مصرف قرص برنج چه عواقبی دارد؟

شاید اسمش را مرگ نگذاریم هم جوابگو باشد و خودکشی اسم بهتری برای آن باشد.

به گزارش رکنا ، متاسفانه قرص برنج را به راحتی می توان تهیه کرد و مرگ بر اثر مصرف آن بسیار کوتاه مدت است. در این مطلب راجع به این ماده خطرناک توضیح داده ایم.

تاثیر قرص برنج روی بدن و درمان آن

(آلومینیوم فسفید به انگلیسی: Aluminium phosphide) که در ایران آن را با نام قرص برنج می‌شناسند، یک ترکیب شیمیایی است که با فرمول AlP شناخته می‌شود. قرص مرگ آور برنج، فسفید آمونیوم یا فسفید کلسیم یا روی به وزن سه گرم است.

این قرص بوی سیر یا ماهی گندیده می‌دهد و ترکیبی خطرناک از فسفیدها است که به عنوان یک حشره‌کش برای جلوگیری از آلودگی و آفت‌زدگی برنج انبار شده، غلات و خوراک دام استفاده می‌شود.

قرص هایی که به راحتی و با پرداخت دو هزار تومان در عطاری ها فروخته می شود و به راحتی هر عطاری برای فروش و سود بیشتر این قرص ها را در اختیار جوانان و نوجوانان قرار می دهند. قرصی که اگرچه فروشش ممنوع است اما در هر عطاری بدون شک وجود دارد.

قرص برنج چطور افراد را می کشد؟

این ماده سمی به راحتی جذب دستگاه های گوارش شده و بعد از حل شدن در مایعات بدن و رطوبت معده باعث تولید گاز خطرناک فسفین می‌شود. سم مهلک و کشنده این قرص بر روی سلول های بدن تأثیر بدی دارد، تنفس سلولی را از بین می‌برد و باعث آسیب جدی به اعضا و ارگان‌های حساس بدن مانند کلیه ها و قلب می‌شود.

مرگ بر اثر مصرف آلومینیوم فسفید مرگی دردناک است. فرد عطش زیادی دارد و سوزش شدیدی در بدن خود احساس می‌کند. مصرف آن بر روی سیستم اعصاب تأثیری ندارد و فرد مسموم تا لحظه مرگ هوشیار است و با توجه به آزاد شدن گاز فسفین در معده فرد مسموم شاهد مرگ تدریجی خود خواهد بود.قرص مرگ آور برنج ظرف سه تا چهار ساعت سیستم تنفسی و قلب را دچار مشکل می‌کند و در نهایت منجر به فوت فرد مسموم شده می‌گیرد.

در صورتی‌ که فرد قرص را بخورد یا بوی آن را استشمام کند دچار مسمومیت خواهد شد که درصورتی‌که سم از بدن وی خارج نشود مرگ در پی خواهد داشت. علامت‌های بالینی فرد دچار خستگی و کمبود اکسیژن است، به‌طوری که بدنش رو به کبودی رفته و دچار خفگی سلولی خواهد شد. این روند روندی غیرقابل برگشت بوده و مسمومیت با قرص مرگ آور برنج برابر با مرگ است.

مرگ بر اثر مصرف آلومینیوم فسفید مرگی دردناک است. فرد عطش زیادی دارد و سوزش شدیدی در بدن خود احساس می‌کند. مصرف آن بر روی سیستم اعصاب تأثیری ندارد و فرد مسموم تا لحظه مرگ هوشیار است و با توجه به آزاد شدن گاز فسفین در معده فرد مسموم شاهد مرگ تدریجی خود خواهد بود. قرص مرگ آور برنج ظرف سه تا چهار ساعت سیستم تنفسی و قلب را دچار مشکل می‌کند و در نهایت منجر به فوت فرد مسموم شده می‌گیرد. در صورتی‌ که فرد قرص را بخورد یا بوی آن را استشمام کند دچار مسمومیت خواهد شد که درصورتی‌که سم از بدن وی خارج نشود مرگ در پی خواهد داشت. علامت‌های بالینی فرد دچار خستگی و کمبود اکسیژن است، به‌طوری که بدنش رو به کبودی رفته و دچار خفگی سلولی خواهد شد. این روند روندی غیرقابل برگشت بوده و مسمومیت با قرص مرگ آور برنج برابر با مرگ است.

پشیمانی افرادی که قرص برنج مصرف می کنند

اکثر افرادی که قرص برنج را مصرف می‌کنند از همان لحظه پشیمان می‌گردند ولی افسوس که راه برگشتی نخواهند داشت و با مرگی دلخراش جان خود را از دست می‌دهند. هرچند از ‌سال ۱۳۹۲ در ایران فروش این قرص مرگ آور در عطاری ها ممنوع و واردات قانونی آن متوقف شد اما برای تهیه این قرص کافی است سری به چند عطاری، سوپر مارکت و یا بازار ناصرخسرو پایتخت بزنید. دلالان مرگ آگاهانه یا ناآگاهانه این قرص را با کمترین قیمت در اختیارتان قرار می‌دهند.

بر اساس آمار پزشکی قانونی در ۴ ماهه نخست سال ۹۳ بر اثر مسمومیت با اینوع قرص ۲۳۹ نفر در کشور جان خود را از دست دادند. این رقم در مقایسه با مدت مشابه ‌سال قبل که تعداد متوفیات قرص مرگ آور برنج ۲۲۴ نفر بود، ‌٧/۶درصد افزایش یافته است. بر اساس این گزارش در۴ ماهه ابتدایی سال ۹۳ بیشترین تلفات ناشی از مسمومیت با قرص‌ های برنج به ترتیب با ۹۹ نفر در استان تهران، ۳۳ نفر در استان مازندران، ۲۹ نفر در استان گیلان و ۱۳ نفر در استان لرستان گزارش‌شده است. بر اساس این آمار اگرچه تهران در صدر این جدول قرار دارد اما به نظر می‌رسد در شمال کشور به علت وجود مزارع برنج و شالیزارها قرص‌های برنج در دسترس بیشتری در میان مردم قرار دارند.

دلیل و آمار مصرف خوراکی این قرص مرگ آور

داروها عموما اگر بجا مصرف شوند، نجات بخش هستند، اما قرص «برنج» که در ظاهر آفتکش غلات است، مصرف خواسته یا ناخواسته آن مرگی زجرآور را رقم می زند. مرگی که امسال روزی دو قربانی در ایران گرفته است.

بر اساس گزارش‌ها به سه دلیل افراد ممکن است از این قرص استفاده کنند مصرف اشتباه قرص موجود در برنج که در ایران باعث مرگ دسته‌جمعی چندین خانواده شده‌است. مصرف قرص‌های قلابی توهم‌زا که دارای ترکیبات قرص برنج هستند . مصرف جهت خودکشی سریع، که کارشناسان معتقدند مرگ صورت گرفته با این قرص سریع، دردآور است

صفر تا صد آنچه باید درباره "قرص مرگبار برنج" بدانید!

رئیس گروه تجویز و مصرف منطقی و اطلاع رسانی فرآورده‌های سلامت سازمان غذا و دارو ضمن تشریح مختصات "قرص ممنوعه و مرگبار برنج" گفت: تهران، گیلان و مازندران رکوردار مصرف قرص برنج هستند.

یسنا به‌منش اظهار کرد: استفاده صحیح، علمی و منطقی از سموم دفع آفات برای مصارف کشاورزی، باعث افزایش کمی و کیفی محصولات از طریق نابودی آفات شده و نقش بسیار مهمی در راستای تأمین غذای مورد نیاز انسان دارد.

وی ادامه داد: البته باید توجه کرد که استفاده نادرست از این سموم می تواند منجر به بروز انواع مسمومیت‌های حاد و مزمن در انسان و یا بروز آلودگی های زیست محیطی و نابودی گونه‌های گیاهی و جانوری مفید شود.

به‌منش افزود: یک گروه از عوامل دفع آفات که به علت اثر بخشی زیاد و قیمت ارزان به عنوان جونده‌کش در برخی از کشورهای جهان، از جمله ایران مورد استفاده قرار گرفته‌اند، فسفیدهای فلزی مانند فسفید آلومینیوم، فسفید روی، فسفید کلسیم و فسفید منیزیوم هستند؛ فسفیدهای فلزی به عنوان عوامل آفت کش، معمولا به اشکال مختلفی مانند قرص، پودر، بلانکت و طعمه تهیه و مورد استفاده قرار می‌گیرند.

رئیس گروه تجویز و مصرف منطقی و اطلاع رسانی فراورده‌های سلامت سازمان غذا و دارو افزود: در اثر تماس این ترکیبات با رطوبت موجود در هوا یا محصولات کشاورزی، گاز فسفین آزاد می‌شود که گازی بسیار سمی است؛ این گاز حتی در غلظت‌های پایین کشنده بوده و به همین دلیل فسفید آلومینیوم برای کنترل و از بین بردن حشرات و آفات انباری محصولاتی مانند برنج و غلات در سوله‌‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی گفت: نکته بسیار مهم آن است که بسیاری از موارد مرگ ناشی از قرص برنج در اثر تنفس گاز سمی آزاد شده از کیسه‌های حاوی غلات یا حبوباتی بوده است که دانسته یا ندانسته، برای دفع آفات، در داخل کیسه قرص برنج قرار داشته است و در داخل منزل نگهداری شده است.

به‌منش افزود: بر اساس اعلام سازمان پزشکی قانونی کشور، به طور کلی سم فسفید آلومینیوم یا همان قرص برنج، در سال‌های اخیر منجر به مرگ بیش از 800 نفر از هموطنانمان شده است؛ بیش از نیمی از موارد مرگ و میر ناشی از مسمومیت با سموم دفع آفات ناشی از قرص برنج بوده است؛ واضح است که حتی یک مورد مسمومیت با قرص برنج هم نباید مشاهده شود چرا که توزیع و خرید و فروش این سم در سطح کشور ممنوع است و از سال 1390 قرص برنج از جانب ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، کالای ممنوعه اعلام شده است و خرید و فروش و استفاده آن مشمول مجازات است.

وی ادامه داد: در انتهای سال 1396 وزیر بهداشت از رئیس قوه قضائیه درخواست کرد تا با عرضه‌کنندگان این سم قاچاق به شکل جدی برخورد شود و افرادی که این ماده سمی را در اختیار متقاضیان قرار می‌دهند، در مرگ ناشی از مسمومیت مصرف کنندگان سم شریک محسوب شوند و عواقب قانونی و مجازات ناشی از آن را بپذیرند.

به‌منش ادامه داد: در حال حاضر قاچاق قرص برنج همچنان وجود دارد و بی‌اطلاعی و بی‌توجهی خانواده‌‌ها نسبت به خطرات ناشی از مصرف خانگی این سم، موجب شده است که متاسفانه کشور ما یکی از معدود کشورهایی باشد که در سطح دنیا مرگ ناشی از این سم در آن گزارش شده است.

رئیس گروه تجویز و مصرف منطقی و اطلاع‌رسانی فراورده‌های سلامت سازمان غذا و دارو ادامه داد: سم فسفید آلومینیوم تنها به صورت محدود با کاربرد کشاورزی، در سایر انواع فرمولاسیون‌‌ها و تحت نظارت کارشناسان ذی صلاح و تنها بعد از اخذ مجوزهای لازم مثلا توسط سیلوهای نگهداری غلات و حبوبات استفاده می‌شود؛ به علت تمایل کشاورزان به مصرف این سم برای نگهداری محصولات به‌ویژه در مصارف خانگی یا نیمه صنعتی و در اثر ناآگاهی جامعه و تقاضای این سم، قاچاق این فرآورده از کشورهای همسایه و بازار سیاه این سم در کشور وجود دارد؛ به طوری که در بسیاری از موارد، فروش این سم در بازار سیاه و غیرقانونی گزارش شده است.

وی افزود: عرضه فرم قرص سم فسفید آلومینیوم یا قرص برنج در فروشگاه‌‌های عرضه کننده سموم دفع آفات نباتی همچنین عطاری‌‌ها تخلف محسوب می‌‌شود و مشمول مجازات است؛ فرآورده‌‌های دورکننده آفات برنج و دیگر غلات که جهت مصارف خانگی طراحی و تولید می‌‌شوند، اکثرا حاوی عصاره سیر، تالک و نمک طعام بوده و ممکن است با نام قرص سیر یا قرص برنج معرفی شوند، اما از آنجایی که فاقد ماده سمی فسفید آلومینیوم هستند، کاملا بی خطر بوده و به صورت قانونی به فروش می‌‌رسند؛ این قرص‌‌ها که به‌عنوان قرص برنج با منشاء گیاهی شناخته می‌شوند، فاقد اثرات سمی و کشنده برای انسان بوده و مصرف آن در انسان بی‌‌خطر محسوب می‌‌شود. مسمومیت با قرص برنج در ایران بیشتر در رده سنی 20 تا 40 سال بوده و بیشتر آنها به قصد خودکشی بوده‌اند.

وی ادامه داد: از میان 155520 مورد مسمومیت گزارش شده از 59 دانشگاه علوم پزشکی کشور در سال 1397، 2253 مورد مربوط به مسمومیت با قرص برنج بوده است. که 44.1 درصد از کل مسمومیت‌‌ها را شامل می شود. از میان 95478 مورد مسمومیت گزارش شده از 59 دانشگاه علوم پزشکی کشور در نیمه نخست سال 1398 ، 1157 مورد مربوط به مسمومیت با قرص برنج بوده است. که 2.1 درصد از کل مسمومیت ها را شامل می‌‌شود.

به منش گفت: در سال 1397 بیشترین تعداد مسمومیت‌‌های ناشی از قرص برنج که به بیمارستان‌‌ها مراجعه شده است، مربوط به دانشگاه‌های حوزه تهران (شامل بیمارستان لقمان، بهارلو و فیروزگر) 476 مورد، گیلان 310 مورد، مازندران 207، شیراز 169، لرستان 100 مورد، مشهد 97 مورد، هرمزگان 93 مورد، تبریز 90 مورد، اردبیل 88 مورد، ارومیه 58 مورد و دیگر دانشگاه ها مقادیر کمتری است.

رئیس گروه تجویز و مصرف منطقی و اطلاع رسانی فراورده‌های سلامت سازمان غذا و دارو افزود: بر اساس گزارش‌‌های سازمان پزشکی قانونی کشور مرگ‌‌های ناشی از مسمومیت با قرص برنج در پنج ماه نخست سال 1398، 7.12 درصد نسبت به زمان مشابه در سال گذشته افزایش یافته است. مرگ در مردان دو برابر زنان بوده و نیمی از مرگ و میرها ناشی از سموم دفع آفات، به دلیل تماس با قرص برنج بوده است. این درحالی است که 29 درصد از کل مرگ ومیر ناشی از مسمومیت‌‌ها بدون درنظر گرفتن مرگ ناشی از مواد مخدر و محرک ها، در اثر مسمومیت با قرص برنج بوده‌‌اند.

شایع‌‌ترین علائم مسمومیت با قرص برنج

وی خاطرنشان کرد: شایع‌‌ترین علائم و نشانه‌‌های بالینی مسمومیت با قرص برنج عبارتند از بی‌‌اشتهایی، بی قراری، تحریک‌‌پذیری، گیجی، سرگیجه، لرزش، دوبینی، عدم تعادل، تنگی نفس، دردهای شکمی، تهوع، استفراغ، در پاره ای موارد استفراغ و یا مدفوع سیاه رنگ، تعریق، ضعف و بی‌‌حالی، افت شدید فشار خون، کاهش برون ده قلبی، اختلال در ضربان قلب، خیز ریوی، سیانوز، اختلالات و آسیب‌‌های کلیوی، زردی، بزرگی کبد و طحال، فلج روده‌ای، تشنج و کاهش رفلکس‌‌ها، نشانگان زجر تنفسی حاد، آسیب کبدی، اختلالات خونی، اختلالات الکترولیتی، اختلال در تعادل اسید - باز و شوک. در ضمن ممکن است بوی سیر و یا ماهی گندیده از تنفس بیمار استشمام شود.

به منش افزود: بیشتر مرگ و میرها در خلال 12 تا 24 ساعت اولیه مسمومیت اتفاق افتاده و معمولا ناشی از ایست قلبی است. مرگ و میر بعد از 24 ساعت اغلب ناشی از نارسایی کبدی و کلیوی است.

مرگ اعضای خانواده با استنشاق گاز حاصل از قرص برنج

وی گفت: با توجه به اینکه نگهداری نامناسب این ترکیب در شرایط نامناسب و مکان‌‌های مرطوب، با افزایش احتمال آزادسازی گاز سمی فسفین از قرص ها همراه است، استنشاق گاز سمی متصاعد شده از این آفت کش نیز می‌‌تواند در انسان کشنده باشد. گزارش‌‌های بدست آمده در سال‌‌های اخیر حاکی از مرگ اعضای خانواده، در اثر استنشاق تدریجی گاز حاصل از قرص برنج داخل کیسه‌های برنج در گوشه اتاق و یا مرگ کودکان ناشی از استنشاق تدریجی گاز حاصل از قرص برنج موجود در کیسه های حبوبات در اتاق مجاور محل خواب دو کودک است.

‌به‌منش تصریح کرد: به طور کلی باید از نگهداری این فرآورده در خانه جدا خودداری کرد؛ با توجه به سمیت بالا، غیرقانونی بودن خرید و فروش و کاربرد خانگی قرص برنج در کشور، مهم ترین گام جهت پیشگیری از بروز مسمومیت‌‌های کشنده با این آفت کش، افزایش آگاهی عموم مردم جامعه از خطرات این سم و خودداری از هرگونه خرید، نگهداری و به کارگیری آن در جهت مصارف خانگی است.

در عین حال توصیه می شود که در صورت مسمومیت اتفاقی یا تعمدی با قرص برنج، مصدوم باید بدون اتلاف وقت به بیمارستان منتقل شود.آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.