شکایت محیط زیست از شرکت نفت به دلیل آلودگی‌های ایجاد شده در غیزانیه

به گزارش رکنا، سال‌ها است که روستاهای بخش غیزانیه به حیات خلوت شرکت‌های نفتیِ پیرامون آن تبدیل شده و معضلات زیادی بر اثر اجرای پروژه‌های نفت و گاز مانند حفاری لوله‌های انتقال نفت و گازی ایجاد کرده است. از جمله این آثار مخرب می‌توان به عبور بیش از 11 لوله زیر زمینی نفت و گاز با قطر 20 اینج از میان زمین‌های کشاورزی اشاره کرد که فاصله بین هر کدام از این لوله‌ها از 20 متر بیشتر تجاوز نمی‌کند.

وجود حوضچه عظیم نمک زدایی متعلق به شرکت‌های نفتی سبب پدید آمدن رودخانه فصلی نمک‌زدایی شده است و از آنجایی که این رودخانه منتهی به اراضی کشاورزی است فرسایش زمین‌های کشاورزی، رشد بوته‌ها بر اثر شوره زار و... را به دنبال داشت که زمین‌ها ر غیر قابل کشت کرده است.

دو رودخانه فصلی روستای عوده معروف به «نهر عوده» و «نهر هدیم» که از نهر کوپال تغذیه می‌کنند و کانال هایی حیاتی برای کشاورزی، نخلستان و «هور» یا همان چراگاه دام به شمار می‌روند نیز از تغییرات شرکت‌های نفتی در امان نبوده‌اند، در طول این کانال می‌توان به بیش از ۷ مورد بتن ریزی و پل‌های غیر استاندارد علاوه بر عبور جاده شنی از وسط زمین‌های کشاورزی اشاره کرد.

شرکت‌های نفتی با راه اندازی 11 پمپ روی «نهر کوپال» آب مورد نیاز شرکت ملی حفاری را تأمین می‌کنند اما با این وجود از لایروبی نهر کوپال، نهر هدیم و نهر عوده سر باز می‌زنند. با توجه به اعتراض مردم غیزانیه به عملکرد شرکت ملی نفت در روستاها به سراغ مدیرکل حفاظت از محیط زیست خوزستان رفتیم تا درباره آلودگی‌های ایجاد شده توسط این شرکت به گفت‌وگو بپردازیم؛ آنچه در پی می‌آید گفت‌وگوی خبرنگار فارس به محمد جواد اشرفی است.

همانطور که می‌دانید تنها منبع درآمد اهالی روستاهای بخش غیزانیه کشاورزی است اما به عقیده مردم غیزانیه فعالیت شرکت‌های نفتی سبب کاهش محصولات کشاورزی منطقه شده است؛ محیط زیست برای جلوگیری از ادامه این روند و حمایت از فعالیت کشاورزی روستاییان چه کارهایی کرده است؟

اشرفی: یکی از معضلات زیست محیطی در بخش غیزانیه وجود همین چاه‌ها و حوضچه‌های نفتی است که در زمان حفاری به عنوان چاله‌های سوخت از آن‌ها استفاده می‌شود و زمانی‌که نفت را از زمین استخراج کنند نفت استخراج شده علاوه بر مواد هیدروکربن، آب و نمک از آن خارج می‌شود که این آب و نمک را داخل چاه‌هایی که تعبیه کرده‌اند، می‌ریزند.

علاوه بر این یکسری لجن‌های حفاری نیز وجود دارد که شرکت ملی حفارس از این لجن‌ها به عنوان مواد روان‌کننده به زمین تزریق می‌کنند و کارهای عملیاتی خود را به منظور استحکام سازی بدنه چاه و یا روان‌سازی مته‌ها انجام می‌دهند؛ این مته‌ها لَجن (گل و لای) را به همراه خود بالا می‌آورند که گفته می‌شود این لجن حاوی عناصر مختلفی است.

از آنجایی که برای آب و نمک فرایند خاصی ندارند و لجن‌ها نیز شور هستند اثرات منفی در محیط پیرامون خود به جا می‌گذارند و آسیب وارد آمده به زمین‌های کشاورزی ناشی از همین شرایط است.

اداره کل حفاظت از محیط زیست در گذشته شکایت‌های متعددی از نحوه فعالیت شرکت نفت در خوزستان کرده و جدیداً هم درباره آلودگی‌های ایجاد شده در منطقه غیزانیه در دادگاه طرح دعوی کردیم هرچند نفتی‌ها با به کارگیری روش‌های مختلف سعی در بازیافت لجن‌ها کنند.

آیا روش خاصی وجود دارد که نفت می‌تواند برای کاهش‌آلودگی‌های زیست‌محیطی در منطقه از آن استفاده کند اما از آن استفاده نکرده است؟

اشرفی: کمتر از یک ماه پیش شرکت نفت آئین بهره‌برداری از تصفیه بیولوژیکی لجن‌های حفاری را برگزار کرد و یک کار آزمایشگاهی را در چاه 50 یا 51 نفت سفید شروع کرد اما ما به عنوان متولی حفاظت از محیط زیست وظیفه پایش، کنترل و راستی آزمایی را بر عهده داریم که مطمئین شویم این روش‌ها صحیح است یا خیر و آیا امکان استفاده از آن برای چاه‌های دیگر وجود دارد؟

از اینکه روشی برای کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی وجود دارد و شرکت نفت دراین زمینه کوتاهی کرده شکی در آن وجود ندارد.

کوتاهی شرکت‌های نفت آسیب جدی به چراگاه دام، کشاورزی و کانال‌های آب کشاورزی وارد کرده راه حل این موضوع چیست؟

اشرفی: اگر مردم از فعالیت‌های نفتی متضرر شدند می‌تواند شکایت کنند چنانچه بررسی کارشناس رسمی دادگستری در منطقه ثابت کند که زمین‌های کشاورزی در نتیجه فعالیت‌های نفتی شور شده و یا از حاصلخیزی آن‌ها کم شده است قطعاً اعلام خسارت خواهد کرد.

با این توضیحی که دادید این طور برداشت می‌شود که دستگاه قضا از مسائل و مشکلاتی که نفت برای اهالی ایجاد کرده اطلاعی ندارد؟

اشرفی: منظور این نیست که اطلاع ندارد بلکه خبر دارد چرا که ما نیز قبلاً اعلام شکایت کردیم. با توجه به اینکه هدف ما حفاظت از محیط زیست است و این آلودگی‌ها نباید به مردم آسیب برساند و هدف شرکت نفت نیز استفاده از منابع زیرزمینی است پس باید تعاملاتی به وجود بیاید و فقط بحث بازردارندگی را مطرح نکنیم که مثلاً فلان چاه نفتی دیگر فعالیت نکند. به هرحال نفت درآمد ملی ما است و تولید ثروت می کند اما در کنار آن شرکت‌های نفتی باید هزینه‌های زیست‌محیطی را در نظر داشته و آلودگی‌ها را کاهش دهند. محیط زیست طی سال‌ها با این نگاه حرکت کرده اما بنده معتقد هستم دایره فشار باید بیشتر شود.

در امتداد کانالی که اراضی کشاورزی و نخلستان‌های غیزانیه از آن تغذیه می‌کنند بیش از 7 مورد بتن‌ریزی شده و پل‌های غیر استاندارد ساخته شده است؛ همچنین یک جاده شنی از وسط زمین های کشاورزی رد شده است، آیا این فعالیت‌ها مجوز زیست محیطی داشته است؟

اشرفی: در مورد این کانال حضور ذهن ندارم اجازه بدهید بعد از بررسی موضوع در مورد آن اظهار نظر کنم.

در مورد جاده شنی باید بگویم هر چیزی را مردم می‌گویند در مورد آن فکر کنید اما آن را باور نکنید ضمن اینکه تجربه نشان داده اگر شرکت نفت بخواهد جایی کار کند، خط لوله‌ای بکشد و... ایجاد کند آن محل را تملک می‌کند و به نظر من اکنون مالکان منطقه در موارد مختلف خوب حساسیت نشان داده‌اند و اجازه نمی‌دهند نفت در زمین‌های آن‌ها وارد شود و در این مورد مقاومت از خود نشان می‌دهند.

در اتباط با جاده شنی قطعاً یا مسیر در مالکیت شرکت نفت قرار دارد یا شرکت نفت در مورد آن با مالکان به توافق رسیده است و اگر به توافق نرسیده مالکان می‌توانند طرح شکایت کنند.

از طرفی در مورد جاده‌های دسترسی شنی از ما استعلامی نمی‌شود که بخواهیم در مورد آن اظهار نظر کنیم و جاده‌های شنی خیلی اثرات زیست محیطی ندارند بیشترمطالبه روستاییان بخش غیزانیه در مورد زمین‌های کشاورزی است که حق آن‌ها و مال‌آن‌ها تصرف و یا ضایع شده است.

با توجه به اهمیت نهر کوپال برای مردم منطقه و بهره برداری شرکت حفاری از آن، چرا محیط زیست در موضوع سر باز زدن این شرکت از لایروبی این نهر ورود نمی‌کند؟

اشرفی: اگر این موضوع برای مردم غیزانیه مشکل ایجاد کرده باید به ما منعکس شود تا ما پیگیری کنیم؛ به هر حال شرکت‌ نفت مسؤولیت اجتماعی دارد و در قبال این مسؤولیت‌ها باید پاسخگو باشد اما توسعه باید همه جانبه باشد نفت، کشاورزی، باید توسعه پیدا کنند و محیط نباید آلوده شود.برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.