آندومتریوز چیست؟ / جدول علائم، تشخیص، درمان و عوارض آندومتریوز

به گزارش رکنا، آندومتریوز (Endometriosis) یک بیماری زنان است که در آن بافتی مشابه به بافت داخلی رحم (اندومتر) در خارج از رحم رشد می‌کند. برای مشاهده فیلم آشنایی با آندومتریوز در اینجا کلیک کنید.

این بافت می‌تواند در نواحی مختلف بدن مانند تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ، دیواره لگن، یا حتی نواحی دورتر مانند روده‌ها، مثانه و حتی ریه‌ها گسترش یابد. این رشد غیرطبیعی بافت باعث التهاب، درد و در برخی موارد مشکلات باروری می‌شود.

علائم آندومتریوز

    درد لگنی: درد مزمن لگنی، به‌ویژه در زمان قاعدگی، یکی از اصلی‌ترین علائم آندومتریوز است. درد می‌تواند در طول دوران قاعدگی شدیدتر شود.

    درد هنگام رابطه جنسی: بسیاری از زنان مبتلا به آندومتریوز درد در حین یا پس از رابطه جنسی را تجربه می‌کنند.

    دوره‌های قاعدگی نامنظم یا شدید: خونریزی‌های سنگین یا طولانی‌مدت، یا خونریزی‌های غیرعادی بین دوره‌های قاعدگی.

    درد هنگام دفع ادرار یا مدفوع: برخی از زنان ممکن است در طول دوره قاعدگی یا در غیر آن درد در هنگام ادرار یا دفع مدفوع را تجربه کنند.

    مشکلات باروری: آندومتریوز می‌تواند منجر به مشکلات باروری شود و یکی از علل شایع ناتوانی در باردار شدن است.

    خستگی: بسیاری از زنان مبتلا به آندومتریوز احساس خستگی یا ضعف مفرط دارند.

    مشکلات گوارشی: علائمی مانند اسهال، یبوست، نفخ و دردهای شکمی نیز ممکن است در بعضی زنان دیده شود.

علل آندومتریوز

دلیل دقیق آندومتریوز هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما چندین فرضیه برای ایجاد آن مطرح شده است:

    بازگشت خون قاعدگی به داخل رحم: یکی از نظریات این است که خون قاعدگی به‌جای خروج از بدن، به داخل لوله‌های فالوپ باز می‌گردد و در نواحی دیگر لگن و رحم تجمع می‌یابد.

    رشد سلول‌های جنینی: بعضی محققان معتقدند که سلول‌های جنینی ممکن است به طور تصادفی به بافت‌هایی مانند رحم تغییر پیدا کنند و آندومتریوز را ایجاد کنند.

    عوامل ژنتیکی: شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد آندومتریوز ممکن است در خانواده‌ها شایع‌تر باشد، بنابراین ژنتیک ممکن است نقش داشته باشد.

    سیستم ایمنی بدن: نقص در سیستم ایمنی بدن ممکن است موجب شود که بدن نتواند بافت‌های غیرطبیعی را از بین ببرد.

تشخیص آندومتریوز

آندومتریوز معمولاً با توجه به تاریخچه بالینی بیمار و معاینه لگنی اولیه تشخیص داده می‌شود. اما برای تایید تشخیص، روش‌های مختلفی استفاده می‌شود:

    آزمایش‌های تصویربرداری (Ultrasound, MRI): این روش‌ها می‌توانند برای ارزیابی محل‌های احتمالی آندومتریوز استفاده شوند، هرچند که این روش‌ها ممکن است قادر به شناسایی همه موارد آندومتریوز نباشند.

    لاپاراسکوپی: این روش جراحی کم‌تهاجمی است که در آن پزشک با استفاده از یک دوربین از طریق شکاف‌های کوچک در شکم به طور مستقیم داخل بدن را مشاهده می‌کند و تشخیص نهایی را می‌دهد. در این روش، می‌توان نمونه‌برداری (بیوپسی) نیز انجام داد.

درمان آندومتریوز

درمان آندومتریوز بسته به شدت علائم و تمایل به بارداری می‌تواند متفاوت باشد. هدف از درمان‌ها کاهش درد، بهبود کیفیت زندگی و، در صورت لزوم، کمک به باروری است.

    داروها:

        مسکن‌های درد: داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن می‌توانند برای کاهش درد مفید باشند.

        هورمون‌ها: درمان‌های هورمونی مانند قرص‌های ضدبارداری، آی‌یود (IUD) هورمونی، پروژستین‌ها و درمان‌های مهارکننده تولید استروژن می‌توانند به کاهش رشد بافت‌های آندومتریوز کمک کنند.

        داروهای گنادوتروپین: داروهایی که تولید هورمون‌های جنسی را سرکوب می‌کنند، مثل آگونیست‌ها و آنتاگونیست‌های GnRH.

    جراحی:

        در صورت شدت علائم و یا عدم پاسخ به درمان‌های دارویی، ممکن است جراحی برای برداشتن بافت‌های آندومتریوز (که معمولاً از طریق لاپاراسکوپی انجام می‌شود) پیشنهاد شود.

        در برخی موارد، جراحی برای حذف رحم (هیسترکتومی) ممکن است در نظر گرفته شود، به‌ویژه اگر زن تمایلی به بارداری نداشته باشد.

    درمان‌های مکمل:

        برخی از زنان از روش‌هایی مانند فیزیوتراپی لگنی، طب سوزنی یا تغییرات رژیم غذایی برای کاهش علائم آندومتریوز استفاده می‌کنند.

    مدیریت باروری:

        برای زنانی که با مشکلات باروری روبه‌رو هستند، روش‌های درمانی مانند لقاح آزمایشگاهی (IVF) یا جراحی‌های خاص برای بازسازی و بهبود شرایط باروری ممکن است مفید باشد.

نتیجه‌گیری

آندومتریوز یک بیماری شایع و پیچیده است که می‌تواند تأثیرات عمیقی بر زندگی زنان داشته باشد. درک بهتر این بیماری و درمان‌های موجود می‌تواند به کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند. مشاوره با پزشک متخصص و پیگیری درمان‌های مناسب برای کنترل این بیماری ضروری است.

در ادامه، چندین جدول مفید در ارتباط با آندومتریوز ارائه می‌شود. این جداول شامل اطلاعاتی در مورد علائم، تشخیص، درمان‌ها و عوارض بیماری هستند.

۱. جدول علائم شایع آندومتریوز

۲. جدول تشخیص آندومتریوز

۳. جدول درمان‌های آندومتریوز

۴. جدول عوامل خطر و علل احتمالی آندومتریوز

۵. جدول عوارض آندومتریوز

۶. جدول کلی درباره آندومتریوز

نتیجه‌گیری:

آندومتریوز یک بیماری پیچیده و مزمن است که می‌تواند تأثیر زیادی بر زندگی زنان داشته باشد. تشخیص دقیق و درمان به موقع از اهمیت زیادی برخوردار است تا بتوان علائم را کنترل کرد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید. مشاوره با پزشک متخصص و پیگیری درمان‌های شخصی‌شده بسیار مهم است.