افشاگری بی‌سابقه از سقوط استقلال به دسته ۳! + ماجرای کامل حضور آبی ها در دسته پایین تر

به گزارش رکنا، استقلال پس از قهرمانی آسیا در سال ۷۰ روند رو به سقوط را آغاز کرد و در فدراسیون فوتبال دوران تیمسار ناصر نوآموز، به دسته سوم لیگ کشوری سقوط کرد. اما سوال اینجاست چرا این اتفاق افتاد و استقلال چطور از لیگ دسته اول بودن سقوط به لیگ دسته دوم، به لیگ دسته سوم رفت و چطور از لیگ دسته سوم، دوباره به لیگ دسته اول برگشت؟ امیر عابدینی مدیرعامل سابق پرسپولیس در مصاحبه‌ای دلیل این اتفاق را سیاسی خواند و آنرا توطئه اعلام کرد.

جزییات ماجرای سقوط استقلال به دسته سوم

چند سال پس از پایان جنگ تحمیلی که تعطیلی مسابقات لیگ سراسری فوتبال ایران را در پی داشت، فدراسیون فوتبال وقت به ریاست تیمسار نوآموز، برای برپا کردن دوبارهٔ لیگ سراسری در حال آزمایش شیوه‌های مختلف برگزاری مسابقات بود. پس از لیگ یکم آزادگان که در یک گروه ۱۲ تیمی برگزار شده بود، مسابقات سال ۱۳۷۱ فصل دوباره به شیوهٔ «دو گروهی» – شیوه‌ای که در جام باشگاه‌های تهران در دههٔ ۶۰ رایج بود – برگزار شد. ۱۶  تیم حاضر در این مسابقات در دو گروه هشت تیمی رقابت کردند و  پس از پایان پیکار‌های گروهی، دو تیم برتر هر گروه به دور نیمه‌پایانی راه پیدا می‌کردند. سرانجام تیم‌های پیروز نیمه‌نهایی یعنی پاس و پرسپولیس دیدار پایانی را برگزار کردند که با برتری سبزپوشان، جام آزادگان برای دومین سال پیاپی به پاس تهران رسید. استقلال در گروه اول بازی‌ها قرار داشت و با کسب تساوی‌های پیاپی، در پایان به مقام سوم گروه خود رسید و از رسیدن به مرحلهٔ نیمه‌نهایی رقابت‌ها بازماند. در آخرین هفته مرحله گروهی استقلال برای صعود نیاز داشت کشاورز را با اختلاف چهار گل شکست دهد، اما با تساوی یک بر یک متوقف شد و البته با توجه به روند سقوطی تیم، هواداران استقلال، پیش بینی می‌کردند که استقلال نتواند چهار گل به کشاورز بزند. در جدول امتیازی دو گروه مسابقات هم استقلال در میان ۱۶ تیم شرکت‌کننده با ۱۶ امتیاز در جای پنجم قرار گرفته بود.

طبق روال معمول باید چهار تیم استقلال، بانک تجارت، گسترش و پورا در فصل آینده در لیگ باشگاه‌های تهران بازی می‌کردند، اما در فاصله یک هفته به شروع فصل جدید باشگاه‌های تهران، فدراسیون فوتبال به چهار باشگاه پیشنهاد می‌دهد که به جای بازی در لیگ باشگاه‌های تهران، می‌توانند در رقابت‌های کشوری در دسته سوم بازی کنند. مسئولان باشگاه‌های استقلال، گسترش، و پورا تصمیم گرفتند که به جای بازی در لیگ باشگاه‌های تهران، در مسابقات کشوری دیگری تحت عنوان لیگ دسته سوم شرکت کنند و البته این دسته سوم بودن به معنای دسته اول و دوم و سوم نبود و اگر چه از این مسابقات به عنوان «دسته سوم جام آزادگان» اسم برده می‌شد، اما ارتباطی با لیگ‌های دسته اول و دوم آزادگان از لحاظ صعود و سقوط تیم‌ها نداشت و تیم‌های کشور - صرف نظر از رتبه‌ای که در لیگ سراسری کسب می‌کردند - باید در انتهای فصل سهمیه شرکت در لیگ دسته اول سال بعد را از طریق شرکت در مسابقات استانی (سوپرجام) به دست می‌آوردند. روندی عجیب که نشان می‌داد چقدر در آن زمان، الگو‌های من درآوردی زیاد بوده و مسئولان وقت می‌توانستند با یک الگوبرداری ساده از رقابت‌های اروپایی، چنین روش‌هایی را انتخاب نکنند. 

فدراسیون هم به تیم‌های تهرانی گفته بود در صورتی که این فصل را در لیگ دسته سوم باشند، شانس حضور در لیگ دسته اول را در فصل بعد خواهند داشت. فدراسیون فوتبال برای آنکه تیم‌های تهرانی در دسته سوم شرکت کنند به آنها گفتند اگر در لیگ دسته سوم حضور پیدا کنند، فصل آینده می‌توانند به صورت مستقیم در سوپرجام باشگاه‌های تهران شرکت کنند و شانس صعود به لیگ دسته اول را داشته باشند. به همین دلیل بود که استقلال و پورا و گسترش این پیشنهاد را قبول کردند. بانک تجارت، اما این پیشنهاد را قبول نکرد و خواست تا در لیگ باشگاه‌های تهران بماند. استقلال، پورا و گسترش اگر مانند بانک تجارت در مسابقات لیگ باشگاه‌های تهران شرکت می‌کردند، لازم بود ابتدا جزو چهار تیم برتر لیگ باشگاه‌های تهران شوند تا بتوانند به سوپرجام برسند. ضمن اینکه تهران در مسابقات موسوم به "دستهٔ دوم کشور" هم نماینده‌ای نداشت و سهمیه‌ها پر شده بود و تیم‌های تهرانی در این دسته هم نمی‌توانستند بازی کنند؛ بنابراین استقلال، تیم پنجم لیگ آزادگان در سال ۱۳۷۱، به مسابقاتی موسوم به لیگ دسته سه ایران فرستاده شد، در حالی که بسیاری از تیم‌های لیگ آزادگان فصل ۱۳۷۱ که در جدول رده‌بندی پایین‌تر از استقلال قرار گرفته بودند، در لیگ دسته اول آزادگان سال آینده (فصل ۷۲-۷۳) هم حاضر بودند و همین، نکته عجیب دیگر این ماجرا بود.

واکنش باشگاه استقلال پیش از حضور در لیگ دسته سوم

همانطور که نوشته شد به دلیل اینکه استقلال مثل پورا و گسترش نمی خواست دوباره در جام باشگاههای تهران شرکت کند و راه حضور در سوپرجام را پس از حضور در چهار تیم اول باشگاههای تهران طی کند، حضور در لیگ دسته سوم را انتخاب کرد. کاظم اولیایی سرپرست آن زمان استقلال درمصاحبه ای در این باره گفته بود:« انتقال استقلال از سطح اول فوتبال کشور به مسابقاتی موسوم به لیگ دسته سه از سوی هواداران این باشگاه قابل پذیرش نبود و باعث ایجاد تنش‌های اجتماعی می‌شد. فدراسیون فوتبال هم به ما اعلام کرد که بین حضور در مسابقات باشگاههاى تهران و لیگ دسته سوم  را انتخاب کنیم. به هر جهت هوادران استقلال این ماجرا را تبعید اجباری قهرمان و نایب قهرمان آسیا در سالهاى ١٩٩٠ و ١٩٩١ به دسته سوم تعبیر کردند. برای افکار عمومی هواداران جا انداختن این ماجرا راحت نبود. اما قوانین را وضع کرده بودند و با توجه به سیستم سهمیه‌بندی و گزینش تیم‌های تهران در آن زمان، حضور در مسابقات انتخابی موسوم به لیگ دسته سه سریع‌ترین راه برای بازگشت به لیگ دسته یک بود و به همین دلیل گردانندگان باشگاه با راهنمایی مسئولان فدراسیون تصمیم گرفتند استقلال به جای لیگ باشگاه‌های تهران در مسابقات لیگ دسته سه کشوری شرکت کند. البته دسته سومی که در ذهن همه هست آن دسته سوم نیست که تیم های از لیگ دسته اول و دسته دو به لیگ دسته سقوط کنند. صرفا سه دسته بود که براساس سهمیه بندی و قوانین آن زمان، استقلال در دسته سوم حضور پیدا کرد. اگر سهمیه ها در دسته دوم پر نمی شد شاید استقلال به دسته دوم می رفت اما سهمیه ها پرشده بود. حضور استقلال در دسته سوم، بهترین ره برای بازگشت به لیگ دسته اول بود.»  

استقلال در دسته سه چه کرد؟

مسابقات لیگ فوتبال دسته سوم ایران در سال ۱۳۷۲ با حضور ۳۲ تیم در چهار گروه به شکل رفت و برگشت برگزار شد. تیم استقلال در گروه دوم با تیم‌های ابومسلم مشهد، شموشک نوشهر و آلومینیوم‌سازی اراک، راه آهن شاهرود، جاوید کرج استانداری ارومیه، بسیج زنجان به رقابت پرداخت که در پایان با بدست آوردن بیشترین امتیاز به مرحله دوم صعود کرد. در مرحله دوم با تیم‌های تولی‌پرس قزوین، پورای تهران، ایران‌جوان بوشهر همگروه بود در این مرحله هم توانست به مقام اول این گروه برسد در نیمه نهایی تیم پارس خودرو و در فینال هم تیم پلی‌اکریل اصفهان را شکست داد و به مقام قهرمانی این دوره از مسابقات رسید.

استقلالی‌ها در لیگ دسته سوم جمعاً ۲۲ بار به میدان رفتند. در جمع این دیدار‌ها ۱۴ پیروزی ۶ تساوی و ۳ شکست در کارنامه این تیم به ثبت رسید. تیم‌های راه آهن شاهرود، آلومینیوم‌سازی اراک، جاوید کرج، ابومسلم مشهد، پارس خودرو تهران در هر دو دیدار رفت و برگشت مغلوب استقلال شدند. وحدت ارومیه در هر دو بازی رفت و برگشت با استقلال به تساوی رسید و شموشک نوشهر در مقابل استقلال به یک برد و یک باخت دست یافت. تیم‌های پورا، ایران‌جوان بوشهر و پلی‌اکریل اصفهان با یک تساوی و یک باخت به کار خود در مقابل استقلال خاتمه دادند. موفق‌ترین تیم در مقابل استقلال، تولی‌پرس قزوین بود که موفق شد با یک پیروزی و یک تساوی ۳ امتیاز از جمع ۴ امتیاز دیدار رفت و برگشت را نصیب خود کند. گل زده استقلالی‌ها عدد ۴۳ را نشان می‌داد و گل خورده بر روی عدد ۱۵ ثابت بود. عباس سرخاب با ۱۰ گل بهترین گلزن استقلال بود. هدایت این فصل استقلال با یوگنی سکوموروخوف روسی بود که در پایان فصل از استقلال کنار گذاشته شد.