تحلیل لثه چیست

تحلیل رفتن و پسروی لثه چه عوارضی دارد؟

با تحلیل رفتن لثه، فاصله و گودالی بین دندان و لثه احاطه کننده آن ایجاد می شود که به آن ” عمیق شدن پاکت ” گفته می شود. این گودال به محلی برای جمع شدن ذرات غذا و باکتریها تبدیل می شود. اگر این وضعیت درمان نشود بافتهای نرم و استخوان پشتیبانی کننده دندان به شدت آسیب می بینند و در نهایت ممکن است دندان خود را از دست بدهید.

از کجا بفهمیم لثه تحلیل رفته و پسروی کرده است؟

پسروی لثه یک مشکل دندانی شایع است. بیشتر مردم خودشان متوجه پسروی لثه شان نمی شوند چون به تدریج اتفاق می افتد. اولین نشانه تحلیل لثه، حساس شدن دندان به غذاها یا نوشیدنیهای سرد یا داغ است. همچنین ممکن است دندان بلندتر از گذشته به نظر برسد. معمولا میتوانید حول و حوش خط لثه چسبیده به دندان، شکاف یا فاصله را لمس کنید.

چه عواملی باعث تحلیل لثه می شوند؟

عوامل زیادی در تحلیل لثه و پسروی آن از اطراف دندان نقش دارند. این عوامل عبارتند از:

• بیماری لثه: عفونت های ناشی از باکتری ها میتوانند لثه را تخریب کرده و باعث تحلیل رفتن استخوان زیر آن که دندانها را نگه داشته اند، شوند. بیماری و التهاب لثه عامل اصلی پسروی لثه است.
• ژنتیک: برخی افراد بیشتر مستعد بیماری لثه هستند. در واقع تحقیقات نشان می دهند ممکن است حدود ۳۰% از جمعیت استعداد بیماری لثه را داشته باشند (صرفنظر از مراقبت های بهداشتی که انجام می دهند).
• سفت مسواک زدن: اگر دندانهایتان را خیلی سفت مسواک بزنید یا مسواک زدنتان به روش اشتباه باشد، علاوه بر ساییده شدن مینا، ممکن است لثه نیز التهاب پیدا کرده و پسروی کند.
• ضعیف بودن بهداشت دهان: مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و استفاده از دهانشویه اگر مرتب انجام نشود به پلاک و باکتریهای دهان اجازه داده می شود در سطح دندان و بین دندان و لثه جمع شده و سخت شوند. اگر پلاک دندان سخت شود و به جرم دندان تبدیل شود، تنها دندانپزشک با جرمگیری میتواند آنها را پاک کند. جرم دندان باعث تحریک لثه و تحلیل رفتن آن می شود.
• تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی در زنان در طول زندگی (بلوغ، بارداری، یائسگی) باعث می شود لثه حساستر شده و مستعد پسروی شود.
• دخانیات: تنباکو باعث می شود پلاک بیشتر به دندانها بچسبد و از طرفی پاک کردن آن هم سخت تر شد. کسانی که سیگاری هستند بیشتر دچار تحلیل رفتن لثه می شوند.
• به هم فشار دادن یا ساییدن دندانها (دندان قروچه): دندان قروچه فشار زیادی بر دندانها وارد می کند و باعث پسروی لثه می شود.
• کجی و نامرتبی دندانها و نامناسب بودن بایت: این یکی از عوامل دندان قروچه است. از طرفی هنگامی که دندانها درست با هم همراستان نیستند، هنگام جویدن فشار زیادی بر لثه وارد می شود و این میتواند به تحلیل لثه منجر شود. (اطلاعاتی در مورد ارتودنسی دندان)
• جواهرات دهان: استفاده از جواهرات دهان با ساییدن جواهرات به لثه باعث تحریک آنها شده و میتواند لثه را تخریب کند.
• 

درمان تحلیل رفتن لثه چیست؟

اگر تحلیل لثه در حدی باشد که کمی پسروی اتفاق افتاده باشد، دندانپزشک میتواند تنها با جرمگیری و تمیز کردن عمقی این ناحیه (روت پلنینگ یا تسطیح ریشه)، آن را درمان کند. در تسطیح ریشه دندانپزشک با ابزار مخصوصی سطوحی از دندان که در زیر لثه قرار دارند و جرم گرفته اند را با دقت تمیز می کند و سطح ریشه دندان را صاف و هموار می کند تا کمتر پلاک به آن بچسبد و محلی برای باکتریها نشود. داروهای آنتی بیوتیک (چرک خشک کن) نیز ممکن است برای کمک به دفع باکتریها تجویز شود. اگر پسروی لثه با جرمگیری عمیق دندان بهبود نیابد و ساختار استخوان و لثه زیاد تخریب شده باشد، ممکن است عمل جراحی لثه لازم باشد.

انواع جراحی لثه برای درمان

• جرمگیری و تسطیح ریشه فلپ

در این روش جراحی لثه، دندانپزشک برش کوچکی در لثه بیمار ایجاد می کند و آن را بالا میزند تا باکتریها و پلاک زیر آن را تمیز کند. پس از تمیز شدن کامل این ناحیه و ضد عفونی کردن آن، زبان بافتی (فلپ) به سر جای خود برگردانده می شود و بخیه می خورد تا دوباره تنگاتنگ دندان را در بر بگیرد و گودال بین دندان و لثه از بین برود یا کوچک شود.

• جراحی بازسازی استخوان

اگر استخوانی که دندان را پشتیبانی می کند در نتیجه تحلیل لثه، صدمه دیده باشد، باید عمل جراحی بازسازی استخوان و بافت نرم انجام شود. این روش همانند جراحی کاهش عمق گودال بین دندان و لثه که پیشتر گفته شد، با برش لثه و بالا زدن زبانه بافتی و پاک کردن پلاک و باکتریها انجام می شود. سپس مواد بازسازی کننده مانند غشا، پیوند بافت یا پروتئین تحریک کننده تولید بافت در این بخش اضافه می شود. این کار برای ترغیب بدن به بازسازی و ترمیم این ناحیه آسیب دیده است. پس از آن، زبانه لثه سر جای خود برگردانده شده و بخیه می خورد.

• پیوند بافت نرم

چند روش پیوند بافت نرم وجود دارد اما رایجترین پیوند بافت نرم، پیوند بافت همبند نام دارد. در پیوند بافت همبند، یک بخش کوچک از پوست سقف دهان بریده و بالا زده می شود تا یک تکه بافت از لایه زیر آن برداشته می شود. به این بافت، بافت همبند ساب اپی تلیال sub epithelial connective tissue می گویند. پس از برداشتن بافت پوست به جای خود برگردانده شده و بخیه می شود. بافت برداشت شده به محل پسروی لثه پیوند می خورد. در نوع دیگری جراحی پیوند بافت نرم که به آن پیوند آزاد لثه می گویند، بافت پیوندی مستقیما از سقف دهان (همراه با پوست) برداشته می شود نه لایه زیر پوست آن. گاهی اوقات اگر لثه احاطه کننده دندان به اندازه کافی باشد، دندانپزشک میتواند پیوند لثه را از نزدیک خود دندان برداشت کند نه از سقف دهان. به این پیوند بافت نرم، پیوند پدیکل (pedicle graft) می گویند. دندانپزشک بر اساس شرایط لثه، بهترین روش درمان را مشخص می کند.

چگونه از تحلیل لثه پیشگیری کنم؟

بهترین راه پیشگیری از تحلیل رفتن لثه، حفظ بهداشت دهان به شیوه صحیح است.

• هر روز دو بار مسواک بزنید و حداقل یک بار نخ دندان بکشید.
• هر شش ماه یک بار و یا نهایتان سالی یک بار باید دندانپزشک را ببینید.
• اگر پسروی لثه دارید ممکن است نیاز باشد دفعات مراجعه به دندانپزشک را افزایش دهید.
• از مسواک نرم (سافت) استفاده کنید.
• روش صحیح مسواک زدن را یاد بگیرید.
• اگر دندانهایتان کج و نامرتب هستند یا دندان قروچه دارید که باعث پسروی لثه شده است، با دندانپزشک در مورد اصلاح این مشکلات صحبت کنید.
• اگر دخانیات مصرف می کنید، ترک کنید.
• برنامه غذایی سالم و متعادل داشته باشید.
• هر گونه تغییر در دهان خود را همیشه بررسی کنید.