طرح مسائل تنش‌زا در نماز جمعه فاصله مردم با مسئولان را بیشتر می‌کند
رکنا: نماز جمعه هفته گذشته تهران، با یک تفاوت نسبت به نماز جمعههای پیش از این برگزار شد. حاج علیاکبری که به تازگی از سوی رهبری انقلاب به امامت جمعه موقت تهران منصوب شده، در نخستین حضورش در مصلی از ستاد برگزاری خواست تا دو ردیف از میلههای نماز جمعه برداشته شود.
این حرکت همراه با این جمله که «دوستان حفاظت لطف کردند و با این درخواست موافقت کردند امیدوارم هم فاصله ظاهری و واقعی بین مسئولان و مردم برداشته شود»، واکنش‌‌های زیادی را برانگیخت. هرچند بسیاری از این کار استقبال کردند اما به همین میزان بودند افرادی که آن را خیلی دارای اهمیت ندانستند آن هم پس از گذشت 40 سال از پیروزی انقلاب. با حجت‌الاسلام محمدتقی رهبر، امام جمعه موقت اصفهان درخصوص اهمیت چنین اقدامی و انتقاداتی که بعضاً به کیفیت برپایی نماز جمعه در سراسر کشور مطرح می‌شود، گفتوگو کرده‌‌ایم که مشروح آن را در ادامه میخوانید.
درباره اقدام آقای حاج علیاکبری در نماز جمعه یعنی توصیه به برداشتن نرده‌های حائل نظرهای مختلفی بیان شده برخی استقبال کرده و بعضی هم گفته‌اند آنقدر مهم نیست و ارتباط مردم با مسئولان موانع دیگری هم دارد. شما چه نظری در این باره دارید؟
پیش از این نیز آقای آل‌هاشم امام جمعه تبریز چنین اقدامی کرد. اما ایشان کار دیگری نیز انجام داده است و آن اینکه به برخی از مسئولان که با مصالح مردم در ارتباط هستند، گفت میزتان را یکی دو ساعت پیش از برگزاری نماز جمعه، مستقر کنید تا مردم بیایند و حرفهای خود را آزادانه با شما مطرح کنند و شما هم به کار مردم برسید. اقدام آقای علی اکبری نیز اقدام شایسته‌ای است. بنده خودم هم بیش از 30 سال است امام جمعه موقت اصفهان هستم. ما نباید با مردم فاصله‌ای داشته باشیم. یک روزهایی به دلیل برقراری امنیت و به علت ترورهایی که اتفاق می‌افتاد مانند ترور آیت‌الله مدنی و اشرفی اصفهانی چنین تصمیماتی گرفته شد و محدودیت‌هایی برای امنیت ایجاد شد. اما حالا با کم شدن خطراتی اینچنینی، برداشتن این موانع از آن جهت مهم است که مردم احساس نکنند بین آنها و طیفی از کارگزاران دیواری وجود دارد. درست است که این موانع چند تکه آهن است اما حکم دیوار را دارد. بدون آن هم می‌توان امنیت را لحاظ کرد. افراد موقع ورود بررسی شوند و کنترل‌هایی صورت بگیرد تا حرکتی خلاف امنیت صورت نگیرد. ستاد نماز جمعه هم مسئولیت دارد که این موانع را بردارد.
پیشنهاد امام جمعه تبریز را عملی می‌دانید اینکه مسئولان میز کاریشان را به نماز جمعه بیاورند؟
مسئولان در همان نماز جمعه قبل از برپایی نماز بیایند و با مردم حرف بزنند. چه ایرادی دارد. ما که نباید با مردم فاصله داشته باشیم. من که یک طلبه هستم. مسئولان مدیون همین مردم هستند. همین مردم هستند که از نظام پشتیبانی می‌کنند، این مردم هستند که در برابر استکبار ایستادند حتی جوانانشان در خارج از مرزها شهید می‌شوند. حفظ کرامت مردم به هر نحوی ضروری و لازم و شایسته است. ائمه ما چگونه بودند؟ پیامبر اکرم و امیرالمومنین با مردم بودند. اینها الگوی اسلامی است. البته ممکن است که الان بگویند بحث رعایت امنیت است که درست هم است اما باید فکری برای آن کرد.
برخی البته معتقدند که عدم استقبال از نماز جمعه‌ها در قیاس با سال‌های دورتر کیفیت خطبه‌های آن است که مسائل همه اقشار جامعه را دربر نمی‌گیرد.
از کیفیت همه نماز جمعه‌ها خبر ندارم اما ائمه جمعه بخصوص در شهرهای بزرگ مانند تهران و اصفهان و مشهد و... سعی بر این دارند که مسائل مردم، تقوا و اخلاق را در نظر بگیرند. خطبه اول نماز جمعه سفارش به تقواست. تقوای سیاسی، اقتصادی و... البته مسائل مردم هم باید مورد توجه قرار بگیرد که این گونه هم هست. اما برخی وقت‌ها بعضی از ائمه جمعه قوی‌تر در این موارد صحبت می‌کنند و برخی دیگر نیز مواضع ضعیف‌تری دارند.
بحث بیشتر بر سر آن چیزی است که در خطبه دوم که به بیان مسائل سیاسی اختصاص دارد، مطرح می‌شود...
مسائلی که مطرح می‌شود نباید تنش‌زا باشد. نماز جمعه محور وحدت است امام جمعه اگر نصیحتی دارد با زبان ملایم آن را بیان کند بدون اینکه تشنج آفرین باشد. رعایت این نکات بهتر است تا اینکه انسان بخواهد با خشونت و تندی حرف بزند. تا آنجایی که می‌بینیم در برخی خطبه‌ها رعایت می‌شود. طرح این گونه مسائل تنش‌زا باعث فاصله بیشتر مردم و حکومت می‌شود.
به نظرتان حضور جوان‌ها در نماز جمعه آن‌گونه که انتظار می‌رود، هست؟
تریبون جمعه میدان معارف اسلامی است. من در هفته‌هایی که قرار است به نماز جمعه بروم، دو سه روز قبل مطالعات زیادی انجام می‌دهم که کدام مسأله مهم‌تر است و طرح کدام موضوع واجب‌تر است و نیاز امروز جامعه به چیست و... خطیب جمعه باید روی این موضوعات وقت بگذارد. البته رویکرد جوانان شاید علل دیگری جدای از خطیب جمعه داشته باشد. مقداری از رویکرد جوانان ناشی از عملکردهایی است که در تشکیلات مدیریتی وجود دارد. جوانی که درس خوانده و بیکار است چگونه انتظار حضور او در نماز جمعه وجود دارد؟ بنابراین دلیل عدم استقبال جوانان را می‌توان ناشی از همین موضوعات دانست و مربوط به خطیب جمعه ندانست. دستگاه‌های فرهنگی و اجرایی و استخدامی اگر خوب کار کنند، چنین اتفاقی نمی‌افتد. رویکرد جوانان به مسائل زندگی و اشتغال آنان برمی‌گردد. وقتی می‌بینند پدرشان با مقداری حقوق بازنشستگی باید زندگی خود را بگذراند، چگونه دل‌شان گرم شود.
برداشتن نرده‌های حائل در اصفهان هم عملی شده؟
نه ولی اعتقاد دارم که از همه جا با رعایت اصول امنیتی باید این حصارها را برداشت. ائمه جمعه و ستادها و دستگاه‌های امنیتی در این مورد تصمیم می‌گیرند. آنها باید در این میدان اقدامات مناسبی داشته باشند. برداشتن این نرده‌ها تحول خوب است که باعث می‌شود ارتباط مردم با مسئولان و کسانی که فقط در صف اول نماز جمعه می‌نشینند، بیشتر شود.
برداشتن «نرده»ها همه ماجرا نیست
چند ردیف میله آهنی که معمولاً در صنعت ساختمان‌سازی به‌عنوان داربست امکان بالارفتن کارگران از ساختمان و دسترسی‌شان به طبقات بالا را ایجاد می‌کنند؛ سال هاست در مکان‌های برگزاری نماز جمعه شهرهای مختلفی کارکردی دیگر گونه و معکوس یافته و میان مردم و مسئولان فاصله انداخته‌اند. فاصله‌ای که در سال های نخستین انقلاب اسلامی به‌دلیل اقدامات گروهک‌های تروریستی موجه بود و شاید در سال های اخیر پرتاب سنگ و مهر از سوی گروه‌های فشار سازمان یافته باقی ماندن‌شان را توجیه کرده است. داربست‌ها در پایتخت که مقامات عالی رتبه تری به حسب سمت‌هایشان در آن ساکنند طیف متنوع تری از تقسیم‌بندی را ایجاد می‌کند و حجت‌الاسلام محمدجواد حاج علی اکبری که به تازگی به امامت جمعه موقت تهران منصوب شده است از برداشته شدن دو ردیف از این موانع بر اساس ناخشنودی نمازگزاران و با هماهنگی مسئولان حفاظت خبر داد و گفت که بخش باقی مانده مورد نیاز است که نسبت به آن هم اصلاح دقیق‌تری خواهد داشت. برداشتن میله‌ها در صحن برگزاری نماز جمعه اتفاق تازه‌ای نبود همین چند ماه پیش بود که این خواست از سوی آیت‌الله آل هاشم امام جمعه شهر تبریز و بعد ائمه جمعه چند شهر دیگر مطرح شد. با این حال استقبال از این کار در تهران با انتقاد مواجه شد.
انتقادهایی نه از این جهت که نباید فاصله‌ها را برداشت بلکه بیشتر به این جهت که این نرده‌ها و داربست‌ها تنها حائل میان مردم و مسئولان نیستند و برداشتن‌شان خواسته کوچکی است که نباید بزرگنمایی شود. سرگرم شدن به این خواسته نباید سبب مغفول ماندن کاستی‌های دیگری باشد که گریبان نماز جمعه را گرفته است و مانع از طرح مشکلات واقعی آحاد مردم در خطبه‌های آن می‌شود. چنین است که کارگران با اینکه می‌توانند در محیط کار از داربست‌ها بالابروند و در ارتفاعات مخاطره‌آمیز کار کنند، صدای مطالبات‌شان چنان که باید از این میله‌ها عبور نمی‌کند و بالا نمی‌رود. این تغییری است که منتقدان ماجرای برداشتن نرده‌های حائل انتظار می‌کشند.اخبار 24 ساعت گذشته رکنا را از دست ندهید
رضوانه رضایی پور
ارسال نظر