باید و نبایدهای تغذیه ای در دوران بارداری

چندی پیش، ریچارد لین، روانشناس انگلیسی و تاتو وانهنس، محقق فنلاندی، مطالعه جالبی روی مردم برخی کشورهای دنیا انجام دادند تا متوجه شوند باهوش ترین و کم هوش ترین مردم جهان، در کدام کشورها زندگی می کنند. نتیجه پژوهش نشان داد مردم سنگاپور با میانگین هوش ۱۰۸، باهوش ترین مردم دنیا هستند. بعد از سنگاپوری ها، مردم کره جنوبی، ژاپن، ایتالیا و ایسلند با میانگین ضریب هوشی به ترتیب ۱۰۶، ۱۰۵، ۱۰۲ و ۱۰۱، رتبه های دوم تا پنجم را به خود اختصاص داده اند.

در این جدول، میانگین هوش ما ایرانی ها هم ۸۴ تخمین زده شده و این یعنی از نظر عددی در رتبه بیست وسوم جهان هستیم اما چون برخی از کشورها با میانگین های ضریب هوشی برابر در رده های هم ردیفی جای گرفته اند، رتبه اصلی ایران می شود ۹۸ در بین۱۸۸ کشور جهان. کشور آفریقایی گینه هم با میانگین هوش ۵۹، کم هوش ترین کشور دنیا شد.

شاید بپرسید راز باهوش شدن آدم ها چیست؟ شاید این پرسش در ذهن تان به وجود بیاید که چرا کشورهای جنوب شرق آسیا یا کشورهای حاشیه مدیترانه، بهترین رتبه ها را در این جدول هوش به خود اختصاص داده اند؟ آیا می شود همه چیز را به گردن ژنتیک انداخت یا خورد و خوراک و عوامل محیطی هم در باهوش شدن نسل یک کشور نقش دارند؟ با ما همراه شوید تا جواب این سوال ها را با هم بررسی کنیم.

نقش مهم تغذیه

محققان انگلیسی معتقدند تغذیه مناسب تا زمانی که مغز بچه ها در حال رشد و تکامل است، نقشی اساسی در افزایش میزان هوش ایفا می کند بنابراین هر مادری که دوست دارد فرزند باهوش تری داشته باشد، باید به نوع خورد و خوراک خود در دوران بارداری اهمیت زیادی بدهد و حواسش به تغذیه سالم فرزندش تا رسیدن به سن ۲ سالگی هم باشد.

البته، این بدان معنا نیست که هوش ما بعد از ۲ سالگی قابلیت ارتقا ندارد اما نقش تغذیه در باهوش شدن بچه ها تا ۲ سالگی، بیشتر از زمانی است که مثلاً آن ها دیگر کنکوری شده اند و می خواهیم خوراکی هایی برای افزایش هوششان در برنامه غذایی آن ها بگنجانیم. البته ما تا آخر عمرمان هم می توانیم حافظه کوتاه یا بلندمدت خود را با کمک مواد غذایی سالم یا ورزش Sport های فیزیکی و فکری تقویت کنیم اما بعد از طی روند تکامل مغز، دیگر نمی توان به افزایش خارق العاده هوش یا همان IQ با کمک تغذیه و ورزش چندان امیدوار بود.

بهترین و بدترین خوراکی ها

حالا شاید این سوال برایتان پیش بیاید که اگر مادری بخواهد در دوران بارداری، با نوع تغذیه خود، فرزند باهوش تری به دنیا بیاورد، باید چه کند یا بهترین تغذیه برای بچه هایی که می خواهیم باهوش تر بشوند، چیست؟ یکی از مهم ترین مواد مغذی که باعث افزایش هوش می شود، اسیدهای چرب امگا۳است. به همین دلیل مردم کشورهای جنوب شرق آسیا و سواحل مدیترانه که ماهی و روغن زیتون بیشتری در برنامه غذایی شان دارند، باهوش تر از سایر مردم جهان هستند.

اسیدهای چرب امگا۳ می توانند به تکامل بهتر مغز، افزایش هوش و عملکرد مغز و تقویت حافظه در افراد مختلف کمک کنند. میگو و ماهی های چربی مانند سالمون، قزل آلا، کیلکا، خال مخالی و ساردین و روغن های گیاهی مغذی مثل روغن زیتون، بذر کتان و کانولا، سرشار از امگا۳هستند. گردو هم جزو منابع امگا۳ محسوب می شود.

بد نیست بدانید مصرف گوشت ها و غذاهای فرآوری شده مانند انواع سوسیس، کالباس، ناگت ها، غذاهای آماده و کنسروی، فست فودها و غذاهای چرب و سرخ شده، تأثیری منفی بر رشد مغز جنین می گذارد و باعث کاهش هوش بچه ها می شود. پس هرچقدر که فرزندان خود را دیرتر با این گروه غذاها آشنا کنید، کمک بیشتری به ارتقای هوششان کرده اید.

مصرف فراوان میوه و سبزی تازه از دوران کودکی تا ۳۰سالگی نیز باعث می شود میانگین هوش حداقل ۵ نمره بالاتر برود. فلفل تند هم سرشار از ویتامینC است و اگر در برنامه غذایی مادر باردار و شیرده جای بگیرد، می تواند کمک زیادی به رشد مغزی و افزایش هوش فرزندشان بکند.

بذر کتان هم یکی دیگر از منابع بسیار غنی از امگا۳ محسوب می شود که مادران باردار می توانند روزی یک مشت بسته از آن را در برنامه غذایی خود جای بدهند و از زمانی که فرزندشان توانایی خوردن خوراکی های سفره خانواده را داشت، روزی ۵ عدد تخم کتان آسیاب شده را داخل غذاهای او بریزند.

گوجه فرنگی، جزو دیگر خوراکی هایی است که به دلیل داشتن لیکوپن، با رادیکال های آزاد موجود در بدن مبارزه می کند و جلوی تخریب سلول های مغزی را می گیرد. بهتر است گوجه فرنگی تازه در رژیم غذایی تمام مادران باردار و شیرده جای بگیرد.

کلم بروکلی، جزو سبزی های برگ سبز تیره طبقه بندی می شود و سرشار از ویتامین K، و ویتامین C و انواع آنتی اکسیدان هاست. ویتامین K در بهبود عملکرد مغز و افزایش هوش جنین و کودکان خردسال، نقش بسزایی دارد.

نقش انکارناپذیر ژنتیک

هرچند تغذیه مناسب می تواند نقش مهمی در افزایش هوش بچه ها بازی کند، اما به هر حال نمی توانیم از نقش ژنتیک هم در افزایش یا کاهش میزان هوش چشم پوشی کنیم؛ یعنی اگر پدر و مادری با متوسط هوش ۸۵ با یکدیگر ازدواج کنند، نباید توقع داشته باشند بتوانند با کمک تغذیه، هوش فرزند خود را به بالای ۱۲۰ برسانند! دکتر پیتر کاندن، روان شناس، معتقد است حدود ۷۰- ۶۰ درصد هوش ما به زمینه های محیطی و ژنتیکی مان برمی گردد و والدین می توانند فقط ۴۰ -۳۰ درصد در باهوش تر شدن کودکشان نقش داشته باشند.

سبک زندگی و رژیم غذایی شما در طول دوران بارداری می‌توانند روی سلامت نوزاد شما تاثیر بگذارند و به تناسب‌اندام شما پس از زایمان کمک کنند. در این مطلب درباره مواد غذایی که برای مادر شدن مناسب هستند، بیشتر اطلاعات کسب می‌کنید. شاید بعضی از این مواد غذایی شما را متعجب کنند. ما برای شما در این رژیم غذایی صبحانه ناهار و شام را پوشش داده‌ایم!

برای مغز کودک

ماهی سالمون یا قزل‌آلا

این ماده غذایی بهترین منبع DHA ، اسید چرب مفید و امگا3 است که به رشد مغزی کودک و سیستم عصبی او کمک می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد اگر در طول دوران حاملگی زیاد ماهی بخورید، می‌توانید قدرت مغزی نوزادتان را افزایش دهید. با این که میزان جیوه سمی موجود در ماهی سالمون بسیار ناچیز و کم است، مصرف مقدار کم آن به طور روزانه می‌تواند تبدیل به خطر شود، بنابراین حداکثر میزان مصرف آن در هفته به صورت پخته حدود 400 گرم یا 12 اونس است. یعنی یک یا دو بار در هفته.

نیمرو به خاطر فرزندتان

تخم‌مرغ

مقدار ذخیره کولین، نوعی از ویتامین B که رشد مغزی و ذهنی جنین را افزایش می‌دهد، در طول دوران بارداری کاهش پیدا می‌کند. از این‌رو دریافت مقدار کافی از این ماده بسیار حائز اهمیت است. خوشبختانه نیمرو یکی از دسترس‌ترین مواد خوراکی است که بسیار آسان آماده می‌شود و نیز مهم‌ترین منبع کولین است.

تخم‌مرغ را کامل استفاده کنید نه اینکه فقط سفیده آن را بپزید که تنها 4 گرم پروتئین دارد زیرا کولین در زرده تخم‌مرغ قرار دارد. همچنین آن را به صورت متعادل مصرف کنید. برای نمونه، روزی یک عدد تخم‌مرغ آبپز یا املتی که با 3عدد سفیده و یک عدد زرده درست شده بخورید.

برای هیکلی شدن فرزندتان

ماست

این محصول لبنی خامه‌ای، منبعی عالی از زینک، ماده معدنی مفید برای رشد و ترمیم بافت‌هاست. زینک به ساخت بلوک‌های دیاگرام ژنتیکی که DNA نام دارد، کمک می‌کند. ماست غنی از کلسیم است که به رشد استخوان‌های جنین و استحکام او کمک ‌می‌کند. همچنین حاوی باکتری‌های پروبیوتیک خوب برای تسریع عمل هضم و افزایش ایمنی است. حتما به موارد ذکر شده روی برچسب آن که بیانگر «کشت زنده میکروب فعال» برای فواید بیشتر است، توجه کنید.

برای آنکه عفونت بدن‌تان را نگیرد

مرکبات

اگر در زمان بارداری سرما خوردید یا دچار آنفلوآنزا شدید، پنج‌برابر بیشتر در معرض عوارض جدی‌ای چون سینه پهلو و ذات‌الریه یا برونشیت قرار می‌گیرید. مرکبات منبعی ایده‌آل از ویتامین C هستند که ایمنی بدن را افزایش می‌دهند و مانع از گسترش بیماری می​شوند.

پایه اولیه رشد کودک شما

پنیر

پروتئین پایه‌گذار رشد نوزاد است و سلول‌های شما را همینطور که بدنتان درحال تغییر است، بازسازی می‌کند. در طول دوران بارداری، پروتئین مصرفی روزانه شما باید از 46 گرم به 71 گرم برسد. پنیر سفید منبع عالی و سریع این ماده غذایی است و مقداری کلسیم اضافی نیز دارد.

برای فشارخون‌تان

سیر

با اینکه این ماده غذایی دهان را بدبو می‌کند اما ارزش غذایی بالا و فواید بسیاری دارد. سیر خطر ابتلا به بیماری پره اکلامپسیا (بیماری جدی که با فشارخون بالا در دوران بارداری شناخته می‌شود) را از بین می‌برد. حدود یک چهارم از خانم‌هایی که در دوران بارداری فشارخون دارند، دچار پره اکلامپسیا می‌شوند و آنهایی که این بیماری را از قبل داشته‌اند، بیش از دوبرابر در آینده استعداد ابتلا به بیماری‌های قلبی را دارند.

برای اینکه آلرژی نگیرد

بادام

این ماده غذایی گرانبها پر از منیزیم، دارای ویتامین E و همچنین حاوی میزان مناسبی از پروتئین است. پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهد که نوزادان مادرانی که در طول بارداری با رژیم غذایی مدیترانه‌ای تغذیه کرده‌اند، که دارای مغزها و آجیل‌هاست، ریسک کمتری در ابتلا به بیماری آسم و آلرژی‌ها دارند.

وعده‌های غذایی خود را با خوراکی‌های ساده پر کنید.

گزینه‌های بسیار خوب عبارتند از کنسرو تن ماهی، کنسرو لوبیای کم سدیم، میوه‌ها و سبزیجات یخ‌زده بدون مواد افزودنی، برنج قهوه‌ای و جوی دو سر زودپز، ترتیلای ذرت کامل، ماست بدون چربی، پنیر سفید، آجیل‌ها و روغن زیتون مخصوص سالاد. در طول دوران بارداری، حجم خون شما تا حدود 50 درصد بیشتر می‌شود و کلیه‌های شما به اندازه کافی کار نمی‌کنند.

ضعف کلیه‌ها از بین بردن آب اضافی را برای بدن مشکل می‌سازد، تا جایی که به صورت غیرقابل اجتنابی منجر به پف کردن و ورم پاها می‌شود. اما نوشیدن آب کافی می‌تواند به شما کمک کند تا ماندن آب در بدن، رساندن رطوبت و جلوگیری از یبوست برطرف شود. با نوشیدن 3/2 لیتر یا حدود 10 فنجان آب در روز می‌توانید برخی مشکلات ایجاد شده را از بین ببرید. به محض اینکه از خواب بیدار شدید و با هر وعده غذایی خود یک لیوان آب بنوشید.