آیا حیوانات می‌توانند زبان گونه‌های دیگر را یاد بگیرند؟

به گزارش رکنا، این واقعیت که ارتباطات در دنیای حیوانات پیچیده است واضح است. اما با وجود تمام این روش‌های منحصر به فرد ارتباطی، آیا ممکن است یک حیوان بتواند "زبان" گونه‌های دیگر را یاد بگیرد؟

به نظر می‌رسد که نمونه‌هایی از حیواناتی که توانسته‌اند صداها یا سیگنال‌هایی از گونه‌های دیگر را یاد بگیرند و حتی از آن استفاده کنند وجود دارد. اما هنوز سوالات زیادی درباره آنچه که در ذهن این حیوانات می‌گذرد وجود دارد.

اول از همه، مهم است که توجه داشته باشیم که، هرچند "زبان" به عنوان یک استعاره مفید در نظر گرفته می‌شود وقتی که ما در مورد درک یک گونه توسط گونه‌ای دیگر فکر می‌کنیم، حیوانات در واقع زبان به معنای انسانی آن ندارند.

سایمون تی. تاونسند، استاد انسان‌شناسی تکاملی در دانشگاه زوریخ، به Live Science گفت: "زبان یک سیستم ارتباطی خاص گونه‌ها برای انسان‌ها است." وقتی که دانشمندان حیوانات را مطالعه می‌کنند، آنها ویژگی‌های خاص ارتباطی مانند این که یک صدا معنای خاصی دارد را بررسی می‌کنند، نه اصطلاحات انسانی مانند "زبان."

حیوانات و یادگیری صدای گونه‌های دیگر

پرندگان یکی از بهترین حیوانات مطالعه‌شده در این زمینه هستند. یک مطالعه درباره مهاجرت پرندگان آوازخوان نشان داد که پرندگان تنها می‌توانند صدای دیگر گونه‌های پرندگان در مسیر مهاجرت خود را درک کنند، که احتمالاً به آنها کمک می‌کند تا در طول مسیر از خود محافظت کنند و جهت‌یابی کنند.

بنژامین ون دورن، نویسنده اصلی این مطالعه و استاد منابع طبیعی و علوم محیطی در دانشگاه ایلینوی در اربانا-شامپاین، به Live Science گفت: "ما اساساً به دنبال عدم تصادفی بودن و جستجوی الگوها در اصوات بودیم." با بررسی این که آیا گونه‌های مختلف پرندگان صدای مشابهی در نزدیکی هم تولید می‌کنند، محققان داده‌هایی جمع‌آوری کردند که از ارتباط بین گونه‌ها پشتیبانی می‌کند.

این تحقیق ایده مهاجرت تنها پرندگان آوازخوان را که قبلاً تصور می‌شد درست نبوده است، رد می‌کند. با این حال، داده‌های آنها هنوز قادر به رمزگشایی دقیق این که پرندگان چه می‌گویند نیست.

ون دورن گفت: "این منطقی است که فکر کنیم ارتباطات اجتماعی میان گونه‌ها وجود داشته باشد. من فکر می‌کنم که این صداها می‌توانند اطلاعات بیشتری از آنچه که ما در حال حاضر درک می‌کنیم، داشته باشند."

یادگیری "زبان" و تقلید صدای دیگران

اما یادگیری "زبان" تنها درک آنچه که می‌شنوید نیست؛ بلکه توانایی صحبت کردن به آن زبان نیز ضروری است. اینجاست که پرنده درازدماغ دم‌سیاه (Dicrurus adsimilis) — که یک پرنده کوچک و سیاه‌رنگ است و در سرتاسر آفریقا یافت می‌شود — می‌درخشد.

درنگوها (Fork-tailed drongos) عادت دارند که پشت سر دیگر حیوانات راه بیفتند تا شانس دزدیدن بخشی از غذای آنها را پیدا کنند. توماس فلور، مربی زیست‌شناسی در دانشگاه کاپیلانوی کانادا، این پرندگان را در میدان مطالعه کرد و دریافت که درنگوها از صداهای هشدار خود (یک فریاد که نشان‌دهنده وجود شکارچی است) استفاده می‌کنند تا میمون‌های سوراخ‌ساز (میارکات‌ها) را به سوراخ‌هایشان بفرستند و سپس فرصت پیدا می‌کنند تا خوراکی‌های باقی‌مانده را بقاپند.

اما این استراتژی به تدریج به وضعیتی شبیه به "پسر دروغ‌گو" منجر می‌شود، همانطور که فلور گفت. میمون‌ها متوجه می‌شوند که صداهای هشدار اختصاصی درنگوها فقط فریب است، بنابراین دیگر غذاهای خود را رها نمی‌کنند و پنهان نمی‌شوند وقتی که یکی از این صداها را می‌شنوند.

اینجاست که استعدادهای ویژه درنگوها به کار می‌آید. درنگوها نه تنها هشدارهای دیگر حیوانات اطراف خود را درک می‌کنند، بلکه می‌آموزند که این صداها را به نفع خود تقلید کنند. وقتی که درنگوها متوجه می‌شوند که صدای هشدار خودشان دیگر کار نمی‌کند، شروع به تقلید از صداهای هشدار سایر پرندگان یا حتی تقلید از صدای هشدار میمون‌ها می‌کنند. با عوض کردن مداوم صداهای هشدار از گونه‌های مختلف، درنگوها می‌توانند میمون‌ها را در حالت هشدار نگه دارند و غذا را همچنان به‌دست آورند.

فلور گفت: "آنها می‌دانند که باید صدای گونه‌ای را که دنبال می‌کنند تقلید کنند." "با انجام این کار، می‌توانند ترفند فریب خود را ادامه دهند." درنگوها همچنین سایر پرندگان را دنبال کرده و صدای هشدار آنها را تقلید می‌کنند تا غذای آنها را دزدیده و از آن بهره ببرند.

این استراتژی نشان می‌دهد که درنگوها قادر به یادگیری انعطاف‌پذیر یک صدا از گونه‌های دیگر و استفاده از آن به نفع خود هستند. وقتی یک صدا دیگر جواب نمی‌دهد، آنها می‌دانند که باید به یک صدای جدید روی بیاورند.

فلور افزود: "این نشان می‌دهد که حیوانات می‌توانند یادگیرندگان باز و انعطاف‌پذیر باشند."

فلور هنوز در حال تحقیق بر روی آنچه که در ذهن یک درنگو در زمان استفاده از این صداهای دروغین به نفع خود می‌گذرد است. هنوز مشخص نیست که آیا درنگوها قصد دارند دیگر حیوانات را فریب دهند (که این امر فرآیندهای شناختی پیچیده‌تری را نشان می‌دهد) یا اینکه آنها فقط آموخته‌اند که تکرار صداهای خاص منجر به یک وعده غذایی می‌شود.

"ارائه شواهد تجربی روشن از فریب عمدی یا نه، بسیار دشوار است." او در ایمیلی به Live Science گفت.

فلور اضافه کرد که هنوز شواهدی از اینکه درنگوهای جوان متوجه می‌شوند که وقتی شروع به تقلید از صداهای هشدار می‌کنند، در حال فریب دیگر حیوانات هستند، مشاهده نکرده است. اما او اشاره کرد که انسان‌های جوان نیز صداهایی را که نمی‌فهمند تکرار می‌کنند و در نهایت از طریق آزمون و خطا معنی آنها را یاد می‌گیرند. فعلا، درنگوها برخی از ویژگی‌های یادگیری "زبان" را نشان می‌دهند، اما همچنان موارد زیادی در این زمینه مبهم باقی مانده است.