدی برای امنیت ملی و مرزی ایران محسوب می شود.

وی همچنین تاکید کرد: یک سوختبر حدودا ماهیانه 15 تا 20 میلیون درآمد دارد که معمولا محل ارتزاق یک خانواده پر جمعیت است. دولت، زمانی می تواند به سوختبران بگوید از این طریق امرار معاش نداشته باشند که گزینه دیگری را پیش روی آنها بگذارند. آنها همان افرادی هستند که ترجیح داده اند به جای مهاجرت به پایتخت و کار کردن در اسنپ، در همان منطقه بمانند و با سوختبری معشیت خانواده را تامین کنند.

تامین امنیت مرز بدون تامین رفاه و معیشت امکان پذیر نیست

مرتضی کیارسی گفت: موضوع بسیار واضح است که مبارزه با پدیده سوختبری و کولبری نیازمند آماده سازی و ایجاد بستر کسب و کار اعم از تولید یا تجارت بین مرزی است. ایجاد شغل یعنی تامین معیشت و تامین معیشت یعنی تامین رفاه و آسایش اجتماعی که منجر به کاهش جرایم و کاهش مشاغل کاذب می شود. تامین امنیت مرز، بدون تامین معیشت و رفاه اجتماعی برای مرزنشینان طنزی بیش نیست. یکی از اقداماتی که در دولت سازندگی به درستی به آن پرداختند موضوع مناطق ویژه اقتصادی یا مناطق آزاد بود که امروز تصور میکنم صرفا نامی از آن بجا مانده است.

این پژوهشگر اجتماعی افزود: دولت باید با تامین زیرساخت های فنی و تامین بسته های تشویقی، سرمایه گذاری ها را به سمت مرزها سوق دهد تا مرزنشیان بجای رو آوردن به مشاغل پر خطر و کاذب و یا مهاجرت به پایتخت در همان مناطق خود ساماندهی شوند. 

مرتضی کیارسی در پایان گفت: متاسفانه در دو دهه اخیر اراده ای در این ارتباط دیده نشده و روند فعلی که مسئولان در پیش گرفته اند، علی رغم شعار سال و تاکیدات رهبری طی سالیان اخیر با محوریت موضوع تولید، حتی امکان تامین انرژی لازم برای شهرک های صنعتی اطراف پایتخت را هم ایجاد نکرده اند و صحبت از توسعه کسب و کار و تامین زیر ساخت ها در مناطق مرزی مرور رویاها و آرزوها است.

مبارزه با سوخت بری و کوله بری با بهره جستن از روش های قهری صرفا پاک کردن صورت مسئله است. 

پیشنهاد میکنم فیلم سازان و اهالی هنر مروری بر زندگی این قشر سوخت بران ، کوله بران داشته باشند و مشکلات و دغدغه های آنها را بدرستی به تصویر بکشند