چرا مردگان مقصرند؟

نگاهی به تراژدی تصادفات در طول سال گذشته و طی سنوات قبل در مسیرهای هوایی، زمینی و ریلی نشان می‌دهد که در کشور ما یک فرمول مشخص برای اغلب حوادث Accidents وجود دارد بی‌آن‌که به حواشی و واقعیات قبل و بعد از سوانح توجهی شود، یک نفر که معمولاً دیگر زنده هم نیست بهترین گزینه است برای این‌که به عنوان مقصر معرفی شود. مصداق بارز این موضوع سقوط Fall هواپیمای یاسوج، برخورد اتوبوس با تانکر سوخت در نطنز و چند حادثه Incident دیگری است که طی سال‌های اخیر شاهدش بودیم و مسئولان به جای ریشه‌یابی و پیدا کردن مسبب اصلی، بلافاصله فرمول مقصر برابر است با راننده متوفی را به‌کار می‌گیرند و حل مسأله را برای خود آسان می‌کنند.

در این مطلب قصد نداریم تا راننده اتوبوس حامل دانشجویان دانشگاه علوم و تحقیقات که سه‌شنبه گذشته واژگون شد را مبرا کنیم اما نکته‌ای که در این میان حائز اهمیت است، فضایی است که مسئولان ایجاد می‌کنند و به یکباره وزنه اشکالات چند ساله یک سیستم را به گردن شخص متوفی می‌اندازند و همین امر باعث می‌شود تا خانواده‌های جانباختگان، همکلاسی‌هایشان و حتی بسیاری از مردم جامعه تنها مقصر این فاجعه را یک نفر بدانند در حالی که بعد از وقوع چنین حوادث تلخی ما هیچگاه وضعیت یک راننده اتوبوس با سابقه چند ده ساله را مورد بررسی قرار نمی‌دهیم که به واقع او نباید تنها سیبل حملات باشد. نگاهی به زندگی این راننده نشان می‌دهد که کار کردن با اتوبوسی که سال‌ها از عمر آن گذشته، از روی دلخوشی نبوده و او برای تأمین زندگی خانواده‌اش از ساعات اولیه صبح تا بعد از تعطیلی دانشگاه روزانه بیش از 12 ساعت کار می‌کرده. آیا در صورت اعتراض کارش را از دست نمی‌داد؟! آیا مسئولان دانشگاه بستری را فراهم کرده بودند که در صورت نقص فنی راننده بتواند با خیالی آسوده پیگیر آن باشد؟ آیا کسی که تنها 10 روز تا عقد دخترش مانده بود، چشم‌هایش را می‌بندد تا به یکباره راهی دره مرگ شود؟

بی‌تردید پاسخ این سؤالات و پرسش‌هایی از این دست غالباً منفی است. این راننده خود قربانی بی‌تدبیری برخی مدیران شده و خانواده‌ای که حالا داغدار اوست.

به واقع چرا پیش از وقوع چنین سوانحی نظارت درستی صورت نمی‌گیرد تا با جان آدم‌ها به این سادگی بازی نشود. چرا حالا که این حادثه تلخ به وقوع پیوسته باید چند مدیر مورد مؤاخذه قرار گیرند آیا نمی‌شد قبل از بازی کردن با جان 10 جوانی که می‌توانستند آینده‌ساز این کشور باشند، بر عملکرد منفی شان نظارت کرد و همواره پس از یک واقعه تلخ به دنبال پاکسازی و اصلاح باشیم. آیا نمی‌شود فرمولی را نوشت که در ابتدا مشکلات منجر به سوانحی تلخ نشود و اگر هم شد سیل تقصیرات دامن راننده‌ها و خانواده‌هایشان را نگیرد... اخبار 24 ساعت گذشته رکنا را از دست ندهید

کامران علمدهی