عکس/ سفر به عصر قاجار؛ از پول‌شماری و کباب‌خوری تا متروی «اسبی» تهران!

از صحنۀ تحویل کیسه‌های پول به خزانۀ سلطنتی در حضور ناصرالدین‌شاه، تا اولین وسیلۀ حمل و نقل ریلی در شهر تهران که البته با «اسب» کار می‌کرد؛ با این تصاویر شما را به تماشای صحنه‌هایی از زندگی مردم ایران در دوران قاجار می‌بریم. (همۀ عکس‌ها در اصل سیاه و سفید بوده‌اند اما برخی از آن‌ها با استفاده از ابزارهای دیجیتال به صورت رنگی درآمده‌اند).در مجموعۀ «سفر به عصر قاجار» هر بار با چند عکس باکیفیت که از آرشیوهای معتبر تهیه شده‌اند، شما را به تماشای گوشه‌هایی از زندگی مردم ایران در بیش از یک قرن قبل می‌بریم.

 این عکس‌ها را می‌توان بارها و بارها تماشا کرد و هر بار چیزهای تازه‌ای در آن‌ها دید؛ از جزییات لباس‌ها و چهره‌ها گرفته تا شکل و شمایل خانه‌ها و خیابان‌ها و هر چیز دیگری که در طول این یک قرن و اندی دچار تغییرات فراوان شده است.

قاجار

عکس نخست امروز مربوط به سال 1269 شمسی است؛ در رمضان آن سال مبلغ 57 هزار تومان از دارایی‌های حکومتی در قالب پول نقد به خزانه انتقال یافت. در این تصویر نظارت ناصرالدین‌شاه را بر جریان شمارش و انتقال پول‌ها را مشاهده می‌کنیم. در همین حال، آنطور که در تصویر می‌بینیم، یکی از خدمتکاران در حال باد زدن منقل و درست کردن کباب برای شاه است.

قاجار

عکس دوم تصویری از پشت‌بام بازار تهران در دوران قاجار را نشان می‌دهد؛ بلندترین ساختمان‌هایی که در این چشم‌انداز از شهر تهران دیده می‌شوند، گنبدها و مناره‌های مساجد و یک سازۀ استوانه‌ای است که ممکن است کورۀ آجرپزی بوده باشد.

قاجار

عکس سوم یک مغازۀ بقالی را نشان می‌دهد که انواع خشکبار و حبوبات در سبدهای بزرگ آن به چشم می‌خورد؛ جالب است که با وجود قدمت عکس که به بیش از یک قرن می‌رسد، نوع چینش اجناس مغازه تا حدی یادآور قنادی‌ها و آجیل‌فروشی‌های امروزی است.

قاجار

اما عکس آخر تصویر یکی از خیابان‌های پرتردد تهران است که در آن وسیلۀ نقلیۀ شهری موسوم به «واگن اسبی» راه‌اندازی شده بود. تصمیم راه‌اندازی واگن اسبی را ناصرالدین‌شاه بعد سفر سوم به فرنگ گرفت. او به یک شرکت بلژیکی سفارش داد تا ریل‌ها و واگن‌های لازم را به ایران وارد کند. این واگن‌ها که اغلب با دو اسب کشیده می‌شدند، بر روی ریل‌هایی با عرض حدود یک متر حرکت می‌کردند. واگن‌ اسبی که می‌توان آن را قدیمی‌ترین نمونۀ متروی شهری دانست، دارای صندلی و کوپه‌های جداگانه بود.