شبکه های اجتماعی چگونه اخلاق اجتماعی را نابود کردند؟

به گزارش گروه اجتماعی رکنا، افراد مختلف در شبکه های اجتماعی فارغ از جایگاه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در یک سطح قرار می گیرند و نظرات خود را در این فضا به اشتراک می گذارند. معضل جایی است که برخی افراد برای اثبات یا به رخ کشیدن خود از ظرفیت فضای مجازی استفاده می کنند تا دیده شوند و گاه برای این دیده شدن به هر کاری دست می زنند و از حریم خصوصی دیگران می گذرند.

امیرحسین شمشادی، مدرس ارتباطات در گفتگو با خبرنگار اجتماعی رکنا تاکید کرد: بخشی از رفتارهای خارج از عرف را در فضای مجازی را می‌توان در چارچوب تئوری "انبوه خلق" ارزیابی کرد و این تئوری راهنمایی است برای درک بهتر پدیده اوباشگری در فضای مجازی به ویژه در شبکه های اجتماعی. بر این اساس افراد با قرار گرفتن در یک جو روانی احساس قدرت کاذبی پیدا می‌کنند و شخصیت‌ آنها تابع احساسات و هیجانات آنی می‌‌شود و احساس قدرت شکست ناپذیری در فرد به وجود می آید و این افراد رفتارهایی بروز می دهند که ممکن است در تنهایی چنین رفتاری نداشته باشند.

بدین ترتیب فضای مجازی هم مثل فضای حقیقی بستری برای آنچه "انبوه خلق" نامیده می‌شود ایجاد می‌کند به این معنا که افراد به صورت دسته جمعی در مورد مسئله ای اظهارنظر می کنند و متوجه می شوند که افراد بسیاری با آنها هم عقیده هستند. به این ترتیب به خود اجازه می دهند براساس احساس قدرت کاذب کامنت های خارج از عرف و اخلاق بگذارند یا مطالبی که خارج از چارچوب قانون است را در فضای مجازی منتشر کنند.

مدیر گروه آموزشی روابط عمومی دانشکده خبر با اشاره به احتمال فرار از مجازات، افزود: هر کدام از این افراد اگر در فضای واقعی به کسی توهین کنند یا رفتاری خارج از عرف داشته باشند احتمالا تحت پیگرد قرار می گیرند یا با شکایت افراد حقوقی و حقیقی مواجه و مجازات می شوند، اما در فضای مجازی تعقیب قضایی برای افراد شامل پیچیدگی های خاص و روند اداری طولانی است که شانس مجازات آنها را کاهش می دهد و این احتمال فرار از مجازات باعث می شود که افراد در فضای مجازی رفتاری متفاوت از فضای واقعی از خود بروز دهند.

شمشادی با بیان این که برخی افراد عمداً رفتارهایی در فضای مجازی از خود نشان می دهند که فقط  دیده شوند، گفت: این افراد با لباس، ظاهر، ادبیات و رفتار غیرمتعارف و حتی انتشار خصوصی ترین مسئله زندگی خود در فضای مجازی،همچنین توهین کردن به مقامات، سلبریتی ها یا افراد مشهور تلاش می کنند به چشم بیایند و اسم این افراد در فضای مجازی مطرح شود. ممکن است بعضی از افراد در فضای حقیقی برجستگی علمی، فنی یا توانایی اقتصادی و اجتماعی خاصی نداشته باشند و پذیرفته شدن آنها در جامعه امکان پذیر نباشد، لذا این افراد که بخش زیادی از آنها نوجوانان و جوانان هستند با هنجارشکنی در فضای مجازی خودشان را مطرح می کنند و ضعف فضای واقعی را در فضای مجازی جبران می کنند.

این فعال رسانه ای تاکید کرد: نوع فعالیت غیرعرف افرادی حتی اگر با حساب کاربری فیک (غیر واقعی) باشد نوعی اوباشگری در شبکه های اجتماعی محسوب می‌شود و حمله به صفحات افراد در فضای مجازی و آزار دادن افراد و مطرح کردن مطالب خلاف عرف جامعه در چارچوب اوباشگری فضای مجازی دسته‌بندی می‌شود.

شمشادی با بیان اینکه امکان دارد رفتار افراد در فضای مجازی با فضای واقعی متفاوت باشد، بنابراین برخی افراد برای حفظ آبروی خود در فضای واقعی سعی می کنند رفتارهای خارج از عرف خود را با حساب های کاربری فیک و غیرواقعی از خود بروز بدهند گفت: سرایت سریع این نوع حرکات از یک کاربر به کاربران دیگر، تقلید و تلقین پذیری از ویژگیهای افرادی است که به اوباشگری در فضای مجازی دست می‌زنند و استفاده از اکانت‌ و اسامی غیر واقعی در اصل موضوع تغییر ایجاد نمی‌کند و نیاز به دیده شدن، احساس قدرت کاذب و اطمینان به فرار از مجازات از عوامل بروز چنین رفتارهایی است.

این استاد ارتباطات با اشاره به این که فضای شبکه های اجتماعی فضای نقد بی رحمانه است، گفت: هر نوع رفتار یا اظهار عقیده ای که به مذاق افراد خوش نیاید می تواند با نقد جدی و خارج از عرف مواجه شود. بنابراین باید قبل از ورود به فضای مجازی این موضوع را بپذیریم که فضا در شبکه های اجتماعی خشن است و هر نوع اظهارنظری می‌تواند باعث حمله اوباشگران فضای مجازی به صفحه افراد یا بیان جملات ناخوشایند از طرف مخاطبان شود. این ویژگی فضای مجازی در تمام دنیا دیده می شود و متاسفانه در کشور ما شبکه های اجتماعی جایگزین برخی از مسائلی شده که امکان ظهور و بروز در فضای واقعی ندارد. این که شاهد هستیم برخی افراد با ظاهر نامناسب در فضای مجازی ظاهر می شوند را می‌توان تلاش آنها برای جبران محدودیت های فضای واقعی دانست و وقتی این محدودیت ها در فضای مجازی از بین می رود چنین افرادی تلاش می کنند تا محدودیت در فضای واقعی را به طور افراطی در فضای مجازی جبران کنند.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.

خبرنگار : پریسا هاشمی