خطر آلودگی هوا نزدیک ا ست

آلودگی هوا یک دغدغه جهانی است و هرساله روی آن تحقیقات گسترده‌ای انجام می‌شود تا محققان میزان آسیب‌رسانی آن را موردسنجش قرار دهند.

به گزارش رکنا ، با آمدن فصل پاییز، صدای سرفه‌های خشک زیادی از مطب‌ها و بیمارستان‌ها شنیده می‌شود و قطعا کودکانی با سیستم ایمنی ضعیف‌تر قربانی آلودگی هوا و عفونت‌های مجاری تنفسی می‌شوند.

متاسفانه باید بگوییم که در فصول سردتر میزان آلاینده‌ها بالاتر رفته و مسئولان هشدار قرمز را در کلانشهرها برای کودکان، خانم‌های باردار و افراد مسن اعلام می‌کنند تا این دسته از افراد بتوانند خود را از هوای آلوده تا حدی دور نگه‌دارند اما این آلودگی‌ها در بیشتر مواقع عواقب جبران‌ناپذیری را برای افراد حساس‌تر مانند کودکان دارند و ممکن است آن‌هایی را که ضعیف‌ترند، بیشتر به دردسر بیندازند.

به همین منظور با دکتر مهدیه نیک‌نژاد؛ متخصص کودکان و نوزادان (بورد تخصصی کودکان) گفت‌وگویی داشته‌ایم تا بیشتر از روش‌های تشخیص و درمان این عارضه مطلع بشویم و بهترین راه‌های پیشگیری در این روزهای پر از اخطار آلودگی هوا را بشناسیم.

خطرات کوتاه‌مدت آلودگی هوا

دکتر مهدیه نیک‌نژاد درباره خطرهای کوتاه‌مدت آلودگی هوا می‌گوید: «استنشاق بعضی از این آلاینده‌ها آثار کوتاه‌مدت دارد و به‌سرعت خود را با سرفه‌های خشک و تنگی نفس نشان می‌دهد. البته اگر کودک خوش‌شانس باشد این سرفه‌ها اثری کوتاه‌مدت داشته و پس از مدت کمی سرفه‌ها برطرف می‌شوند و تبدیل به بیماری خطرناک آسم نمی‌شوند اما می‌تواند آن‌ها را مستعد عفونت‌های تنفسی کند.»

مشکلات تنفسی ناشی از آلودگی هوا را جدی بگیرید

آلودگی هوا یک دغدغه جهانی است و هرساله روی آن تحقیقات گسترده‌ای انجام می‌شود تا محققان میزان آسیب‌رسانی آن را موردسنجش قرار دهند. بیشتر ارزیابی‌هایی که تاکنون از طرف سازمان بهداشت جهانی (WHO) انجام‌گرفته است و طبق گزارش‌های ارائه شده سالانه هفت میلیون مرگ زودرس در سنین کودکی از آلاینده‌های خانگی و آلاینده‌های صنعتی نشأت گرفته می‌شود. این به آن معناست که از هر چهار کودک یک نفر بر اثر آلودگی هوا به کام مرگ می‌رود و این پیام یک هشدار جدی به خانواده‌ها می‌دهد. البته باید بگوییم که خطرهای آلودگی هوا فقط مختص به کشور ما نیست و 93درصد از کودکان در سراسر جهان با این آلودگی‌ها سروکار دارند که گاهی بیش‌از حد مجازند. علاوه بر آلودگی هوای ناشی از دود ماشین‌ها؛ آلاینده‌های خانگی هم نقشی اساسی در این امر بازی می‌کنند که درصد آن کم هم نیست.

عوارض و تاثیر آلودگی هوا بر سلامتی کودکان چیست؟

دکتر مهدیه نیک‌نژاد؛ متخصص کودکان و نوزادان در پاسخ به این‌که تردد در هوای آلوده چه عواقبی برای کودکان می‌تواند داشته باشد به همشهری‌تندرستی می‌گوید: «آلودگی هوا بیشتر روی کودکان و اطفال تاثیر مستقیم می‌گذارد. برای این‌که آن‌ها سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند. جالب است بدانید در جدار مجاری تنفسی انسان‌ها مژک‌هایی قرارگرفته که حرکات رو به بالا دارند؛ این مژک‌ها کمک می‌کنند تا آلودگی ناشی از هوای اطراف به وسیله سرفه و ترشحاتی مانند خلط از سیستم تنفسی انسان‌ها دفع شوند اما متاسفانه این سیستم امنیتی مژک‌ها در کودکان و اطفال بسیار ناکارآمد است و به‌خوبی سیستم امنیتی افراد بزرگسال کار نمی‌کند. متاسفانه، سیستم دفاعی بدن کودکان هنوز عوامل خطرساز بیرونی را به‌خوبی نمی‌شناسد و نمی‌تواند با آن‌ها مقابله کند؛ بنابراین عوارض و تاثیرات آلودگی هوا بیشتر از حد طبیعی در این سنین خاص دیده می‌شود.»

خطرهای بلندمدت آلودگی هوا

بعضی از آلاینده‌ها اثر بلندمدت دارند که باگذشت زمان عواقبش آشکار می‌شوند؛ این به آن معنا است که سرفه‌های خشک دوران کودکی به آسمی تبدیل می‌شود که تا آخر عمر فرد را همراهی می‌کند و خیال نفس کشیدن راحت را از او می‌گیرد. متاسفانه؛ بیشترین عارضه‌ای که اثر مخرب آلودگی هوا در اطفال ایجاد می‌کند منجر به عفونت‌های تنفسی می‌شود که این عفونت‌های تنفسی عارضه‌دار شده و به سیستم دفاعی تنفسی کودک آسیب می‌رساند. لازم است خانواده‌ها بدانند که دود سیگار می‌تواند باعث سرطان، آسم یا عفونت‌های تنفسی عارضه‌دار در کودکان شود.»

پیشگیری و مراقبت از کودکان در هنگام آلودگی هوا

دکتر مهدیه نیک‌نژاد توصیه می‌کند در روزهایی که به علت آلودگی هوا از سوی سازمان‌های مسئول، مدارس و مهدهای کودک تعطیل اعلام می‌شوند، کودکان آسیب‌پذیر که بیشتر شیرخواران و کودکان زیر پنج سال هستند، به‌هیچ‌وجه نباید از منزل خارج شوند و در معرض هوای آلوده قرار بگیرند یا ترجیحا کمترین تماس را با محیط بیرون داشته باشند. کارخانه‌هایی که نزدیک شهرها ساخته می‌شوند هم خود عامل آلودگی‌هایی هستند که به‌سلامت کودکان و ساختار سلولی آن‌ها آسیب می‌زند اما این نکته را باید در نظر گرفت که کودک در محیط خانه هم صددرصد از آلودگی‌ها در امان نیست؛ در و پنجره خانه‌ها از استاندارد ویژه برخوردار نیستند. باید بگوییم که آلودگی هوا فقط خارج خانه به سراغ کودکان نمی‌آید، بلکه در خانه هم موادآلاینده وجود دارد. از آلاینده‌هایی که در محیط خانه می‌توان از آن‌ها نام برد مانند: سوختی که برای اجاق‌های آشپزی مورداستفاده قرار می‌گیرد، شوینده‌ها، افشانه‌های خوشبوکننده، پاک‌کننده‌ها، دود سیگار و روشن بودن بخاری و نبود تهویه نامناسب هوای منزل، همگی باعث ایجاد آلودگی در محیط خانه می‌شوند. علاوه بر این؛ بنا به تحقیقات انجام‌شده دود سیگار می‌تواند عاملی مهم برای ایجاد سرطان ریه در کودکان باشد. البته نباید از گردوغبار فرش و موکت‌ها که حاوی مایت‌های ریزند هم گذشت. دکتر نیک‌نژاد همچنین توصیه می‌کند تا در اتاق‌خواب کودک مبتلابه آسم یا سرفه‌های مزمن هرگز موکت یا فرش ماشینی پهن نکنید. چراکه خطر تجمع مایت‌ها در آن وجود دارد؛ مایت‌ها موجوداتی ریزند که در داخل موکت یا فرش‌ها لانه‌گزینی می‌کنند و در صورت راه رفتن روی آن‌ها در هوا پخش می‌شوند. به همین منظور کف اتاق کودک باید از سنگ یا پارکت باشد تا این آلاینده‌ها روی ریه کودک ننشیند و ریه ضعیف او را درگیر نکند. همچنین بهتر است وسایل بچه‌ها در اتاق‌شان را با پارچه نمدار یک‌به‌یک تمیز کنیم تا ذرات معلق نشسته روی اشیا پاک شود و روی ریه آسیب‌پذیر آن‌ها ننشیند.

تاثیر آلودگی هوا بر نوزادان تازه متولدشده

نوزادانی که در نیمه دوم سال به دنیا می‌آیند قطعا با آلودگی هوای بیشتری روبه‌رو می‌شوند و هرچه سن آن‌ها کمتر باشد خطر عفونت در آن‌ها بیشتر می‌شود.

دکتر مهدیه نیک‌نژاد می‌گوید: «این کودکان نه‌تنها در معرض بیماری‌های که از آلودگی هوا ایجاد می‌شوند قرار می‌گیرند بلکه درصد بیماری‌ها در فصل سرد هم برای آن‌ها زیادتر می‌شود.

پس می‌توان نتیجه گرفت نوزادان با ریه‌های ضعیف‌تر تحمل فشار سنگین هوای آلوده را ندارند و ممکن است خیلی زود ریه‌هایشان آسیب ببیند. بهترین روش درمانی برای نوزادانی که به این بیماری مبتلا می‌شوند بستری شدن در بیمارستان است؛ چون به این ترتیب نوزاد تحت مراقب‌های شبانه‌روزی پزشکان قرارگرفته و زیر بخورهای مناسب برای برطرف شدن آسیب‌های ریوی قرار می‌گیرند تا بتوانند دوباره راحت نفس بکشند.»

آیا استفاده از ماسک می‌تواند از ضررهای آلودگی هوا کم کند؟

دکتر مهدیه نیک‌نژاد معتقد است ماسک ها ممکن است میزان کمی از آلودگی هوا را دفع کنند اما محافظ صددرصدی نیست. میکرو ذرات‌ها از ماسک‌ها عبور می‌کنند و روی ریه آسیب‌پذیر کودکان تاثیر مستقیم می‌گذارند.

البته این ذرات نه‌‌تنها در کوچه و خیابان بلکه در منازل هم وجود دارند و همیشه نمی‌توان ماسک را روی دهان کودک نگاه داشت اما اگر کودک مبتلابه آسم یا کودکی با ریه‌های حساس می‌خواهد در شرایط بحرانی از خانه خارج شود حتما باید از ماسک‌های مخصوص استفاده کنند تا بتوانند از این هوای آلوده در امان بمانند.

راهکارهای درمان

دکتر مهدیه نیک‌نژاد درباره روش‌های درمانی می‌گویند: «بهترین روش درمانی، قرار نگرفتن در معرض آلودگی هواست اما اگر کار از کار گذشته است باید از بخورها، ماسک‌های تنفسی و داروهای تجویزی برای رهایی از التهاب مجاری تنفسی استفاده کرد.»

دکتر نیک‌نژاد اضافه کرد: «اگر روش‌های درمانی به‌درستی انجام شود و کودک در معرض عوامل خطرساز آلودگی در هوا قرار نگیرد؛ آسم دوران کودکی ممکن است تا هفت‌سالگی برطرف بشود اما اگر کودکی به طور دائم در این فضا قرار داشته باشد، به‌تبع سیستم تنفسی آن‌ها با آلودگی ناشی از هوا درگیر شده و آسمی پایدار را برای آن‌ها رقم خواهد زد، درنتیجه بدن سعی می‌کند تا پاسخ التهابی به این آسیب جدی ریه دهد.»

دکتر مهدیه نیک‌نژاد خاطر نشان کرد؛ جدار نای و برونشیت این دسته از کودکان به‌طور دائم در حال مقابله با این مواد هست و همین باعث ضعیف‌تر شدن این سیستم می‌شود. پاسخ مکرر بدن برای دفع این آسیب‌ها قطعا سیستم امنیتی را روبه‌زوال خواهد کشاند. این کودکان دارای مجاری تنفسی می‌شوند که به نسبت کودکان دیگر حساس‌تر است؛ پس درنتیجه باید درمانی جدی‌تر را دنبال کنند.

چه زمانی باید به پزشک یا بیمارستان مراجعه کرد؟

خبر بد این است که آلودگی هوا زمان نمی‌شناسد و می‌تواند در مدت‌زمان کمی نفس کودک را به شماره بیندازد و او را راهی بیمارستان کند.

دکتر مهدیه نیک‌نژاد می‌گوید: «پدرومادرها باید به‌خوبی آگاه باشند که در صورت مشاهده سرفه‌های خشک و مکرر یا تنفس سخت کودک او را پیش متخصص ببرند یا در صورت بروز سرفه‌های حاد کودک را به بیمارستان منتقل کنند تا هرچه زودتر فرزندشان سلامت خود را به دست آورد.»آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.