تکرار حوادث تروماتیک و شیوع اختلال استرس در جامعه

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، خبر حادثه های گوناگون، این روزها ، هرروز در صدر اخبار ایران قرار می گیرد . از وقوع سیل و زلزله گرفته تا سقوط هواپیما ، خبرهایی هستند که هر روز مخابره می شوند و مردم آنها را می خوانند و خیلی اعصاب مقاومی داشته باشند در نهایت روحشان از شنیدن و دیدن این حجم خبر خسته می شود.

محققانی که اثرات روا‌ن‌شناختی اینگونه حوادث را بررسی کرده اند می‌گویند گرچه این جنایات، سلامت روان بازماندگان را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، اما در اغلب موارد، این اثر مخرب چندان پایدار نیست. انگار «زندگی» در هر حال، قدرتی فراتر از هر چیز دارد و با گذشت زمان، انسان‌ها بار دیگر این واقعیت را خواهند پذیرفت که جز زندگی کردن، راهی وجود ندارد.

زندگی، حتی پس از دلخراش‌ترین اتفاقات  ادامه پیدا می‌کند، با این وجود محققان می‌گویند معنای جریان داشتن حیات، این نیست که هیچ‌یک از بازماندگان یا افرادی که تحت‌تاثیر اخبار قرار گرفته‌اند، نیازی به درمان ندارند.

شیوع اختلالات روان‌پزشکی، از پیامدهایی است که بلا‌فاصله بعد از وقوع حملات خبرهای ناگوار و تلخ ،  سلامت روان جامعه را تهدید می‌کند.سایه اخبار ناگوار، گرچه مانع ادامه یافتن زندگی نمی‌شود، اما بر دوش زنده‌ها سنگینی می‌کند.

همیشه این درد با گذشت زمان آرام نمی‌گیرد

انجمن روان‌پزشکی آمریکا، از ابتلای 30درصد افراد جامعه به «اختلال استرس پس از سانحه» در ماه بعد از وقوع چنین فجایعی خبر داده و گرچه گفته شده که نیمی از این افراد، تا سه ماه بعد از سانحه از این علایم خلاص می‌شوند و زندگی طبیعی را از سر می‌گیرند، اما برخی دیگر، تا ماه‌ها، سال‌ها و حتی دهه‌ها، با این اختلال و عوارض ناشی از آن درگیر می‌مانند. روان‌شناسان می‌گویند، اختلال استرس پس از سانحه، کسانی‌که سابقه قبلی روبه‌روشدن با بحران یا ابتلا به اختلالات روانی را داشته‌اند؛ بیشتر تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

مطالعات نشان می‌دهد که آدم‌ها همواره به دنبال بهبود هستند و در صورتی‌که از حمایت اجتماعی برخوردار باشند، احتمال بهبودی‌شان تسریع می‌شود.اما بازماندگان، با توجه به شرایط خاص روانی یا اجتماعی‌شان یا بسته به شدت آسیب، توان بازگرداندن خود به قبل از حادثه را نداشته باشند، با برخی رفتارها و تصمیم‌های نه چندان موثر، برای ایجاد امنیتی کاذب تلاش می‌کنند.

اجتناب از حضور در محل‌های خاص، تلاش برای پیش‌بینی رفتار آدم‌های خیابان  یا درگیرشدن با افکاری مثل تغییر موقعیت جغرافیایی زندگی، می‌تواند احساس بهتری را در آن‌ها ایجاد کند. احساس بهتری که لزوما بهبوددهنده و در خدمت حفظ سلامت روان نخواهد بود.

رگبارها آرامش قربانیان را نشانه می‌گیرند

باخبر شدن از وقوع یک رویداد آسیب زننده یا شاهد چنین رویدادی بودن، می‌تواند زمینه را برای درگیری فرد با «تروما» فراهم کند. ترس، بی‌پناهی، وحشت و آشفتگی، از احساساتی‌اند که بعد از درگیر شدن خود فرد با آسیبی جدی، یا شاهد آسیب دیدگی و مرگ دیگران بودن، او را درگیر می‌کند. درصورتی که فاجعه رخ داده، غیرمنتظره، نادر و شدید باشد و تهدیدی جدی برای زندگی فرد یا افراد به‌شمار بیاید، شدت تروما بیشتر خواهد شد. اما تکرار حوادث تروماتیک و تبدیل شدن رویارویی با آن‌ها به یک عادت اجتماعی، می‌تواند نوع و شدت اثرات ناشی از آن را تغییر دهد.

بستر اجتماعی، وضعیت جسمی فرد، سابقه روانی او، کارنامه ژنتیکی‌اش و تجربیاتی که در سال‌های نزدیک یا دور داشته، می‌تواند روایت او از فاجعه را دگرگون کرده و بر میزان و شدت اثراتش تاثیر بگذارد.

افسردگی، اضطراب، افزایش مصرف‌ مواد مخدر یا داروهای آرامش‌بخش، به دنبال چنین حوادثی اجتماع را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد اما شایع‌ترین اختلال روانی در میان افراد درگیر با این رویدادهای تروماتیک، «اختلال استرس پس از سانحه» است.

درخت‌ها دوباره شکوفه می‌کنند

شهروندان فرانسوی و شاهدان حمله 14 ژوئیه در شهر نیس، با چشم خود عبور یک کامیون بزرگ از روی پیکر گروهی از بی‌گناهان را نظاره کردند و خبر کشته شدن 84 نفر در حادثه و مجروح شدن بیش از 200 نفر، خیلی زود در سرتاسر جهان پیچید. خبرنگاری که در محل حادثه حاضر شده بود، می‌گفت که «احساس امنیت» هرگز سراغ این آدم‌ها نخواهد آمد و چشم‌های نگران و پریشان‌شان، هیچ‌وقت زندگی را بدون هراس نخواهد دید، اما همین آدم‌ها و هزاران نفر دیگر در فردای حادثه، در مراسم یادبود جان‌باختگان شرکت کردند و در محلی که تروریست‌ها فاجعه را رقم زده بودند، با گل‌هایی در دست، ایستادند.

این اولین باری نبود که بازماندگان حملات تروریستی، با وجود بغضی که گلویشان را گرفته بود، زندگی را از سر گرفتند.

در سرتاسر جهان، آدم‌ها بعد از خواندن اخبار فجیع  امنیت را  یک رویا می دانند اما  در محل کارشان حاضر می‌شوند، در بشقاب‌شان غذا می‌کشند، لباس تازه به تن می‌کنند و به همان خیابان‌هایی که ممکن است میزبان حمله دیگری باشند، قدم می‌گذارند.

خواندنی های روانشناسی را در این صفحه اینستاگرام دنبال کنید