دکتر عالیه شکربیگی جامعهشناس و مدرس دانشگاه در گفت و گو با رکنا:
چرا حسودی می کنیم؟ / بررسی تأثیر حسادت بر روابط فردی و اجتماعی
رکنا: ریشه بسیاری از آسیبهای اجتماعی و انحرافات اخلاقی در حسادتورزی نسبت به دیگران است. یک فرد حسود به داشتهها و خواستههای خود قانع نبوده و به خاطر حرص و طمع و نوعی احساس منفی درونی دست به کارهایی میزند که علاوه بر برانگیختگی این احساس منفی بسیاری از نظامهای مهم مانند خانواده را با چالش رو به رو میسازد.
حسادت و حسودی / به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، سبک تربیتی، نوع برخورد با فرد در دوران کودکی تجربیاتی که در مراحل مختلف زندگی کسب میکند باعث می شود تا یک فرد نسبت به اتفاقات پیرامون خود واکنش منفی یا مثبت ارائه دهد.
حسادت بنیان زندگی مشترک را سست و بیاساس کرده و علاوه بر خدشه بر روابط زناشویی نظام خویشاوندی را نیز بر هم میزند. از این رو کارشناسان علوم رفتاری و علوم اجتماعی بر این باورند که حسادت گاهیاوقات در تربیت فرزندان تاثیرات منفی گذاشته و روابط بین زوجها را دچار مشکل میکند. طلاق، بزهکاری و روابط فرازناشویی در خانواده به دلیل حسادتورزی است.
به محض ازدواج نباید خانواده پدری را ترک کرد
دکتر عالیه شکربیگی جامعهشناس و مدرس دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی رکنا میگوید: اول اینکه چرا این موضوع ریشه در رفتار افراد دارد برمیگردد به بسیاری از مسائل درونی و محیطی. به طور کلی انسانها یعنی زنان و مردان دو گونه رفتار یعنی واکنشی و کنشی از خود بروز میدهند. رفتار کنشی رفتاری است که یک فرد سعی میکند در پشت رفتارش عقلانیت را جای دهد. در بسیاری از موارد دیده میشود که افراد رفتارهای واکنشی را مد نظر قرار میدهند. در حالی که اغلب رفتارهای خانوادگی را باید از منظر کنشی بررسی کرد. فرزندان در بدو تولد در محیط خانواده رشد میکنند و فردی که سالهاست در یک خانواده زندگی میکند نباید به محض جدا شدن از خانواده و تشکیل یک زندگی مشترک با فرد دیگری از خانواده خود دور شود. اما دیده میشود که برخی زنان این خواسته نابجا را از همسران خود دارند که همین موضوع باعث افزایش آسیبهای خانوادگی میشود.
این جامعهشناس در ادامه بیان میکند: برخی زنان تصورشان این است که همسرشان فقط باید در کنار آنها باشند و به خواستهها و نیازهای آنها توجه کنند. این نوع نگاه نگاهی ابزاری و مالکیتی نسبت به همسر به شمار میرود. از این رو برخوردهای واکنشی و عمل کردن به این شیوه در ارتباط با انسانها باعث پیدایش حس حسادت میشود. هم زن و هم مرد باید بدانند که در این زمینه به طور کنشی به مفهوم عقلانیت و ارتباط موثر بپردازند. بنابراین وقتی همسر یک زن محبتی در حق خانوادهاش میکند طبیعی است چون انسان زاده ارتباط است. از این رو انسان جدای از دیگران نمیتواند به ادامه حیات بپردازد. دور از ذهن است که انسان با دیگران ارتباط برقرار نکند زیرا با برقراری ارتباط با اطرافیان انرژی مثبت دریافت کرده و برای تداوم زندگی در کنار همسر مستلزم این شرایط هستیم.
ارتباط پویا
انسان در بستر ارتباط پویا روابط اجتماعی خود را شکل میدهد. اگر ارتباط و تداوم روابط اجتماعی را از انسانها بگیریم افراد به تدریج دچار افسردگی میشوند و یأس و ناامیدی در زندگیشان به وجود میآید. از این رو پیامد منفی این یأس و ناامیدی برمیگردد به زندگی زن و شوهر که نسبت به هم حسادت دارند. رفتار حسادتگونه پایهگذار یک سلسله رنجیروار میشود که از رفتارهای نامطلوب از طرف خانواده به ارتباطات خانوادگی حلقه میزند.
حسادت بهداشت روانی خانواده را ویران می کند
دکتر شکربیگی، جامعهشناس میافزاید: این تاثیرات در سطح کلان، خرد و میانه نیز اثر میگذارد. حسادت جزو رفتارهای نامطلوب است که باعث پدید آمدن رقابت منفی و چشم و همچشمی میشود و از ارزش انسانها میکاهد. ارزش انسان این است که دارای پتانسیلهای بزرگی است و نسبت به انسانهای دیگر احترام و بخشش و تکریم دارد. فردی که دارای بخشش است از رفتار حسادتگونه دوری میکند. افراد حسود باید بدانند حسادت نهتنها نمیتواند عامل مثبتی باشد بلکه تضمین و تامین سلامت روانی را تهدید میکند. حسادت آفتی است که در زندگی اجتماعی، فردی، خانوادگی و... در روابط فرد، جامعه، خانواده و دیگران تاثیر میگذارد. این مسائل باعث میشود اعتماد بین زوجها کاهش و فرسایش پیدا میکند. همچنین باعث کاهش همبستگی خانوادگی و مشارکت در حل مسائل میشود. افراد باید از رفتارهای حسادتگونه که باعث تخریب و آزار میشود دوری کنند. یک زندگی سالم دارای بهداشت روانی سالم در ارتباط با همسر و خانواده و در سطح کلانتر با جامعه است. حسادت بنیان و بستر فرهنگ را متزلزل میسازد و اگر این رفتارها در افراد نهادینه شود به شگل یک رفتار فرهنگی درآمده و طی سالیان سال در زندگی افراد نفوذ میکند.
جامعه نیازمند آموزش حسود نبودن
وی تاکید داشت : برای برونرفت از این رفتارها که با رفتار افراد عجین شده و ترکیب شده است با رفتارهای فردی و اجتماعی ما انسانها نیاز به فرهنگسازی داریم. بحث حسادت نهتنها در کانون خانواده بلکه در سازمانها و ارتباطات کلان اجتماعی نیز به چشم میخورد و تقریبا در همه اقشار جامعه دیده میشود. اساسا این بحث برمیگردد به اینکه درون خود یک اندیشه راهنما، یک اصول نظری در رفتار ما در بیرون تبیین میشود چون در اجتماع کردار و عمل افراد برخاسته از یک پندار است. اگر حسادت داریم چون پندار منفی را در خود شکل دادهایم. تغییر در ریشه ذهنیت بسیار سخت است، از این رو با دور ریختن افکار حسادتگونه صداقت را پیشه کنید تا بتوانیم سرمایههای اجتماعی را در خانواده و جامعه بالا ببریم.
ارسال نظر