اصغر عبداللهی ، قاضی دادگاه کیفری تهران راهکارها را بررسی کرد
آتش زدن پدر، مادر و برادر ، تکان دهندهترین پرونده سال 95
رکنا: اخبار مربوط به جنایتهای خانوادگی مانند همسرکشی، فرزند کشی وقتل سایر اعضای خانواده، از جمله جرایم خشونت باری است که همواره با تیترهای ریزو درشت در صفحات حوادث منعکس میشود. برای بررسی وریشهیابی علل این قبیل قتلها به دیدار اصغر عبداللهی قاضی عالیرتبه دادگاه کیفری استان تهران با بیش از 40 سال سابقه قضاوت رفتیم تا این بار با نگاهی دیگر به چرایی ماجراهای تلخ خانوادگی بپردازیم. آنچه میخوانید حاصل گفتوگو با این قاضی با تجربه است.
به نظرشما چه نکاتی می تواند در پیشگیری از قتل میان خانوادهها مؤثر باشد؟
نخستین عاملی که میتواند در پیشگیری ازجنایات خانوادگی مؤثر باشد، تربیت خانوادگی وفرهنگ خانواده است. اما برای جلوگیری ازقتلهای بیرون از خانواده باید بالا بردن آستانه تحمل، بخصوص در بین جوانان مورد توجه قرار گیرد.حال آنکه بارها دیده شده افراد به خاطر رعایت نکردن سادهترین مقررات راهنمایی و رانندگی با یکدیگر درگیر شدهاند وغائله با قتل یکی از آنها پایان یافته است.
این درحالی است که اگر به قوانین احترام گذاشته شود چنین جنایتهایی هیچگاه رخ نخواهد داد. سلامت جامعه بخصوص آگاه نکردن جوانان به مضرات وخطرات موادمخدر وروانگردانها نیز موجب تصمیم گیریهای ناصحیح وبعضاً وقوع قتلهای خانوادگی میشود. همچنین زوجین در زندگی زناشویی باید عوامل تأثیرگذار در پیشگیری از اختلافات خانوادگی از جمله گذشت وصبوری در برخورد با مسائل تنش زا را در نظر بگیرند وهر مورد کوچک را به جنجال تبدیل نکنند.
در جریان درگیریهایی که اغلب بین جوانان اتفاق میافتد وسیله قتل چقدر در وقوع این گونه جنایات تأثیرگذار است و به طورکلی در این میان سلاحهایی چون «چاقو» چند درصد قتلها را به وجود میآورد؟
طبیعی است که بین دو یا چند جوان با چند مشت ولگد وسیلی دعوا پایان مییابد اما وقتی دردست یکی از آنها به خاطر قدرت نمایی چاقو است به احتمال زیاد از آن استفاده خواهد شد وحادثه به شکل دیگری که همان ارتکاب قتل است پایان خواهد یافت. حال سؤال اینجاست که چه نیازی وجود دارد که جوانان با خود چاقو یا هرسلاح دیگری حمل کنند؟
قانونگذار نیز به این امر توجه داشته و به تازگی نیز مجلس شورای اسلامی در این زمینه مقرراتی را تصویب کرده است که براساس آن حمل سلاح سرد و یا هر سلاح دیگری ممنوع است.
البته صرف اجرای این قوانین نمیتواند عامل بازدارندگی از وقوع حادثه وجنایت شود چرا که خود مردم نیز باید با کسب آگاهیهای لازم زمینه امنیت را فراهم سازند.
آموزش تا چه حد میتواند در این زمینه کارگشا باشد؟
اگر مردم بخصوص جوانان از عواقب کاری که انجام میدهند اطلاع داشته باشند و آموزشهای لازم را در پیشگیری از وقوع جرم فرا بگیرند تأثیر بسزایی درجلوگیری از وقوع جرایم مختلف بخصوص قتل خواهد داشت. ضمن اینکه معتقدم نقش مطبوعات و سایر رسانهها در این زمینه غیر قابل انکار است. ازسوی دیگر فقرآموزشی در جامعه ما باید با گسترش برنامههای آموزشی برطرف شود در غیر اینصورت با افزایش ناهنجاریها و جرایم مختلف روبهرو میشویم.
چه انگیزهها وعواملی سبب قتلهای خانوادگی هستد؟
بیشترین قتلهای خانواگی بین زن وشوهرهایی اتفاق میافتد که انگیزههای مالی واخلاقی دارند. در جنایتهای مربوط به همسرکشی میتوان به عواملی چون خیانت یکی از زوجین در زندگی مشترک، اعتیاد به مواد مخدر و استفاده از فضای ناسالم مجازی و تأثیر تبلیغات مسموم شبکههای ماهوارهای اشاره کرد.
ابزارهایی چون تلفن همراه وشبکههای مجازی تا چه حد در شکلگیری جرایم تأثیرگذار هستند؟
همانطور که استفاده از تکنولوژیهای جدید وشبکههای مجازی بسیارمفید است استفاده ناسالم از این وسایل هم میتواند بسیار مضر ودر مواردی خطر افرین باشد و خسارتهای غیرقابل جبرانی ببارآورد. بنابراین باید نقش نظارتی بیشتری برروی این قبیل شبکهها مانند تلگرام –اینستاگرام و غیره وجود داشته باشد.
آیا مجازاتهای سنگینی چون اعدام میتواند در برابر وقوع جرایم وجنایات بازدارندگی داشته باشد؟
هدف از مجازاتها بازدارندگی از ارتکاب جرم است و مجازات اعدام که شدیدترین نوع مجازات محسوب میشود نقش زیادی در جلوگیری از جنایتها دارد.
بیشترین جنایات مانند قتل بیشتر از سوی چه گروه سنی رخ میدهد؟
متأسفانه عاملان بیشترین قتلها در سنین بین 18 تا 25 سال هستند که تحت تأثیر انگیزههایی چون لجاجت، غرور وتعصبات بیجا، مواد مخدر و مشروبات الکلی، مشکلات اخلاقی و موارد مشابه مرتکب جرم میشوند.
رسانهها چه نقشی در بازدارندگی از جرم میتوانند داشته باشند؟
نقش رسانهها در بازدارندگی از وقوع جرایم ویا برعکس غیر قابل انکار است. بعضاً دیده شده که پخش یک فیلم پلیسی درباره جرایم خشن چه تأثیر نامطلوبی میتواند در نوجوانان داشته باشد و در عین حال رسانهها میتوانند با اطلاعرسانی صحیح وکارشناسی، نقش مؤثری در پیشگیری از جرم داشته باشند.
تکان دهندهترین پروندهای که طی سالجاری به آن رسیدگی کرده اید درباره چه واقعهای بود؟
همه پروندههای مربوط به قتل تکان دهندهاند اما تکان دهندهترین پروندهای که در سالجاری به آن رسیدگی کردم مربوط به پسری بود که نیمه شب با قفل کردن در و پنجره خانه شان پدر و خواهر و برادرش را به آتش کشید وآنها را با وضع فجیعی در میان شعلههای آتش سوزاند.
معصومه مرادپور/ ایران
ارسال نظر