محمد علیخانی عضو شورای شهر: تهران در بحران دست و پا می زند !

رکنا: آقای علیخانی از بحران ترافیک در تهران آغاز کنیم و خسارت ها و زیان های جبران ناپذیری که گره کور و کلاف سر در گم ترافیک تهران به جای می گذارد ، ریشه ها و علت های این بحران در چیست و کجاست؟

علیخانی : ما نمی توانیم ترافیک را به صوت تک بعدی نگاه کنیم چون شهرتهران بر اساس قاعده و مقررات رشد نکرده.زمانی یک شهر ساخته می شود و پیش بینی های لازم صورت می گیرد و تمام زیر ساخت های آن فراهم می شود ولی ما در تهران شاهد این زیر ساخت ها نیستیم. مثالی بزنم برای  ساخت و ایجادیک دانشگاه باید در نظر داشت در کدام محله ساخته شود، دسترسی این دانشگاه به وسایل حمل و نقل عمومی چقدر است وچقدر باید برای یک دانشگاه هزینه کنند تا دسترسی های لازم ساخته شود.

مشکلات تهران بسیار زیربنایی و پیچیده است اگر حل مشکل ترافیک تهران راحت بود و با ساخت پل و عابرراه حل می شد، در طول شهرداری 12 ساله آقای قالیباف که تونل ها، اتوبان ها و خیلی از پروژه های عمرانی دیگر که ساخته شد باید مشکلات تهران حل می شد.حال باید دید دلیل ترافیک چیست؟ اول : فراهم نشدن زیر ساخت های شهری است، بعد ازآن اقتصاد بیمار کشور است که پایه ی اکثر مهاجرت افراد به تهران برای پیدا کردن یک شغل شده است؛ یکی دیگر از دلایل ترافیک تهران ، ساکنین شهر های اطراف مانند دماوند، ورامین،پرندو پردیس و دیگر شهر ها است که صبح ها شاهد ورود میلیون ها خودرو به داخل شهر تهران هستیم.تهران شب ها 9 میلیون جمعیت دارد در حالی که روز جمعیتش به 12  میلون می رسد.

-: یعنی ضعف در زیر ساخت ها و اقتصاد کشور این وضعیت را به وجود آورده؟

علیخانی:بله بی تردید ! در حال حاضر دو شرکت اصلی در  زمینه تاکسیرانی اینترنتی فعالیت می کنند که تعداد تاکسی های موجود در این دو شرکت دو برابرشرکت  تاکسیرانی است .غالب افرادی که در این دو شرکت کار می کنند از شهرستان ها آمده اند و اکثرا از خودرو های نا ایمن مانند پراید استفاده می کنند.در کنار این سیل عظیم ماشین ها در تهران باید موتور ها را هم مد نظر قرار دهیم.

_: البته گرایش به استفاده از خودروهای شخصی را هم به عوامل دیگر باید اضافه کرد.

علیخانی: یکی از دلایل این که افراد ترجیح می دهند از وسایل نقلیه شخصی استفاده کنند ارزان بودن نرخ بنزین نسبت به سایر کشور ها است و هم این که عوارض زیانباری که ماشینهای شخصی عاملش هستند را جامعه پرداخت می کند، عوارضی مانند آلودگی، استفاده از پارکینگ ها و ... که جامعه به جای راننده پرداخت می کند.

-:علت این وضع چیست؟

علیخانی: یکی از دلایل آن کمبود وسایل نقلیه عمومی است، برای مثال متروی تهران با همین تعداد خط های موجود طبق گفته مدیریت مترو روزانه 3 میلون مسافر را جا به جا می کند ولی با توجه به تحقیقاتی که ما انجام دادیم تعداد مسافری که متروی تهران جا به جا می کند زیر 2 میلیون نفر است ؛ در همین خط ها به 3000 دستگاه  واگن متروی دیگر احتیاج داریم.

-: به نظر شما متروی تهران نیاز به توسعه دارد ؟

علیخانی : بی شک دارد . در حال حاضر به فکر افزایش میزان خدمات متروی تهران هستیم به علت اینکه تمام زیر ساخت های موجودرا داریم و تمام تونل ها را کنده ایم و شرایط را به وجود آورده ایم ، ولی باز هم نیاز به هزینه کردن دارد. دو خط 3 و 7 مترو کاملا نا ایمن هستند اگر زمانی آتش سوزی در این دو خط به وجود بیاید به علت نداشتن تهویه مناسب امکان دارد مسافرین خفه شوند. متاسفانه زمانی که تونل یک مترو ساخته می شد بدون توجه به فاکتور های دیگر این تونل را افتتاح هم کردند.

-: تعداد واگن های مترو کافی هست؟

علیخانی: نه اصلا کافی نیست به لحاظ تعداد واگن ها کمبودهای شدید وجود دارد . واگنهای مترو در ایران قابل ساخت است و در حاضر در حال تولید واگن های مترو هستند، ولی باز هم لازم است حدود 40 تا 60 درصد واگن های مورد نیاز را ما وارد کنیم ، که شهرداری برای انجام این واردات نیازمند تسهیلات بانکی است که هیچکدام از بانک ها این تسهیلات را به علت بدهی که شهرداری دارد متحمل نمی شوند.

-: میزان بدهی های شهرداری تهران مشخص است ؟

علیخانی: : طبق گزارش هایی که ما جمع آوری کرده ایم بدهی شهرداری حدود 40 هزار میلیارد تومان است که این مقدار  معادل حدود  بودجه  دوسال شهرداری تهران است. بخشی از این بدهی ها ، وام های بانکی شهرداری است که حدود 13.5 هزار میلیارد تومان شهرداری به بانک ها بدهی دارد که این مبالغ به علت سود بدهی های بانکی رو به افزایش است.

-: و البته شما و شهرادر جدید آقای نجفی وارث مشکلات بسیاری از دوره های پیشین هستید درست است؟

علیخانی: بله همین طور است . مشکلات شهرداری شاخه های زیادی دارد ، از طرفی منابع ندارد و از طرف دیگر بدهی 40هزارمیلیاردی شهرداری و از طرف دیگر شهرداری را اصلاح طلبان با 25 هزار نفر پرسنل به اصول گرایان دادند یعنی آقای الویری آخرین شهردار اصلاح طلب ، شهرداری را با 25 هزار پرسنل حقوق بگیر تحویل آقای احمدی نژاد داد، در دو سال آقای احمدی نژاد و 12 سال آقای قالیباف شهرداری تهران 135 هزار پرسنل حقوق بگیر دارد.

شهرداری باید ماهیانه 700 میلیارد حقوق پرداخت کند که با توجه به بدهی هایی که دارد واقعا ممکن نیست. نمی خواهم وارد بحث های سیاسی بشوم ولی استخدام این افراد به دلیل انتخابات بود که فکر می کردند اگر نیرو های زیادی استخدام کنند، در انتخابات پیروز می شوند.

-: البته چنان که آرزو می کردند نشد؛ ولی حضور شهردار در هیات دولت می تواند در حل مشکلات موثر باشد ، نظر شما چیست؟

علیخانی: حضور شهردار در هیات دولت بسیار اتفاق خوبی است زیرا دولت از مشکلات موجود در شهرداری مطلع می شود و می توانند با کمک یکدیگر این مشکلات را حل کنند..

در حال حاظر واقعا اوضاع شهرداری به صورت بسیار نا مناسبی است و شدیدا در آستانه بحران قرار داریم و در تلاشیم که صورت خودمان را با سیلی سرخ نگهداریم.اگر دولت شهرداری را تنها بگذارد مشکلاتمان همانند دوره های قبل می شود، مثل تراکم فروشی، همین هلوگرامی که ممنوع شد،تصمیم بسیار مهمی بود. در دوره های قبل هلوگرام های آینده را هم به فروش رساندند ،برخی برآوردها حاکی از آن است که تا 10 سال آینده را هم پیش خور کرده اند و تراکم فروخته اند! شهرداری هم از این درآمد ها محروم است وهم بدهکار است. شهرداری باید درآمدی ثابت داشته باشد تا بتواند جلوی مشکلات ایستادگی کند، فرض کنید روزانه در تهران 15 میلیون لیتر بنزین در شهر تهران سوخته می شود، که آلودگی آن به تهران تحمیل می شود چرا نباید درصدی ازدرآمد فروش این بنزین در اختیار حمل و نقل عمومی قرار بگیرد تا در جهت کاهش آلودگی قرار بگیرد.نه حتی این اتفاق در تهران بلکه در شهر های دیگر هم انجام شود و هر شهر بر اساس مقدار بنزینی که مصرف می کند ،درصدی از آن در اختیار شهرداری ها قرار بگیرد. در فروش هر لیتر بنزین می شود 5 تا 10 درصد به شهرداری ها بدهند و همین باعث می شود از تراکم فروشی و کار های غیر قانونی دیگر در شهرداری جلوگیری شود.حال آقای نجفی باتوجه به حضور در شهرداری و روابط خوبی که دارد باید رایزنی کند تا درآمد های پایدار را برای شهرداری به وجود بیاورد.

یکی دیگر از کار هایی که کشور های خارجی انجام می دهند  این است که هم ترافیک را تنظیم می کنند و هم درآمد زایی میکنند ، یعنی فروش عوارض معبر ؛ برای مثال در دبی در ساعاتی که پیک ترافیکی است برای اینکه از ترافیک جلوگیری شود عوارضی را تخصیص داده اند. یکی دیگر منابع درآمد شهرداری می تواند همین پارک های حاشیه ای و پارکبان ها باشد که با گرفتن عوارض اندک ضمن ایجاد نظم درآمدی هم کسب کند؛ زمانی پارکبان ها پول های زیادی می گرفتند وپول پارک خودروها تحویل شهرداری داده نمی شد، همین نشان دهنده یک سیستم فاسد بود و مشخص نبود این این پول ها در چه راه هایی خرج می شود.

-:ارزیابی شما از پروژه های انجام شده چسیت ؟ برخی اجرای آن ها را ضروری می دانند و برخی زائد!

علیخانی: خیلی از پروژه هایی که در شهرداری تهران اجرا شده به صورت دستوری بوده یعنی پروژه را اجرا کردند بعد مطالعه کردند؛ برای این که  پروژه را توجیه کنند و هیچ بررسی روی آن صورت نگرفته است، برای مثال پل صدر، هنوز کسی نمی داند در این پروژه چه مقدار هزینه شده است از 2 هزار میلیارد تا 8 هزار میلیارد ارقامی است که برای ساخت این پروژه گفته می شود وهنوز مشخص نیست چه مقدار در این پروژه هزینه شده است و در حال حاضر  هم پروژه صدرپرونده هزینه هایش باز است و برای نگهداری و ... هزینه هایی را داریم پرداخت می کنیم..

برای انجام یک پروژه باید مطالعه انجام شود، صفر تا صد پروژه، زمان پروژه، اسناد قرارداد و دیگر عوامل باید کاملا مشخص شود، کجای دنیا می توانید این گونه کار کنید؟ سال ها از یک پروژه می گذرد و هنوز مشخص نیست چه میزان خرج شده!.

پروژه دیگری که انجام شد مسیر های دوچرخه سواری بود و ایستگاه های دوچرخه سواری که نزدیک به 190 ایستگاه احداث کردند، در دوره قبل شهرداری حدود هزار تا 2 هزار دوچرخه خریداری کرده است، حدود 200 کیلومتر مسیر دوچرخه سواری ایجاد شد، الان هیچکدام ما شاهد هیچ استفاده ای از این ایستگاه ها و مسیر های دوچرخه سواری نیستیم!.

نکته خیلی جالبی که در خصوص این ایستگاه ها شاهد هستیم هزینه نگهداری این ایستگاه ها است، که هزینه نگهداری این ایستگاه ها در ماه یک میلیارد تومان است که گران تر از خرید دوچرخه ها بوده است که در آخر هم تصمیم به جمع کردن این ایستگاه ها گرفته اند! حال دلیل این تصمیم چیست؟ به این دلیل است که برنامه ریزی ها انجام نشده و بدون هیچ برنامه این پروژه را انجام داده اند.

-: و نقش رفتار و فرهنگ در این میان چیست؟

علیخانی: مردم ما فرهنگ دارند و ما باید  آموزش را مد نظر قرار دهیم، برای مثال من خودم خیلی از افراد را می بینم که در کشور خودمان خیلی از قوانین را اجرا نمی کنند ولی زمانی که وارد یک کشور خارجی می شوندکاملا با فرهنگ و رعایت ادب عمل می کنند و حس می کنند که در آن کشور ها شوخی با کسی ندارند و قوانین کاملا اجرا می شود .درآن کشورها حتی اگر وزیرشان هم اگر خلافی انجام دهد جریمه می شود، چون در اجرای قوانین سختگیری می کنند برای مثال همین کمربند های ایمنی که در ایران استفاده می شود با سختگیری هایی که اعمال شد در حال حاظر خیلی از افراد از کمربند های ایمنی استفاده می کنند.

-: برگردیم به مسئله مترو درحال حاضر چه تصمیمی برای خطوط ناایمن گرفته شده ؟

علیخانی: مسئولیت مانظارت و اخطار دادن است که شخص یا نهاد مورد نظر را دعوت کرده و از او توضیحات می خواهیم و تذکرات لازم را به او می دهیم، در باره این خط مترو باید بگویم ما فکر می کنیم این خط مترو ها به صورت نمایشی افتتاح شده اند.ما به مسئولین این خط یک مهلت 10 روزه داده ایم که این فرصت گذشته است و ما آماده برای ارسال دومین اخطار هستیم.

-: اما اتوبوسرانی هم بدون مشکل نیست !

علیخانی : بله ،80 در صد اتوبوس های ما فرسوده هستند و اتوبوس های گاز سوز ما به طور کامل فرسوده هستند، روی سقف اتوبوس های گاز سوز هفت مخزن گاز وجود دارد که تمام آن ها فرسوده هستند که بسیار هم دارای خطر هستند که اگر یکی از این کپسول ها  منفجر شود انگار یک موشک ترکیده است !زمانی که ما این موضوع را پیگیری کردیم متوجه شدیم که دلیل معاینه نکردن این اتوبوس ها هزینه بالای آن است، این معاینه حدود 5 میلیارد تومان هزینه دارد که اتوبوسرانی 5 میلیاردتومان را نداده  تا این خطر جدی رفع شود.

-: شورای جدید به موضوع پلاسکو هم توجه کرده ؟

علیخانی: گروهی از کارشناسان با پیگیری و تحقیق در این باره خیلی از ستاد ها را مقصر این اتفاق دانسته اند حتی شورای چهارم را هم به علت پیگیری نکردن های مستمر و درست ، مقصر دانسته اند.

در خصوص پلاسکو صدور جواز و ساخت آن هست که به شهرداری مربوط است ولی یک اختلافاتی بین مالکین یا سرقفلی داران با بنیاد وجود دارد که این اختلاف به خودشان مربوط است و بخشی هم دادگاه ورود کرده که هیچ دخالتی به شهرداری ندارد.

شهرداری تهران به سهم خود اعلام کرده که هرچه سریعتر این مکان احداث شود و کسبه ای که منبع درآمدی خود را از دست داده اند، منبع درآمد خود را به دست بیاورند حال باید دید بنیاد چه تصمیمی می گیرد ولی شهرداری با توجه به مسئولیت هایی که دارد، آمادگی خود را برای احداث این بنا اعلام کرده است . ما برای اجرا نشدن حادثه دیگری مانند پلاسکو در حال حاضر در حال سامان دهی به سیم کشی های بازار تهران هستیم و بعد از این باید به مشکلات گاز و آب این محل ها رسیدگی شود. و برای دیگر مکان ها باید مشاورین و مسئولین بررسی کنند و مشکلات را به صورت مشخص بیان کنند و با کمک کسبه  از رخ دادن رویدادهای ناگوارپیشگیری شود.

-: آقای عیخانی گویا جلسه ای دیگر دارید و وقت ما به پایان رسیده ، قول گفت و گوی دیگری را هم این جا به ما می دهید؟

علیخانی : البته ، بنای ما بر شفاف سازی و دفاع از حق مردم است . مردم باید بدانندکه در گذشته و حال مدیران شهری چه کرده اند و چه می کنند !