ماجرای دمای ماه و پلوتو؛ کشفی علمی که دانشمندان را حیرت‌زده کرد

به گزارش رکنا، وقتی بحث سرما در فضا به میان می‌آید، اغلب تصورمان به سمت پهنه‌های دوردست منظومه شمسی یا حتی فضای میان‌ستاره‌ای می‌رود. اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد که شاید سردترین نقطه در کل منظومه، بسیار نزدیک‌تر از آن چیزی باشد که همواره فکر کرده‌ایم؛ حتی زیر پای خودمان.

چرا فضا اینقدر سرد است؟

دمای پایه فضا حدود منفی ۲۷۰ درجه سانتی‌گراد است؛ فقط کمی بالاتر از صفر مطلق، نقطه‌ای که در آن حتی حرکت مولکولی متوقف می‌شود.

با این وجود، به علت نبود هرگونه ماده‌ای برای جذب گرما، دمای فضا می‌تواند بر اساس موقعیت و شرایط متفاوت باشد.

اندازه‌گیری دما در خلاء کیهانی

اندازه‌گیری دقیق دما در فضا چالش‌های خاص خود را دارد. دانشمندان برای تعیین تقریبی دما از سنجش تابش‌های مادون‌قرمز و مایکروویو یا حتی سنجش نور خورشید استفاده می‌کنند.

این تخمین‌ها بر پایه مدل‌ها و فرضیات علمی صورت می‌گیرد و همیشه با عدم قطعیت همراه است.

سردترین نقطه؛ روی ماه

پلوتو سردترین نقطه منظومه شمسی نیست. داده‌های مدارگرد شناسایی ماه ناسا نشان می‌دهد که دهانه‌هایی در قطب جنوب ماه وجود دارند که حتی نور غیرمستقیم خورشید را هم نمی‌بینند. این "سایه‌های دوبرابر" می‌توانند دمای نزدیک به منفی ۲۴۸ درجه سانتی‌گراد یا کمتر داشته باشند.

دانشمندان بر این باورند که این حفره‌ها حاوی یخ آب و گازهایی مانند دی‌اکسید کربن، نیتروژن و آرگون هستند؛ موادی که برای مأموریت‌های فضایی آینده ارزشمند خواهند بود.

ابر اورت؛ سردتر، اما بحث‌برانگیز

اگر ابر اورت را به عنوان بخشی از منظومه شمسی در نظر بگیریم، همین منطقه سردترین نقطه می‌شود. این منطقه بسیار دور، در مرز فضای میان‌ستاره‌ای، دارای دمای حدود منفی ۲۶۸ درجه سانتی‌گراد است.

اما همچنان در مورد اینکه این ناحیه جزئی از منظومه شمسی محسوب می‌شود یا نه، توافق علمی وجود ندارد.

دمای زمین در مقایسه با ماه و فضا

سردترین دما ثبت‌شده روی زمین، منفی ۸۹.۲ درجه سانتی‌گراد در ایستگاه وستوک در قطب جنوب است. این یعنی هنوز هم فاصله زیادی تا سرمای ماه یا ابر اورت داریم. بشر حتی با آزمایش‌های پیشرفته، تنها در شرایط کنترل‌شده به دماهای نزدیک به صفر مطلق دست پیدا کرده است.