eosinophilia چیست؟ + نقش آلرژی در ایجاد اوزینوفیلیا چیست؟

به گزارش رکنا، اوزینوفیلیا (Eosinophilia) به شرایطی گفته می‌شود که در آن تعداد سلول‌های ایوزینوفیل در خون بیشتر از حد طبیعی باشد. ایوزینوفیل‌ها نوعی از گلبول‌های سفید خون هستند که نقش اساسی در واکنش‌های ایمنی بدن دارند و بیشتر در مقابله با عفونت‌های پارازیتی
( انگل‌ها ) و پاسخ‌های آلرژیک فعال می‌شوند.

ساختار و نقش ایوزینوفیل‌ها

ایوزینوفیل‌ها در مغز استخوان ساخته می‌شوند و سپس به جریان خون منتقل می‌شوند. این سلول‌ها به طور عمده در مقابله با عفونت‌های انگلی، آلرژی‌ها و برخی اختلالات خودایمنی نقش دارند. ایوزینوفیل‌ها می‌توانند مواد شیمیایی خاصی را ترشح کنند که به تخریب انگل‌ها و کنترل التهاب کمک می‌کند. علاوه بر این، آنها می‌توانند در فرایندهای التهابی به ویژه در بافت‌های آسیب‌دیده دخالت کنند.

علل اوزینوفیلیا

اوزینوفیلیا می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. این علل به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

1. علل مرتبط با آلرژی‌ها:

   • آسم: یکی از شایع‌ترین شرایطی که باعث افزایش ایوزینوفیل‌ها می‌شود، آسم است. در آسم آلرژیک، التهاب مجاری تنفسی و پاسخ‌های ایمنی بیش از حد به محرک‌ها منجر به افزایش ایوزینوفیل‌ها می‌شود.

   • رینیت آلرژیک (التهاب بینی): افرادی که از رینیت آلرژیک رنج می‌برند، معمولاً دچار افزایش ایوزینوفیل‌ها در خون هستند.

   • کهیر (حساسیت‌های پوستی): واکنش‌های آلرژیک پوستی می‌توانند منجر به اوزینوفیلیا شوند.

2. علل عفونی:

   • عفونت‌های پارازیتی (انگل‌ها): افزایش ایوزینوفیل‌ها معمولاً در پاسخ به عفونت‌های ناشی از انگل‌هایی مانند کرم‌های روده‌ای (مثلاً آسکاریس)، کرم‌های ریه و سایر انگل‌ها دیده می‌شود. ایوزینوفیل‌ها در مقابله با این انگل‌ها فعال می‌شوند و از طریق ترشح مواد شیمیایی خاص به نابودی آنها کمک می‌کنند.

3. اختلالات خودایمنی:
   برخی بیماری‌های خودایمنی می‌توانند باعث افزایش ایوزینوفیل‌ها شوند، از جمله:

   • لوپوس اریتماتوس سیستمیک (SLE)

   • واسلزوزیت (Vasculitis)

   • بیماری‌های التهابی روده مثل بیماری کرون و کولیت اولسراتیو

4. داروها: برخی داروها می‌توانند موجب افزایش ایوزینوفیل‌ها شوند. این داروها ممکن است به دلیل واکنش‌های آلرژیک به خود دارو یا به دلیل تغییر در عملکرد ایمنی بدن موجب افزایش ایوزینوفیل‌ها شوند. از جمله این داروها می‌توان به آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) و داروهای ضدقارچی اشاره کرد.

5. بیماری‌های خونی و سرطان‌ها:

   • لوسمی‌ها: برخی انواع لوسمی‌ها، به ویژه لوسمی میلوئیدی مزمن، می‌توانند باعث افزایش شدید ایوزینوفیل‌ها شوند.

   • لنفوم‌ها: برخی از انواع سرطان‌های لنفاوی مانند لنفوم هوچکین می‌توانند باعث افزایش ایوزینوفیل‌ها در خون شوند.

6. علل دیگر:

   • هیپرآدرنالیزم (افزایش هورمون‌های آدرنال): این وضعیت‌ها ممکن است باعث افزایش ایوزینوفیل‌ها در خون شوند.

   • اختلالات متابولیک: مشکلاتی مانند بیماری‌های غده تیروئید یا دیابت می‌توانند اثرات غیرمستقیمی روی تعداد ایوزینوفیل‌ها داشته باشند.

علائم اوزینوفیلیا

افزایش ایوزینوفیل‌ها ممکن است خود را با علائمی در بدن نشان دهد، اما این علائم بیشتر وابسته به علت زمینه‌ای هستند. به عنوان مثال:

• در بیماری‌های آلرژیک مانند آسم، بیمار ممکن است دچار مشکلات تنفسی، خس‌خس سینه یا سرفه‌های مزمن شود.

• در عفونت‌های انگلی، علائمی مانند درد شکم، اسهال، و تغییرات در وزن بدن ممکن است مشاهده شود.

• در اختلالات خودایمنی، ممکن است علائمی مانند خستگی، درد مفاصل و تب به همراه علائم پوستی یا داخلی دیگر ظاهر شود.

تشخیص اوزینوفیلیا

تشخیص اوزینوفیلیا از طریق آزمایش خون ساده انجام می‌شود. در این آزمایش، تعداد ایوزینوفیل‌ها به صورت کمی اندازه‌گیری می‌شود. اگر تعداد ایوزینوفیل‌ها بیشتر از حد طبیعی باشد، پزشک به دنبال علت زمینه‌ای خواهد گشت. برای شناسایی علت، پزشک ممکن است آزمایش‌های تکمیلی مانند آزمایشات آلرژی، بررسی عفونت‌های پارازیتی، یا تصویربرداری‌های مختلف (مانند سی‌تی‌اسکن یا MRI) تجویز کند.

درمان اوزینوفیلیا

درمان اوزینوفیلیا بستگی به علت زمینه‌ای آن دارد. به طور کلی، درمان‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

• درمان آلرژی‌ها: داروهایی مانند آنتی‌هیستامین‌ها، کورتیکواستروئیدها یا داروهای ضدآسم ممکن است تجویز شوند.

• درمان عفونت‌های پارازیتی: داروهای ضدانگل برای از بین بردن عفونت‌های انگلی تجویز می‌شوند.

• درمان بیماری‌های خودایمنی: در این حالت، درمان شامل داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی مانند کورتیکواستروئیدها یا داروهای بیولوژیک است.

• درمان سرطان‌ها: در صورتی که اوزینوفیلیا ناشی از بیماری‌های خونی یا سرطانی باشد، درمان‌های خاص مانند شیمی‌درمانی یا درمان‌های هدفمند ممکن است مورد نیاز باشد.

در ادامه یک جدول تشریحی برای اوزینوفیلیا تهیه کرده‌ام که علل، علائم، تشخیص و درمان آن را به‌صورت خلاصه و منظم نشان می‌دهد:

1. چه سنی این نوع آلرژی بیشتر می‌شود؟

اوزینوفیلیا معمولاً در سنین مختلف می‌تواند رخ دهد، اما برخی از شرایط خاص باعث می‌شوند که در سنین خاصی بیشتر مشاهده شود:

• کودکان و نوجوانان: آلرژی‌های تنفسی مانند آسم و رینیت آلرژیک در کودکان و نوجوانان رایج‌تر است. بنابراین، در این سنین افزایش ایوزینوفیل‌ها به دلیل واکنش‌های آلرژیک بیشتر دیده می‌شود.

• افراد جوان و بزرگسالان: در بزرگسالان، آسم و آلرژی‌های فصلی همچنان شایع هستند، اما احتمال اینکه علل دیگر مانند بیماری‌های خودایمنی و عفونت‌های پارازیتی در این گروه سنی باعث اوزینوفیلیا شوند، بیشتر می‌شود.

• افراد مسن: در این سنین، بیشتر به بیماری‌های خودایمنی یا عفونت‌های پارازیتی توجه می‌شود که می‌توانند منجر به افزایش ایوزینوفیل‌ها شوند.

2. داروی تخصصی برای درمان اوزینوفیلیا

درمان اوزینوفیلیا بستگی به علت زمینه‌ای آن دارد. بنابراین داروهای تخصصی به طور مستقیم برای کاهش تعداد ایوزینوفیل‌ها تجویز نمی‌شوند، بلکه علت زمینه‌ای درمان می‌شود:

• برای آلرژی‌ها (آسم، رینیت آلرژیک و کهیر):

  • کورتیکواستروئیدها: مانند فلوتیکازون یا بودزونید که التهاب را کاهش می‌دهند.

  • آنتی‌هیستامین‌ها: برای کنترل علائم آلرژیک.

  • داروهای ضدآسم: مانند لِوکوتریئن‌ها یا داروهای بیولوژیک مانند اُمالیزوماب (Xolair) برای کنترل آسم آلرژیک.

• برای عفونت‌های پارازیتی:

  • داروهای ضدانگل: مانند آلبندازول، میبندازول و پریزی کوانتل بسته به نوع انگل مورد نظر.

• برای بیماری‌های خودایمنی:

  • داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی: مانند کورتیکواستروئیدها (پردنیزون) و داروهای بیولوژیک.

3. چه دکترهایی تشخیص می‌دهند؟

تشخیص اوزینوفیلیا معمولاً توسط پزشکانی انجام می‌شود که در زمینه‌های مختلف تخصص دارند، به‌ویژه:

• پزشکان عمومی: می‌توانند آزمایش خون را تجویز کرده و اگر اوزینوفیلیا شناسایی شود، شما را به متخصص مناسب ارجاع دهند.

• آلرژیست‌ها (متخصصان آلرژی): به‌ویژه برای علل آلرژیک (مانند آسم، رینیت آلرژیک) اوزینوفیلیا، این متخصصان می‌توانند تشخیص دقیق و درمان مناسب را انجام دهند.

• پزشکان داخلی: برای شناسایی علل زمینه‌ای دیگر، مانند بیماری‌های خودایمنی یا عفونت‌های پارازیتی.

• عفونی‌شناسان: در صورتی که علت اوزینوفیلیا عفونت‌های انگلی باشد، متخصص عفونی می‌تواند نقش مهمی در تشخیص و درمان ایفا کند.

• هماتولوژیست‌ها: اگر اوزینوفیلیا به علت بیماری‌های خونی مانند لوسمی یا لنفوم باشد، متخصص خون‌شناسی ممکن است نیاز باشد.

اوزینوفیلیا می‌تواند در سنین مختلف مشاهده شود، ولی در کودکان و نوجوانان به‌ویژه در زمینه آلرژی‌ها شایع‌تر است. داروهای تخصصی درمان این وضعیت وابسته به علت زمینه‌ای آن هستند. تشخیص این بیماری معمولاً توسط پزشکان عمومی، آلرژیست‌ها، پزشکان داخلی، متخصصان عفونی یا هماتولوژیست‌ها انجام می‌شود.