bph چیست؟ + فیلم

به گزارش رکنا، پروستات غده‌ای است که در زیر مثانه قرار دارد و بخشی از سیستم تناسلی مردانه است. وظیفه اصلی آن تولید مایعی است که در مایع منی کمک می‌کند. با افزایش سن، ممکن است پروستات شروع به بزرگ شدن کند، که این وضعیت به BPH معروف است.

علائم BPH

بزرگ شدن پروستات می‌تواند به مجرای ادرار فشار وارد کرده و منجر به مشکلات ادراری شود. برخی از علائم رایج BPH عبارتند از:

    تکرر ادرار (به خصوص در شب)

    مشکل در شروع ادرار یا جریان ضعیف ادرار

    قطع و وصل شدن جریان ادرار

    احساس کامل نشدن تخلیه مثانه

    درد یا احساس سوزش هنگام ادرار کردن

    ادرار قطره‌ای بعد از اتمام

علت‌های BPH

علت دقیق BPH هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما عواملی مانند افزایش سن، تغییرات هورمونی (به ویژه افزایش سطح هورمون تستوسترون و دی هیدروتستوسترون) و ژنتیک می‌توانند در بروز این بیماری نقش داشته باشند.

درمان BPH

درمان BPH بستگی به شدت علائم و وضعیت کلی فرد دارد. روش‌های درمانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

    داروها: داروهایی مانند آلفا-بلوک‌کننده‌ها (که برای شل کردن عضلات مثانه و پروستات استفاده می‌شوند) و مهارکننده‌های ۵-آلفا ردوکتاز (که به کوچک شدن پروستات کمک می‌کنند).

    درمان‌های غیرجراحی: استفاده از روش‌هایی مانند میکروویو درمانی یا لیزر درمانی برای کاهش اندازه پروستات.

    جراحی: در موارد شدیدتر، ممکن است جراحی برای برداشتن بخشی از پروستات ضروری باشد. پروستاتکتومی یک روش جراحی برای این هدف است.

اگرچه BPH یک وضعیت خوش‌خیم است و به معنای سرطان نیست، اما می‌تواند کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. برای تشخیص و درمان آن، مشاوره با پزشک ضروری است.

جدول های BPH

برای درک بهتر هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) و علائم، تشخیص، و درمان آن، جدول‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانند کمک‌کننده باشند. در ادامه، جدول‌هایی برای مراحل مختلف BPH، علائم، درمان‌ها و ارزیابی‌های رایج آورده شده است.

1. جدول علائم BPH

2. جدول درجات شدت BPH (مقیاس بین‌المللی علائم پروستات - IPSS)

این مقیاس برای ارزیابی شدت علائم BPH استفاده می‌شود. امتیاز کلی از مجموع 35 امتیاز بدست می‌آید که میزان شدت علائم را نشان می‌دهد.

3. جدول گزینه‌های درمان BPH

درمان BPH بستگی به شدت علائم و وضعیت فرد دارد. در اینجا، انواع درمان‌ها و گزینه‌های موجود به طور خلاصه آورده شده است:

4. جدول گزینه‌های جراحی BPH

در موارد شدید که درمان‌های دارویی و غیرجراحی موثر نباشند، جراحی ممکن است لازم باشد. این جدول انواع جراحی‌های رایج را نشان می‌دهد:

5. جدول عوارض BPH در صورت عدم درمان

اگر BPH به موقع درمان نشود، می‌تواند منجر به برخی عوارض جدی شود. این جدول برخی از عوارض معمول را نشان می‌دهد:

مفاهیم و درمان‌های مرتبط با BPH می‌توانند متنوع باشند و بستگی به شدت و وضعیت فرد دارند. این جدول‌ها به شما کمک می‌کنند تا با علائم، روش‌های درمان، و مراحل مختلف این وضعیت آشنا شوید. برای درمان و مشاوره دقیق‌تر، مشاوره با پزشک ضروری است.

پاسخ به سوالات رایج درباره BPH

هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) یک وضعیت شایع در مردان مسن‌تر است که در آن غده پروستات بزرگ می‌شود و ممکن است مشکلاتی برای ادرار کردن ایجاد کند. در ادامه، به برخی از سوالات رایج درباره BPH پاسخ داده شده است:

1. BPH چیست؟

BPH یا هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات به معنای بزرگ شدن غیرسرطانی غده پروستات است. این وضعیت بیشتر در مردان مسن‌تر مشاهده می‌شود و به علت فشار بر مجرای ادرار، مشکلات ادراری مانند تکرر ادرار، دشواری در شروع ادرار، یا جریان ضعیف ادرار ایجاد می‌شود.

2. چه علائمی در BPH وجود دارد؟

علائم BPH شامل:

    تکرر ادرار، به ویژه در شب

    احساس نیاز مکرر به ادرار کردن

    جریان ضعیف ادرار یا قطع و وصل شدن آن

    دشواری در شروع ادرار

    احساس عدم تخلیه کامل مثانه

    درد یا سوزش در حین ادرار کردن

3. چه عواملی باعث BPH می‌شوند؟

علت دقیق BPH مشخص نیست، اما برخی از عواملی که می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند عبارتند از:

    افزایش سن: بروز BPH معمولاً در مردان بالای 50 سال شایع است.

    تغییرات هورمونی: افزایش سطح هورمون‌های مردانه مانند تستوسترون و دی‌هیدروتستوسترون می‌تواند موجب بزرگ شدن پروستات شود.

    ژنتیک: احتمال بروز BPH در افرادی که در خانواده‌شان این مشکل وجود دارد، بیشتر است.

4. آیا BPH خطرناک است؟

BPH به خودی خود خطرناک نیست زیرا به معنی سرطان پروستات نیست، اما می‌تواند موجب مشکلات جدی در سیستم ادراری شود. در صورت عدم درمان، ممکن است منجر به عوارضی مانند احتباس ادراری حاد، عفونت‌های ادراری مکرر، سنگ‌های مثانه یا آسیب به کلیه‌ها شود.

5. چطور BPH تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص BPH معمولاً شامل مراحل زیر است:

    پرسش‌های پزشکی: پزشک درباره علائم و تاریخچه پزشکی بیمار سوال می‌کند.

    آزمایش فیزیکی: پزشک معمولاً از معاینه دیجیتال مقعد (DRE) برای بررسی اندازه پروستات استفاده می‌کند.

    آزمایش‌های ادراری: ممکن است آزمایش‌هایی برای بررسی عفونت ادراری یا مشکلات دیگر انجام شود.

    آزمایش خون: بررسی سطح آنتی‌ژن خاص پروستات (PSA) برای رد احتمال سرطان پروستات.

    آزمایش‌های تصویربرداری: در صورت لزوم، پزشک ممکن است آزمایشاتی مانند سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن تجویز کند.

6. چطور BPH درمان می‌شود؟

درمان BPH به شدت علائم بستگی دارد:

    داروها:

        آلفا-بلوک‌کننده‌ها برای شل کردن عضلات مثانه و پروستات.

        مهارکننده‌های ۵-آلفا ردوکتاز برای کاهش اندازه پروستات.

    درمان‌های غیرجراحی: لیزر درمانی یا درمان میکروویو برای کوچک کردن بافت اضافی پروستات.

    جراحی: اگر علائم شدید باشد یا به درمان دارویی پاسخ ندهد، جراحی مانند پروستاتکتومی یا ترانس اورتریک پروستاتکتومی (TURP) انجام می‌شود.

7. آیا BPH به سرطان پروستات تبدیل می‌شود؟

BPH یک وضعیت خوش‌خیم است و به هیچ وجه به سرطان پروستات تبدیل نمی‌شود. با این حال، چون علائم BPH می‌تواند مشابه با علائم سرطان پروستات باشد، تشخیص دقیق توسط پزشک ضروری است.

8. آیا می‌توان از BPH پیشگیری کرد؟

هیچ راه قطعی برای پیشگیری از BPH وجود ندارد، اما سبک زندگی سالم می‌تواند به کاهش خطر آن کمک کند:

    رژیم غذایی متعادل با میوه‌ها و سبزیجات بیشتر

    ورزش منظم

    حفظ وزن مناسب

    پرهیز از مصرف الکل و سیگار

9. آیا درمان‌های خانگی برای BPH وجود دارند؟

در حالی که درمان‌های خانگی ممکن است علائم BPH را موقتاً تسکین دهند، هیچ یک از آن‌ها به طور قطعی بیماری را درمان نمی‌کنند. از جمله این روش‌ها می‌توان به کاهش مصرف کافئین و الکل و استفاده از داروهای گیاهی اشاره کرد، اما همیشه قبل از استفاده از این روش‌ها باید با پزشک مشورت کنید.

10. آیا داروهای BPH عوارض جانبی دارند؟

بله، برخی از داروهای درمان BPH می‌توانند عوارض جانبی داشته باشند، مانند:

    آلفا-بلوک‌کننده‌ها ممکن است باعث افت فشار خون، سرگیجه یا سردرد شوند.

    مهارکننده‌های ۵-آلفا ردوکتاز می‌توانند باعث کاهش میل جنسی یا مشکلات نعوظ شوند.

11. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر علائم BPH شما شدید شود یا به درمان پاسخ ندهد، باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین، اگر علائمی مانند درد شدید، خون در ادرار، یا عدم توانایی در ادرار کردن دارید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

در نهایت، برای تشخیص و درمان مناسب BPH، مشاوره با پزشک ضروری است. پزشک می‌تواند بر اساس علائم، تاریخچه پزشکی و نتایج آزمایش‌ها، بهترین روش درمانی را برای شما توصیه کند.

تغذیه برای مدیریت BPH

تغذیه مناسب می‌تواند به مدیریت علائم هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) کمک کند و به بهبود کیفیت زندگی مردانی که از این بیماری رنج می‌برند، اثر مثبت بگذارد. در اینجا برخی از نکات تغذیه‌ای که می‌تواند مفید باشد آورده شده است:

1. مصرف مواد غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها

آنتی‌اکسیدان‌ها به کاهش التهاب و آسیب سلولی کمک می‌کنند. این مواد مغذی می‌توانند به سلامت پروستات کمک کنند. برخی از منابع آنتی‌اکسیدانی عبارتند از:

    توت‌ها (مانند توت فرنگی، بلوبری، و تمشک)

    سبزیجات برگ سبز (مانند اسفناج، کلم، و کاهو)

    گوجه‌فرنگی (سرشار از لیکوپن، که می‌تواند به حفظ سلامت پروستات کمک کند)

    هویج و کدو تنبل (غنی از بتاکاروتن)

2. اسیدهای چرب امگا-3

اسیدهای چرب امگا-3 التهاب را کاهش می‌دهند و می‌توانند به کاهش خطر مشکلات پروستات کمک کنند. منابع خوب اسیدهای چرب امگا-3 عبارتند از:

    ماهی‌های چرب مانند سالمون، ماهی تن، ساردین و قزل‌آلا

    دانه‌های کتان و گردو

3. مصرف محصولات سویا

ایزوفلاون‌ها که در سویا موجود هستند، خواص ضد التهابی دارند و ممکن است به کاهش علائم BPH کمک کنند. منابع خوب ایزوفلاون‌ها عبارتند از:

    توفو

    شیر سویا

    تمپه (یک فرآورده از سویا)

4. کاهش مصرف چربی‌های اشباع‌شده و ترانس

چربی‌های اشباع‌شده و ترانس می‌توانند باعث التهاب در بدن شوند و مصرف زیاد آنها می‌تواند وضعیت پروستات را بدتر کند. این چربی‌ها در مواد غذایی مانند:

    گوشت‌های چرب

    غذاهای سرخ شده

    مواد لبنی پرچرب

    غذاهای فرآوری‌شده وجود دارند. کاهش مصرف این مواد می‌تواند به کنترل BPH کمک کند.

5. افزایش مصرف فیبر

فیبر به سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کند و می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف، از جمله BPH، کمک کند. منابع فیبر عبارتند از:

    سبزیجات و میوه‌ها

    حبوبات مانند عدس، نخود و لوبیا

    غلات کامل مانند برنج قهوه‌ای، جو دو سر و گندم کامل

6. محدود کردن مصرف کافئین و الکل

کافئین و الکل می‌توانند به تحریک مثانه و افزایش تکرر ادرار منجر شوند که برای مردان مبتلا به BPH ناراحت‌کننده است. بهتر است مصرف این مواد را محدود کنید:

    کافئین موجود در قهوه، چای و نوشابه‌های انرژی‌زا

    الکل که ممکن است موجب تحریک مثانه شود

7. مصرف مایعات به مقدار مناسب

نوشیدن آب به اندازه کافی برای سلامت کلی ضروری است، اما در مردان مبتلا به BPH توصیه می‌شود که:

    مصرف مایعات را در طول روز به طور مساوی پخش کنند تا از تکرر ادرار شبانه جلوگیری کنند.

    قبل از خواب مایعات زیادی ننوشند تا شب هنگام به دستشویی کمتری نیاز داشته باشند.

8. مصرف مواد غذایی غنی از روی

روی یکی از مواد معدنی است که برای سلامت پروستات مهم است. کمبود روی ممکن است با مشکلات پروستات ارتباط داشته باشد. منابع خوب روی عبارتند از:

    گوشت قرمز کم چرب

    دانه‌های کدو

    عدس

    مغزها و آجیل‌ها

9. مصرف داروهای گیاهی (با مشورت پزشک)

برخی از گیاهان و مکمل‌ها ممکن است در مدیریت علائم BPH مفید باشند، اما باید قبل از استفاده از هرگونه مکمل گیاهی با پزشک مشورت کنید. برخی از گیاهان و مکمل‌های مفید شامل:

    پالمتو (Saw Palmetto): گیاهی که به کاهش علائم BPH کمک می‌کند.

    نخل اره‌ای (Saw Palmetto) به طور سنتی برای درمان مشکلات پروستات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

    زینک و گیاه نخل اره‌ای که به کاهش التهاب کمک می‌کنند.

10. مصرف غذاهای ضد التهابی

بسیاری از بیماری‌های مرتبط با پروستات، از جمله BPH، با التهاب ارتباط دارند. مصرف غذاهایی که خاصیت ضد التهابی دارند می‌تواند مفید باشد:

    زنجبیل و Turmeric (زنجبیل و زردچوبه)

    سبزیجات سبز مانند کلم بروکلی و اسفناج

    چای سبز که سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها است.

تغذیه مناسب و تغییرات در سبک زندگی می‌توانند به مدیریت و کاهش علائم BPH کمک کنند. تمرکز بر مصرف غذاهای ضد التهابی، سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و اسیدهای چرب امگا-3، همچنین محدود کردن مصرف چربی‌های اشباع‌شده و ترانس، می‌تواند به حفظ سلامت پروستات کمک کند. هم‌چنین، قبل از شروع هر نوع رژیم غذایی یا استفاده از مکمل‌ها، مشاوره با پزشک ضروری است.

BPH نرمال و غیرنرمال در سنین مختلف

هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) یک وضعیت شایع است که به طور معمول در مردان مسن‌تر رخ می‌دهد. اندازه پروستات به طور طبیعی در طول زمان بزرگ‌تر می‌شود، اما بروز علائم BPH (یعنی بزرگ شدن غیرسرطانی پروستات) می‌تواند با سن ارتباط داشته باشد و به شرایط غیرنرمال تبدیل شود. در ادامه، تغییرات طبیعی و غیرطبیعی در اندازه و عملکرد پروستات بر اساس سن بررسی می‌شود.

1. BPH در سنین مختلف

2. اندازه نرمال پروستات

پروستات در حالت نرمال اندازه‌ای حدود 20-30 میلی‌لیتر دارد. با این حال، در مردان مسن‌تر، پروستات می‌تواند بزرگ‌تر شود، ولی این به خودی خود به معنای BPH نیست، بلکه جزء فرآیند طبیعی پیری است. در صورتی که پروستات بزرگ‌تر از 40 میلی‌لیتر باشد و علائمی نظیر تکرر ادرار، مشکل در تخلیه کامل مثانه، یا جریان ضعیف ادرار ظاهر شود، ممکن است نشان‌دهنده BPH باشد.

3. BPH غیرنرمال

BPH غیرنرمال به زمانی اشاره دارد که پروستات به طور غیرطبیعی بزرگ می‌شود و باعث بروز علائم و مشکلات ادراری می‌شود. این وضعیت در سنین بالای 50 سال شایع است و می‌تواند به مشکلات جدی‌تری مانند احتباس ادراری حاد یا آسیب به کلیه‌ها منجر شود. علائم غیرنرمال شامل:

    تکرر ادرار به ویژه در شب

    مشکل در شروع ادرار یا ضعف در جریان ادرار

    احساس عدم تخلیه کامل مثانه

    قطع و وصل شدن جریان ادرار

    درد یا سوزش هنگام ادرار کردن

4. علت‌های BPH غیرنرمال

بزرگ شدن پروستات در سنین مختلف می‌تواند به دلایل مختلفی باشد:

    تغییرات هورمونی: با افزایش سن، سطح هورمون‌های مردانه مانند تستوسترون و دی‌هیدروتستوسترون (DHT) ممکن است تغییر کند و باعث بزرگ شدن پروستات شود.

    ژنتیک: سابقه خانوادگی BPH می‌تواند احتمال بروز این بیماری را افزایش دهد.

    چاقی و سبک زندگی ناسالم: مصرف چربی‌های اشباع‌شده، کمبود فعالیت بدنی و مصرف زیاد الکل و کافئین می‌تواند به تشدید علائم BPH کمک کند.

5. مدیریت BPH در سنین مختلف

در سنین جوان‌تر (تا 40 سال):

در این سنین، BPH نادر است، اما اگر مشکلات ادراری وجود داشته باشد، باید بررسی شود. درمان‌های دارویی ممکن است در موارد نادر برای کاهش علائم تجویز شوند.

در سنین میانه (40 تا 60 سال):

در این مرحله، درمان‌های غیرجراحی مانند داروهای آلفا-بلوک‌کننده و مهارکننده‌های ۵-آلفا ردوکتاز ممکن است برای کاهش علائم تجویز شوند. تغییرات سبک زندگی مانند رژیم غذایی سالم و ورزش نیز کمک‌کننده است.

در سنین بالاتر از 60 سال:

در این سنین، بزرگ شدن پروستات می‌تواند به شدت علائم را افزایش دهد و نیاز به درمان‌های جراحی مانند پروستاتکتومی یا ترانس اورتریک پروستاتکتومی (TURP) داشته باشد.

با افزایش سن، بزرگ شدن پروستات یک تغییر طبیعی است، اما BPH غیرنرمال به زمانی اطلاق می‌شود که این بزرگ شدن منجر به مشکلات ادراری و کاهش کیفیت زندگی شود. تشخیص و درمان به موقع می‌تواند به مدیریت علائم کمک کرده و از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری کند. در صورت مشاهده علائم BPH، مشاوره با پزشک برای تعیین بهترین روش درمان ضروری است.

BPH نیاز به جراحی دارد؟

هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) معمولاً نیاز به جراحی ندارد و بیشتر موارد به راحتی با دارو و تغییرات سبک زندگی قابل مدیریت است. با این حال، در برخی از شرایط خاص و در صورت شدت علائم، جراحی ممکن است ضروری باشد.

زمان‌هایی که BPH نیاز به جراحی دارد:

    احتباس ادراری حاد: اگر پروستات به طور ناگهانی به طور کامل مسیر ادرار را مسدود کند و فرد نتواند ادرار کند، ممکن است نیاز به جراحی فوری باشد تا مجاری ادراری باز شوند.

    علائم مقاوم به درمان دارویی: اگر علائم BPH با داروهای معمولی مانند آلفا-بلوک‌کننده‌ها یا مهارکننده‌های ۵-آلفا ردوکتاز به طور مؤثر کنترل نشوند، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند.

    آسیب به کلیه‌ها: اگر بزرگ شدن پروستات به نحوی باشد که باعث انسداد مثانه و آسیب به کلیه‌ها شود، جراحی ممکن است برای پیشگیری از مشکلات جدی‌تر و حفظ عملکرد کلیه‌ها ضروری باشد.

    عفونت‌های ادراری مکرر: اگر بزرگ شدن پروستات باعث انسداد مزمن مجرای ادراری شده و منجر به عفونت‌های ادراری مکرر شود که با دارو درمان نمی‌شود، جراحی می‌تواند گزینه‌ای برای برطرف کردن انسداد باشد.

    سنگ‌های مثانه: در برخی موارد، بزرگ شدن پروستات می‌تواند باعث بروز سنگ‌های مثانه شود که می‌توانند با جراحی درمان شوند.

روش‌های جراحی برای درمان BPH

در صورتی که جراحی برای درمان BPH ضروری باشد، برخی از گزینه‌های جراحی عبارتند از:

    ترانس اورتریک پروستاتکتومی (TURP): این روش جراحی رایج‌ترین روش برای درمان BPH است. در این روش، از طریق مجرای ادرار پروستات بزرگ‌شده برداشته می‌شود.

    پروستاتکتومی باز: در برخی موارد که پروستات به اندازه بسیار بزرگی رسیده باشد و یا TURP مناسب نباشد، جراحی باز ممکن است انجام شود. در این روش، برش جراحی در ناحیه شکم زده می‌شود تا پروستات برداشته شود.

    لیزر درمانی: لیزر درمانی یکی دیگر از گزینه‌های جراحی است که در آن از انرژی لیزر برای کوچک کردن بافت پروستات استفاده می‌شود. این روش می‌تواند عوارض کمتری نسبت به جراحی باز داشته باشد.

    پروستاتوتومی ترانس یورترال با میکروویو (TUMT): در این روش از امواج مایکروویو برای گرم کردن و کوچک کردن بافت پروستات استفاده می‌شود. این روش نسبتاً کمتر تهاجمی است.

    درمان با دستگاه ترانس یورترال با نیاز به انرژی مایکروویو (TUNA): در این روش امواج رادیویی برای کاهش اندازه پروستات و بهبود جریان ادرار استفاده می‌شود.

نتیجه‌گیری

در بیشتر موارد، BPH با دارو و تغییرات سبک زندگی قابل درمان است و نیاز به جراحی ندارد. با این حال، در صورت بروز علائم شدید یا عوارض جدی، جراحی می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد. تصمیم به جراحی بستگی به شدت علائم، وضعیت سلامت کلی بیمار و نوع درمان‌های پیشین دارد. مهم است که هرگونه تصمیم جراحی با مشورت پزشک متخصص اتخاذ شود تا بهترین روش درمانی انتخاب شود.