لودرها به جان خانه میرزا علی خان امیر صدیقی افتادند!/ در بافت تاریخی عودلاجان

 ایسنانوشت: کنشگران و فعالان میراث فرهنگی تصاویری را از این خانه خراب‌شده در بافت ثبت‌شده عودلاجان (اودلاجان) به اشتراک گذاشته‌اند و گفته‌اند میراث فرهنگی اجازه نوسازی این خانه را داده بود که بر اساس همین مجوز، این عمارت تخریب شده است.

مهران تهرانی، ‌ کنشگر و دوستدار میراث فرهنگی در محله پامنار تهران، که خبر تخریب این خانه را داده است، به ایسنا گفت: خانه «میرزاعلی خان امیرصدیقی» اگرچه در فهرست میراث ملی ثبت نشده است اما جزوی از بافت تاریخی عودلاجان (اودلاجان) بوده که در فهرست میراث ملی ایران ثبت شده و تخریب آن برابر قانون تخلف است.

شهرام شهریار ازدیگر فعالان میراث فرهنگی تهران درباره تخریب این خانه در بافت تاریخی تهران در وبگاه سفرنویس نوشته است: «وزارت میراث درگذشته با حفظ توده و فضای وضع موجود، اجازه نوسازی عمارت را داده بود اما در حال حاضر کل عمارت کاملا تخریب شده و دیگر اثری از این عمارت تاریخی و ارزشمند در عودلاجان نیست.

طبق شواهد موجود در سال ۱۴۰۳ با تخریب کامل این بنا موافقت و این عمارت کاملا تخریب شد. این تخریب در حالی صورت گرفته است که بافت تاریخی عودلاجان تهران در سال ۱۳۸۴ به شماره ۱۵۳۸۱ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است و هرگونه دخل و تصرف در این بافت ممنوع است.

این خانه توسط حسین خان امیرصدیقی بنا و عمارت در اختیار فرزندش میرزاعلی خان امیرصدیقی قرار گرفت. عمارت در یک طبقه با سقف شیروانی و سرستون‌های گچبری شده و یک اتاق شاه‌نشین در قسمت غربی زمین بنا شده بود و مطبخ و آب انبار نیز در طبقه زیرزمین همین بنا قرار داشت.

دربخش شرقی نیز، یک عمارت تک اشکوب قرار داشت و در سال‌های اخیر کل خانه دراختیار کارگاه کیف‌دوزی و محل اسکان موقت کارگران شده بود. در سال ۱۴۰۲ مالک فعلی بنا درخواست تخریب و نوسازی عمارت را داده بود که وزارت میراث فرهنگی اعلام کرده بود صرفا با حفظ توده و فضای وضع موجود، امکان توسعه و بازسازی بنا امکان‌پذیر است.

شهرام شهریار همچنین یادآور شده است: شوربختانه مستندنگاری و عکس‌برداری زیادی از این عمارت انجام نشده بود و برخی آن را به خانه پدری ابوالحسن خان صدیقی، مجسمه ساز میدان فردوسی و … منسوب می‌کنند که پیرو گفت‌وگو با خانم نوشین دخت صدیقی (فرزند ایشان) و مطابقت عکس‌های این عمارت و خانه پدری این موضوع رد شده است.»

محله عودلاجان (اودلاجان) در طول تاریخ دستخوش تغییراتی در ساختار کالبدی اجتماعی فرهنگی و اقتصادی شده است. این محله در دوره قاجار با برخورداری از باغستان‌های شمال شرقی تهران و زمین‌های بایر توسعه پیدا کرد و به یکی از ۵ کلان محله مشهور تهران درآمد. تا اوایل حکومت پهلوی محله عودلاجان (اودلاجان) که در مجاورت بازار و مرکز حکومتی واقع شده بود، کارکرد مسکونی بسیار مهمی داشت و اقشار مختلف به ویژه طبقه اعیان و اشراف در آن سکونت داشتند. این محله در آغاز، نفوس زیادی نداشته اما به دلایل طبیعت و جغرافیایی به مرور به جمعیت آن افزوده داشته و با ساختن بناها و عمارت‌های جدید و تبدیل باغات به زمین‌های بایر به خانه‌ها و کوچه‌ها سکونت‌پذیری و مهاجرپذیری در آن افزایش یافته است.

این محله در آغاز دوره پهلوی دچار تغییراتی عمده شد، از جمله می‌توان به احداث خیابان سیروس (مصطفی خمینی (ره)) در امتداد خیابان مجلس شورای ملی اشاره کرد که محله را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم کرد. در این دوران خیابان ناصریه نیز تعریض شد و به ناصرخسرو معروف شد و این چنین ارتباط اودلاجان با شمس‌العماره نیز قطع شد. در جنوب نیز خیابانی ساخته شد و بخش‌هایی را از محل جدا کرد. در دوره دوم پهلوی نیز خیابان پامنار تعریض شد و همانند خیابان سیروس، محله را قطع کرد و آن را به سه بخش تقسیم کرد. (تکمیل همایون ۱۳۹۳)

بافت تاریخی عودلاجان تهران اگرچه در سال ۱۳۸۴ به شماره ۱۵۳۸۱ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده اما همچنان دستخوش تخریب‌است.

:عضو شورای اسلامی شهر تهران گفت: از شهرداری می خواهم به قید فوریت ضمن اطلاع رسانی الکترونیکی کلیه مدارک لازم، گردش فرایند و بارگذاری فرم های مربوطه و بهره گیری از سامانه‌های موجود، نسبت به تمام الکترونیکی کردن فرایند و حذف مدارک فیزیکی و پرهیز از لزوم مراجعه حضوری اقدام کند.