رازهایی از زلزله سمنان

  خبرآنلاین نوشت:۱۴ مهر زلزله‌ای به قدرت ۴.۶ ساعت ۲۲:۴۶ در جنوب لاسجرد در استان سمنان و بر انتهای شرقی پهنه گسله گرمسار رخ داد. این زلزله در ژرفای ۱۰ کیلومتر و در فاصله حدود ۱۵۰ کیلومتری شرق تهران موجب تکان‌هایی در بعضی ساختمان‌های تهران نیز شد، به‌گونه‌ای که هم‌زمان تعدادی از کاربران شبکه‌های اجتماعی در این باره نوشتند.

در همین خصوص مهدی زارع ، استاد پژوهشکده زلزله‌شناسی می‌گوید: زلزله گرمسار در شامگاه ١٤ مهر با بزرگای ٤.٦ در ساعت ٢٢:٤٦ در پهنه گسله  گرمسار رخ داد. این پهنه در تلاقی روندهای شمال‌غرب-جنوب‌شرق در غرب البرز با روندهای شمال‌شرق-جنوب‌غرب در شرق البرز و محل بیرون‌زدگی گچ و نمک به صورت گنبدهای نمکی گرمسار است (در محدوده کوه‌های نردیا، گرماج و سرآسیاب) که سن آن‌ها به میانه دوران سوم زمین‌شناسی می‌رسد.

او درباره دلایل احساس این زلزله در تهران ادامه می‌دهد: سه عامل باعث حس شدن این زلزله در تهران بود؛ یکی اینکه در تهران ساختمان‌های بلند و چند طبقه فراوان است و زلزله‌های دور به ویژه در ساختمان‌های بلند لرزش قابل ملاحظه‌ای ایجاد می‌کنند.

زارع اظهار می‌کند: دوم آنکه وجود خاک نرم و آبرفت‌های ضخیم در بخش‌هایی از تهران موجب تشدید امواج لرزه‌ای در بخش‌هایی از تهران و حومه آن می‌شود. و دلیل سوم اینکه بیش از ۱۵ میلیون نفر جمعیت در تهران زندگی می‌کنند و تراکم بالای جمعیت موجب می‌شود هر رخداد لرزه‌ای هر چند کوچک ازسوی گروهی از مردم حس شود.

گسل گرمسار و سوابق آن

زارع ادامه می‌دهد: منطقه‌ گرمسار  دارای بزرگ‌ترین معادن نمک ایران  است، بیشتر استخراج نمک در کشور در این منطقه صورت می‌گیرد. نمک خلوص  بیش از ۹۵ درصد دارد . ارتفاع گنبدهای نمکی از دشت  حدود ۳۰ تا ۱۰۰ متر است. بیشینه توان لرزه زایی گسل گرمسار بزرگای حدود ۷.۰ است. گسل گرمسار در انتهای غربی خود با گسل ایوانکی تلاقی دارد و در تغییر شکل پلاستیک در انتهای جنوب شرقی گسل ایوانکی نیز دیده می‌شود، و به همین دلیل فوج زمین‌لرزه‌های کوچک در این بخش از گسل ایوانکی نیز دیده می‌شود که انتهای شمال غربی این گسل به منطقه ١٥ تهران می‌رسد، توان بیشینه لرزه‌زایی گسل ایوانکی تا بزرگای ٧.٥ است.

این استاد دانشگاه درباره سوابق زلزله در این منطقه می‌گوید: گرمسار در سال ۱۹۴۵ زلزله با بزرگای ۴.۷ ، در ۱۹۸۲ زلزله با بزرگای ۵.۳، و از ۲۲ لوت ۱۹۸۸ تا ۱۱ نوامبر ۱۹۸۸ (۳۱ مرداد ۱۳۶۷ تا ۲۱ آبان ۱۳۶۷) ۸ زلزله با بزرگای بین ۴ تا ۵ رخ داده است که بزرگترین آنها دو زمین‌لرزه با بزرگای ۵ بوده است. در این بازه زمانی فوج زمین‌لرزه‌های گرمسار با حدود ۱۰۰۰ زلزله با بزرگای بیش از ۲ رخ داده است. در سال ۲۰۰۵ شش رخداد، و در سال ۲۰۰۶ شش رخداد با بزرگای بیش ۳ تا ۴.۵ و در سال ۲۰۱۱ هفت زمین‌لرزه با بزرگای بین ۳ تا ۴.۷ در همین منطقه گرمسار رخ داده است.