همه چیز درباره تندیس هرکول: تاریخچه و رازهایش

به گزارش رکنا، تندیس سنگی هرکول در بیستون کرمانشاه، یکی از آثار برجسته و تاریخی ایران است که به زیبایی از دل سنگ کوه تراشیده شده است. این اثر شگفت‌انگیز به دوران حکومت سلوکیان، یعنی حدود ۱۵۳ سال پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد.

حکومت سلوکیان و نقش آن در ساخت تندیس

سلوکیان، سلسله‌ای یونانی بودند که پس از مرگ اسکندر در مناطق آسیای غربی به قدرت رسیدند. این سلسله حدود ۶۵ سال بخشی از ایران، شامل ایلام، کرمانشاه و لرستان را در قلمرو خود داشت. سرانجام با ظهور حکومت اشکانیان قدرت آنها پایان یافت و مهرداد دوم توانست قلمرو اشکانیان را از بابل تا هند توسعه دهد.

ویژگی‌ها و نمادهای این تندیس

تندیس هرکول، چهره‌ای نمادین از قدرت، شجاعت و مردانگی است که با سبک یونانی ساخته شده است. این تندیس درازای ۱.۴۷ متری دارد و به‌صورت برجسته توسط سنگ کوه تراشیده شده است. صورت هرکول با ریش‌های مجعد، ویژگی‌های منحصربه‌فردی به این اثر تاریخی بخشیده است.

این تندیس در جاده ابریشم، نزدیک محوطه تاریخی بیستون قرار دارد و هرکول را در حال استراحت روی پوست شیر نشان می‌دهد. او نیم‌خیز به آرنج خود تکیه کرده و پیاله‌ای را در دست چپ خود نگه داشته است. این سکوی سنگی که هرکول بر روی آن قرار گرفته، طولی برابر با ۲.۲۰ متر دارد.

جزئیات ارزشمند در نقش‌ونگارها

در عقب مجسمه هرکول نقوشی مانند درخت زیتون دیده می‌شود که از شاخه‌های آن تیر و کمان آویزان است. همچنین گرز مخروطی شکل حجاری شده در کنار درخت، جلوه‌ای برجسته نسبت به سایر نقوش دارد. کتیبه‌ای به خط یونانی باستان در هفت سطر، بر لوحی به ابعاد ۳۳×۴۳ سانتیمتر حکاکی شده که نمای آن به شکل معابد یونانی است.

در زیر تنه هرکول، نقش شیری حجاری شده است. این نقش با درازای ۲۰۰ سانتیمتر و بلندی دم ۱۱۴ سانتیمتر، جزئیات دقیقی از شکوه یونانی را به تصویر می‌کشد.

کشف و آسیب‌ها

در بهمن سال ۱۳۳۷، هنگام خاک‌برداری برای احداث جاده جدید همدان به کرمانشاه، این اثر توسط کارگران شرکت شوسه کشف شد. متأسفانه هنگام بیرون آوردن مجسمه از دل خاک، پیشانی آن شکسته شد که بعدها با سیمان ترمیم گردید.

نقوش شامل درخت زیتون، تیر و کمان و گرز گره‌دار همگی جلوه‌های زیبایی از هنر حجاری دوران باستان را نشان می‌دهند.

این مجسمه نشانه‌ای از مهارت هنری و اعتقاد هرکول به قدرت‌های اسطوره‌ای در یونان قدیم است و قدمت آن به ۱۵۳ سال پیش از میلاد می‌رسد.

ماجرای سر دزدیده شده

در طول سال‌ها، سر مجسمه هرکول دو بار توسط افراد ناشناس کنده و دزدیده شده بود. سرانجام، مسئولان میراث فرهنگی تصمیم گرفتند برای حفاظت بیشتر، سر جدیدی از جنس سنگ آهک مشابه بسازند و نصب کنند. سر اصلی در گنجینه میراث فرهنگی نگهداری می‌شود تا از آسیب‌های احتمالی در امان باشد.