اوره چیست؟ + درمان خانگی و گیاهی اوره

به گزارش رکنا، اوره (به انگلیسی: Uric Acid) یک ماده طبیعی است که در بدن انسان به عنوان نتیجه‌ی متابولیسم پروتئین‌ها و پورین‌ها تولید می‌شود. وقتی بدن به درستی این ماده را دفع نمی‌کند یا تولید آن زیاد می‌شود، ممکن است اوره در خون افزایش یابد و بیماری‌هایی مانند نقرس و سنگ کلیه ایجاد شود.

1. اوره چیست؟

اوره (Uric Acid) یک محصول زائد از تجزیه پورین‌ها (یک نوع ترکیب شیمیایی که در غذاها و سلول‌های بدن یافت می‌شود) است. معمولاً اوره توسط کلیه‌ها از بدن دفع می‌شود. در صورتی که این ماده به اندازه کافی از بدن دفع نشود یا مقدار زیادی از آن تولید شود، می‌تواند به مشکلاتی مانند نقرس یا سنگ کلیه منجر شود.

• پورین‌ها در غذاهایی مانند گوشت قرمز، غذاهای دریایی، الکل و نوشیدنی‌های شیرین یافت می‌شوند.

• بدن اوره را به عنوان محصول زائد تولید می‌کند که باید از طریق ادرار دفع شود.

2. علل بروز افزایش اوره

افزایش سطح اوره در خون (که به آن هیپراوریسمی می‌گویند) می‌تواند به دلایل مختلفی بروز کند. مهمترین این علل عبارتند از:

• مشکلات کلیوی: زمانی که کلیه‌ها توانایی دفع اوره را کاهش می‌دهند. این مشکل معمولاً در بیمارانی که دچار نارسایی کلیه یا بیماری کلیوی هستند مشاهده می‌شود.

• مصرف زیاد پورین‌ها: غذاهایی که سرشار از پورین هستند (مانند گوشت قرمز، ماهی، و غذاهای دریایی) می‌توانند تولید اوره را در بدن افزایش دهند.

• کم آبی بدن: کمبود آب در بدن می‌تواند باعث شود که کلیه‌ها به درستی نتوانند اوره را از بدن دفع کنند.

• نوشیدن مشروبات الکلی: مصرف الکل می‌تواند موجب کاهش دفع اوره از بدن و افزایش سطح آن شود.

• چاقی و اضافه وزن: چاقی می‌تواند تولید اوره را افزایش دهد و خطر ابتلا به نقرس را افزایش دهد.

• بیماری‌های متابولیک: مانند دیابت و فشار خون بالا که ممکن است در افزایش سطح اوره نقش داشته باشند.

• داروها: برخی داروها مانند داروهای دیورتیک (ادرارآور) و داروهای ضد فشار خون ممکن است موجب افزایش اوره شوند.

3. علائم بیماری اوره (نقرس)

سطح بالای اوره می‌تواند باعث ایجاد بیماری‌هایی مانند نقرس شود که علائم آن به شرح زیر است:

• درد شدید و ناگهانی در مفاصل: به ویژه در مفصل شست پا. درد معمولاً در شب‌ها شدت می‌گیرد.

• تورم و قرمزی مفصل: مفصل‌ها به دلیل تجمع بلورهای اوره متورم و قرمز می‌شوند.

• حرکت محدود مفصل‌ها: به دلیل درد شدید و التهاب.

• تب و احساس تب: در برخی موارد نقرس ممکن است با تب و لرز همراه باشد.

• حساسیت به لمس: حتی لمس ملایم ناحیه آسیب‌دیده می‌تواند دردناک باشد.

• وجود توده‌های برجسته (Tophi): در مراحل پیشرفته بیماری، توده‌های سختی در اطراف مفاصل (معمولاً انگشتان پا و دست) ایجاد می‌شود که شامل بلورهای اوره است.

4. داروهای شیمیایی برای درمان اوره

درمان‌های شیمیایی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

1. داروهای کاهش‌دهنده سطح اوره:

   • آلوپورینول (Allopurinol): این دارو به کاهش تولید اوره کمک می‌کند و به‌ویژه برای پیشگیری از حملات نقرس مفید است.

   • فیبوینول (Febuxostat): دارویی مشابه آلوپورینول که برای کاهش تولید اوره در بدن استفاده می‌شود.

2. داروهای افزایش‌دهنده دفع اوره:

   • پروبنسید (Probenecid): این دارو کمک می‌کند تا اوره از طریق کلیه‌ها بیشتر دفع شود.

   • سولفین پیرانون (Sulfinpyrazone): دارویی است که به دفع اوره از بدن کمک می‌کند.

3. داروهای ضدالتهاب برای درمان نقرس:

   • کلشی سین (Colchicine): برای کاهش التهاب و درد در حملات حاد نقرس.

   • داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs): مانند ایبوپروفن و ناپروکسن که برای کاهش درد و التهاب استفاده می‌شوند.

5. داروهای گیاهی برای درمان اوره

• زنجبیل: خاصیت ضدالتهابی دارد و می‌تواند درد و التهاب ناشی از نقرس را کاهش دهد.

• نعناع: برای تسکین درد و التهاب مفاصل مفید است.

• زردچوبه: حاوی کورکومین است که خواص ضدالتهابی دارد و ممکن است به کاهش درد نقرس کمک کند.

• آب سیب: نوشیدن آب سیب طبیعی می‌تواند به کاهش سطح اوره در بدن کمک کند.

• برگ قاصدک: می‌تواند به دفع اوره اضافی از بدن کمک کند.

• آب آلوئه‌ورا: به دفع سموم از بدن کمک می‌کند و می‌تواند سطح اوره را کاهش دهد.

6. خانم‌ها یا آقایان بیشتر به اوره دچار می‌شوند؟

• مردان معمولاً در سنین 30 تا 50 سال به دلیل سطح بالاتر تولید اوره، بیشتر از زنان در معرض نقرس هستند.

• زنان پس از یائسگی که هورمون‌های استروژن کاهش می‌یابد، معمولاً بیشتر در معرض ابتلا به افزایش سطح اوره و نقرس قرار می‌گیرند.

7. مواد غذایی که می‌توانند اوره را تشدید کنند

• گوشت قرمز و اعضای داخلی: به دلیل محتوای بالا از پورین‌ها که به اوره تبدیل می‌شود.

• غذاهای دریایی: ماهی، میگو، خرچنگ و صدف‌ها.

• مشروبات الکلی: به ویژه نوشیدنی‌های حاوی پورین، مانند آبجو و مشروبات الکلی دیگر.

• نوشیدنی‌های شیرین و غذاهای حاوی شکر افزوده: می‌توانند باعث افزایش سطح اوره در بدن شوند.

• غذاهای سرخ‌شده و فرآوری‌شده: که می‌توانند سطح اوره را افزایش دهند.

8. رده سنی و گروه‌های در معرض خطر

• مردان 30-50 ساله: بیشترین احتمال ابتلا به نقرس را دارند.

• زنان پس از یائسگی: پس از کاهش استروژن، زنان بیشتر در معرض افزایش سطح اوره قرار می‌گیرند.

• افراد مسن: به دلیل کاهش عملکرد کلیه‌ها، افراد مسن بیشتر در معرض ابتلا به هیپراوریسمی هستند.

• افراد چاق: چاقی و اضافه وزن می‌تواند موجب تولید اوره بیشتر و افزایش احتمال نقرس شود.

• افراد مبتلا به دیابت، فشار خون بالا و بیماری‌های کلیوی: این گروه‌ها بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌های مربوط به اوره هستند.

9. بیماری‌های مشابه اوره

• نقرس: تجمع بلورهای اوره در مفاصل که منجر به درد و التهاب می‌شود.

• سنگ کلیه: تجمع اوره و سایر مواد معدنی در کلیه‌ها که باعث ایجاد سنگ کلیه می‌شود.

• بیماری‌های کلیوی: به ویژه نارسایی کلیه که باعث کاهش توانایی دفع اوره از بدن می‌شود.

• آرتریت: برخی از انواع آرتریت، به ویژه آرتریت التهابی، مشابه نقرس می‌باشد.

10. جدول تحلیلی اوره

در نتیجه، اوره یک ترکیب شیمیایی طبیعی است که در صورت عدم دفع صحیح یا تولید زیاد آن در بدن، می‌تواند منجر به مشکلات جدی مانند نقرس و سنگ کلیه شود. این بیماری‌ها معمولاً به دلیل تجمع اوره در مفاصل یا کلیه‌ها ایجاد می‌شوند و علائم دردناک و التهابی را به همراه دارند. علل اصلی افزایش اوره شامل مصرف زیاد غذاهای سرشار از پورین، مشکلات کلیوی، چاقی، و مصرف الکل است.

درمان‌های شیمیایی مانند آلوپورینول و پروبنسید به کاهش سطح اوره کمک می‌کنند، در حالی که داروهای گیاهی مانند زنجبیل و زردچوبه می‌توانند در کاهش التهاب مفاصل موثر باشند. همچنین، تغییرات در سبک زندگی مانند حفظ وزن مناسب و مصرف آب کافی نقش کلیدی در پیشگیری و مدیریت این بیماری‌ها دارند.