iui چیست؟ + جزئیات شانس بارداری
رکنا: IUI روشی ساده و مؤثر در درمان ناباروری است که با تزریق اسپرم به رحم، شانس بارداری را افزایش می‌دهد.
به گزارش رکنا، IUI یکی از روش‌های کمک‌باروری است که در آن اسپرم شسته‌شده مستقیماً به داخل حفره رحم تزریق می‌شود. این روش با افزایش احتمال برخورد تخمک و اسپرم در رحم، شانس بارداری را بالا می‌برد. به دلیل سادگی و اثربخشی، IUI به‌طور گسترده در درمان ناباروری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
موارد استفاده از IUI (تلقیح داخل رحمی)
IUI در شرایط مختلفی برای درمان ناباروری و افزایش احتمال بارداری استفاده می‌شود. برخی از مهم‌ترین موارد کاربرد این روش عبارت‌اند از:
| شماره | شرایط | توضیحات |
|---|---|---|
| 1 | کاهش تعداد یا تحرک اسپرم | در صورتی که تعداد یا تحرک اسپرم کمتر از حد طبیعی باشد، IUI می‌تواند شانس بارداری را افزایش دهد. |
| 2 | ناباروری با علت نامشخص | در مواردی که علت دقیق ناباروری مشخص نیست، IUI می‌تواند به‌عنوان یک روش کمکی استفاده شود. |
| 3 | مشکلات دهانه رحم | اگر مخاط دهانه رحم بیش از حد غلیظ باشد یا مانع حرکت اسپرم شود، تزریق مستقیم اسپرم به رحم می‌تواند این مشکل را حل کند. |
| 4 | مشکلات انزال یا اختلال عملکرد جنسی | برای مردانی که دچار اختلال نعوظ، انزال زودرس یا انزال معکوس هستند، IUI یک راهکار مناسب است. |
| 5 | استفاده از اسپرم اهدایی | در مواردی که مرد قادر به تولید اسپرم سالم نیست یا برای جلوگیری از انتقال بیماری‌های ژنتیکی، از اسپرم اهدایی استفاده می‌شود. |
| 6 | حساسیت به مایع منی | برخی از زنان به پروتئین‌های مایع منی حساسیت دارند که می‌تواند موجب واکنش آلرژیک شود؛ شستشوی اسپرم در روش IUI این مشکل را برطرف می‌کند. |
| 7 | اندومتریوز خفیف | در موارد خفیف اندومتریوز، IUI همراه با تحریک تخمک‌گذاری می‌تواند احتمال بارداری را افزایش دهد. |
| 8 | عدم موفقیت در روش‌های طبیعی | اگر پس از ۶ ماه تا ۱ سال رابطه منظم و بدون جلوگیری بارداری اتفاق نیفتد، IUI می‌تواند گزینه مناسبی باشد. |
1. کاهش تعداد یا تحرک اسپرم (Oligospermia or Asthenospermia)
اگر تعداد اسپرم کم باشد یا تحرک آن‌ها ضعیف باشد، احتمال رسیدن اسپرم به تخمک کاهش می‌یابد. در روش IUI، اسپرم مستقیماً به داخل رحم تزریق می‌شود و این مشکل تا حدی برطرف می‌شود.
2. ناباروری با علت نامشخص (Unexplained Infertility)
در برخی از زوج‌ها، علیرغم انجام آزمایش‌های مختلف، علت مشخصی برای ناباروری یافت نمی‌شود. در این شرایط، IUI می‌تواند یکی از گزینه‌های درمانی باشد.
3. مشکلات دهانه رحم (Cervical Factor Infertility)
در برخی زنان، مخاط دهانه رحم بیش از حد غلیظ است و اجازه حرکت آزادانه اسپرم را نمی‌دهد. IUI با عبور دادن مستقیم اسپرم از این مانع، شانس لقاح را افزایش می‌دهد.
4. مشکلات مربوط به انزال یا اختلالات عملکرد جنسی
مردانی که مشکلاتی مانند اختلال نعوظ، انزال زودرس یا انزال معکوس دارند، ممکن است در انتقال اسپرم به دستگاه تناسلی زن مشکل داشته باشند. در این موارد، IUI می‌تواند روشی مؤثر باشد.
5. استفاده از اسپرم اهدایی (Donor Sperm IUI)
در صورتی که مرد قادر به تولید اسپرم سالم نباشد یا در مواردی مانند بیماری‌های ژنتیکی، از اسپرم اهدایی استفاده می‌شود. IUI یکی از روش‌های رایج برای استفاده از اسپرم اهدایی است.
6. حساسیت به مایع منی (Semen Allergy)
در موارد نادر، برخی از زنان به پروتئین‌های موجود در مایع منی حساسیت دارند که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک شود. در IUI، با شستشوی اسپرم، این پروتئین‌ها حذف شده و مشکل برطرف می‌شود.
7. اندومتریوز خفیف (Mild Endometriosis)
در زنانی که به اندومتریوز خفیف مبتلا هستند، IUI همراه با تحریک تخمک‌گذاری می‌تواند شانس بارداری را افزایش دهد.
8. عدم موفقیت در روش‌های طبیعی
اگر یک زوج بعد از ۶ ماه تا ۱ سال رابطه منظم و بدون جلوگیری موفق به بارداری نشوند، پزشک ممکن است IUI را به عنوان یکی از گزینه‌های درمانی پیشنهاد کند.
شرایطی که IUI مناسب نیست
IUI برای همه افراد گزینه مناسبی نیست. این روش در شرایط زیر چندان مؤثر نخواهد بود:
مسدود بودن هر دو لوله فالوپ
کاهش شدید تعداد اسپرم (کمتر از حد استاندارد برای IUI)
کاهش شدید کیفیت اسپرم
سن بالای ۴۰ سال (میزان موفقیت کمتر می‌شود)
ناباروری ناشی از مشکلات تخمک‌گذاری شدید
در این شرایط، روش‌هایی مانند IVF (لقاح خارج رحمی) پیشنهاد می‌شود.
مراحل انجام IUI (تلقیح داخل رحمی)
| مرحله | توضیحات |
|---|---|
| 1. معاینه و بررسی اولیه | پزشک آزمایش‌های اولیه از جمله بررسی وضعیت تخمدان‌ها، رحم و لوله‌های فالوپ را انجام می‌دهد. آزمایش کیفیت اسپرم مرد نیز انجام می‌شود. |
| 2. تحریک تخمک‌گذاری (در صورت نیاز) | بسته به شرایط فرد، پزشک ممکن است داروهای تحریک تخمک‌گذاری مانند کلومیفن سیترات یا گونادوتروپین‌ها را برای افزایش تعداد و کیفیت تخمک‌ها تجویز کند. |
| 3. پایش رشد فولیکول‌ها | با استفاده از سونوگرافی، رشد فولیکول‌ها (کیسه‌های حاوی تخمک) در تخمدان‌ها بررسی می‌شود تا زمان مناسب برای تلقیح مشخص شود. |
| 4. تزریق هورمون HCG | هنگامی که فولیکول‌ها به اندازه مناسب برسند، تزریق هورمون HCG برای تحریک آزاد شدن تخمک انجام می‌شود. معمولاً IUI ۲۴ تا ۳۶ ساعت بعد از این تزریق انجام می‌شود. |
| 5. آماده‌سازی اسپرم | نمونه اسپرم از همسر یا فرد اهداکننده دریافت شده و در آزمایشگاه شسته و تغلیظ می‌شود تا اسپرم‌های سالم و متحرک جدا شوند. |
| 6. تزریق اسپرم به داخل رحم | اسپرم آماده‌شده با استفاده از یک کاتتر باریک و انعطاف‌پذیر از طریق دهانه رحم مستقیماً به داخل رحم تزریق می‌شود. این فرآیند معمولاً بدون درد است و در چند دقیقه انجام می‌شود. |
| 7. استراحت و انتظار برای لانه‌گزینی | بعد از انجام IUI، ممکن است پزشک توصیه کند که بیمار برای مدت کوتاهی استراحت کند. حدود ۱۴ روز بعد، تست بارداری انجام می‌شود تا موفقیت روش مشخص شود. |
میزان موفقیت IUI (تلقیح داخل رحمی)
میزان موفقیت IUI به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله سن زن، کیفیت اسپرم، علت ناباروری و تعداد دفعات انجام IUI. به‌طور کلی، درصد موفقیت این روش به شرح زیر است:
| شرایط بیمار | درصد موفقیت در هر سیکل |
|---|---|
| زیر ۳۵ سال | ۱۰ تا ۲۰٪ |
| ۳۵ تا ۳۹ سال | ۱۰ تا ۱۵٪ |
| ۴۰ تا ۴۲ سال | ۵ تا ۱۰٪ |
| بیشتر از ۴۲ سال | کمتر از ۵٪ |
| پس از ۳ تا ۶ دوره IUI | تا ۴۰٪ (به‌طور تجمعی) |
عوامل مؤثر بر میزان موفقیت
سن زن: هرچه سن کمتر باشد، تخمک‌ها کیفیت بهتری دارند و شانس بارداری بیشتر است.
کیفیت اسپرم: تعداد و تحرک اسپرم نقش مهمی در موفقیت IUI دارد.
وضعیت تخمک‌گذاری: اگر تخمک‌گذاری طبیعی یا تحت درمان دارویی مناسب باشد، احتمال موفقیت افزایش می‌یابد.
وضعیت رحم و لوله‌های فالوپ: اگر لوله‌های فالوپ باز باشند و رحم شرایط مناسبی داشته باشد، شانس لانه‌گزینی بیشتر است.
استفاده از داروهای تحریک تخمک‌گذاری: مصرف داروهایی مانند کلومیفن سیترات یا گونادوتروپین‌ها می‌تواند احتمال موفقیت را افزایش دهد.
مزایا و معایب روش IUI (تلقیح داخل رحمی)
| مزایا | معایب |
|---|---|
| ۱. روش ساده و غیرتهاجمی – بدون نیاز به جراحی و بیهوشی انجام می‌شود. | ۱. درصد موفقیت کمتر از IVF – احتمال موفقیت در هر سیکل نسبت به IVF پایین‌تر است. |
| ۲. هزینه کمتر نسبت به IVF – نسبت به روش‌های پیشرفته‌تر مثل IVF، IUI ارزان‌تر است. | ۲. نیاز به چندین دوره درمان – معمولاً برای افزایش احتمال بارداری، باید چندین بار تکرار شود. |
| ۳. زمان بازیابی سریع – بیمار بلافاصله پس از انجام IUI می‌تواند به زندگی عادی بازگردد. | ۳. احتمال چندقلوزایی – در صورت استفاده از داروهای تحریک تخمک‌گذاری، ممکن است بارداری دوقلو یا بیشتر رخ دهد. |
| ۴. افزایش احتمال لقاح در برخی موارد ناباروری – در مواردی مثل کم‌تحرکی اسپرم یا مشکلات دهانه رحم مؤثر است. | ۴. احتمال بارداری خارج رحمی – اگر لوله‌های فالوپ مشکل داشته باشند، ممکن است بارداری خارج رحمی اتفاق بیفتد. |
| ۵. بدون نیاز به عمل جراحی تخمک‌گیری – برخلاف IVF که نیاز به استخراج تخمک دارد. | ۵. تأثیر کم در موارد ناباروری شدید – در مواردی مثل انسداد لوله‌های فالوپ یا کاهش شدید تعداد اسپرم، کارایی پایینی دارد. |
تفاوت IUI و IVF (تلقیح داخل رحمی و لقاح خارج رحمی)
| معیار | IUI (تلقیح داخل رحمی) | IVF (لقاح خارج رحمی) |
|---|---|---|
| نحوه انجام | اسپرم شسته‌شده مستقیماً به داخل رحم تزریق می‌شود. | تخمک‌ها از تخمدان استخراج شده و در محیط آزمایشگاهی با اسپرم ترکیب می‌شوند، سپس جنین به رحم منتقل می‌شود. |
| میزان تهاجمی بودن | غیرتهاجمی و بدون نیاز به بیهوشی | تهاجمی‌تر، شامل جراحی برای استخراج تخمک و انتقال جنین |
| نیاز به تحریک تخمک‌گذاری | در برخی موارد نیاز است، اما دوز داروها کمتر از IVF است. | تقریباً همیشه نیاز به تحریک تخمک‌گذاری با دوزهای بالاتر دارد. |
| میزان موفقیت | ۱۰ تا ۲۰ درصد در هر سیکل، بسته به سن و شرایط زوجین | ۴۰ تا ۶۰ درصد در هر سیکل، بسته به سن و کیفیت جنین |
| هزینه | پایین‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر | بالاتر به دلیل فرآیند پیچیده‌تر |
| موارد کاربرد | مناسب برای ناباروری خفیف (مشکلات جزئی اسپرم، ناباروری بدون علت مشخص، مشکلات دهانه رحم) | مناسب برای ناباروری شدید (مسدود بودن لوله‌های فالوپ، کیفیت پایین اسپرم، اندومتریوز شدید، سن بالا) |
| احتمال چندقلوزایی | در صورت استفاده از داروهای تحریک تخمک‌گذاری، احتمال آن وجود دارد. | معمولاً بالاتر از IUI، به دلیل انتقال بیش از یک جنین |
| مدت زمان درمان | سریع‌تر (حدود ۲ تا ۳ هفته) | طولانی‌تر (۴ تا ۶ هفته) |
| احتمال بارداری خارج رحمی | کمتر | بیشتر از IUI |
سوالات رایج درباره IUI (تلقیح داخل رحمی)
آیا IUI درد دارد؟
معمولاً بدون درد یا همراه با ناراحتی خفیف است، مشابه معاینه زنان. برخی افراد ممکن است بعد از انجام IUI گرفتگی (کرامپ) ملایمی داشته باشند.
چند روز بعد از IUI می‌توان تست بارداری داد؟
معمولاً ۱۴ روز بعد از IUI می‌توان آزمایش بارداری انجام داد. تست زودتر از این زمان ممکن است نتیجه نادرست بدهد.
چند بار می‌توان IUI را تکرار کرد؟
معمولاً ۳ تا ۶ دوره IUI انجام می‌شود. اگر پس از این تعداد بارداری رخ ندهد، پزشک روش‌هایی مانند IVF را پیشنهاد می‌کند.
آیا بعد از IUI می‌توان رابطه جنسی داشت؟
بیشتر پزشکان توصیه می‌کنند که تا ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از IUI از رابطه جنسی خودداری شود.
اگر IUI ناموفق باشد، چه باید کرد؟
در صورت عدم موفقیت پس از ۳ تا ۶ سیکل، پزشک ممکن است روش‌های پیشرفته‌تر مانند IVF (لقاح خارج رحمی) را پیشنهاد کند.
-
شبه جمله چیست؟ + فیلم
ارسال نظر