فیبروم رحم چیست؟ / علائم ترکیدن فیبروم رحم چیست؟
رکنا: فیبروم رحم، توده‌های غیرسرطانی در دیواره رحم هستند که معمولاً بدون علائم شدید، اما گاهی با مشکلاتی نظیر درد و خونریزی همراهند. این عارضه با روش‌های متنوعی از جمله دارو و جراحی قابل درمان است.
به گزارش رکنا، فیبروم رحم (Uterine Fibroids) یکی از بیماری‌های نسبتا شایع در زنان است که باعث رشد توده غیر سرطانی در دیواره رحم می‌شود. اگر چه این بیماری خطرناک نیست و احتمال ابتلا به سرطان را افزایش نمی‌دهد، اما می‌تواند علائم ناخوشایند مانند خونریزی شدید قاعدگی، درد لگن و مشکلات ادراری ایجاد کند. از همین‌رو تشخیص و درمان به موقع این عارضه در کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی زنان بسیار مهم است.
فیبروم رحم چیست؟
فیبروم رحم، رشد غیرسرطانی در بافت عضلانی رحم است که ممکن است در اندازه‌های کوچک یا بزرگ ظاهر شود و به شکل یک توده یا چندین توده در رحم وجود داشته باشد.
علائم فیبروم رحم
برخی از رایج‌ترین علائم فیبروم رحم شامل درد شکم، خونریزی‌های غیرعادی، مشکلات دفع ادرار و یبوست است. در برخی موارد، این عارضه بدون علائم خاصی مشاهده می‌شود.
علائم ترکیدن فیبروم رحم چیست؟
ترکیدن فیبروم رحم (پارگی فیبروم) ممکن است نادر باشد اما در صورت رخداد، علائم و نشانه‌هایی به همراه دارد که می‌توانند نیاز به مراقبت فوری پزشکی داشته باشند. برخی از علائم پارگی فیبروم رحم شامل موارد زیر هستند:
-
درد شدید شکم یا لگن: درد ناگهانی و شدید در ناحیه شکم یا لگن می‌تواند نشانه‌ای از پارگی فیبروم باشد.
-
خونریزی شدید واژینال: خونریزی غیرعادی و زیاد ممکن است رخ دهد و اغلب همراه با سایر علائم است.
-
تب و علائم عفونت: پارگی فیبروم می‌تواند باعث عفونت شود که ممکن است با تب، لرز، یا احساس بیماری همراه باشد.
-
حالت تهوع و استفراغ: درد و ناراحتی ناشی از پارگی می‌تواند منجر به حالت تهوع یا استفراغ شود.
-
ضعف و سرگیجه: از دست دادن خون ممکن است باعث افت فشار خون و در نتیجه ضعف و سرگیجه شود.
ارتباط فیبروم رحم و بارداری
فیبروم رحم (لیومیوم) توده‌های خوش‌خیمی هستند که در دیواره رحم رشد می‌کنند و بر اساس اندازه، تعداد و موقعیت خود ممکن است تأثیراتی بر بارداری داشته باشند. ارتباط فیبروم رحم و بارداری پیچیده است و بسته به شرایط فردی متفاوت خواهد بود. در زیر به چند نکته درباره‌ی این ارتباط اشاره شده است:
-
اثر بر باروری: برخی از فیبروم‌ها می‌توانند به‌ویژه اگر بزرگ باشند یا در نزدیکی دیواره داخلی رحم قرار گیرند، مسیر اسپرم یا تخمک را مسدود کنند و در نتیجه احتمال بارداری را کاهش دهند. همچنین ممکن است به دلایل مکانیکی و تغییر در شکل رحم، جایگزینی و لانه‌گزینی جنین با مشکل مواجه شود.
-
خطرات در دوران بارداری: وجود فیبروم در دوران بارداری ممکن است به مشکلاتی منجر شود، از جمله افزایش احتمال سقط جنین، زایمان زودرس، و محدودیت در رشد جنین. در مواردی، فیبروم‌های بزرگ می‌توانند فضای رحم را محدود کرده و رشد طبیعی جنین را تحت تأثیر قرار دهند.
-
درد و ناراحتی: به دلیل افزایش هورمون‌ها در دوران بارداری، فیبروم‌ها می‌توانند بزرگتر شوند و این رشد ممکن است باعث درد و ناراحتی شکم یا حتی پارگی فیبروم شود.
-
تأثیر بر زایمان: فیبروم‌ها می‌توانند فرآیند زایمان طبیعی را دشوار کنند. به همین دلیل، در برخی موارد به‌خصوص وقتی فیبروم‌ها بزرگ و نزدیک به دهانه رحم هستند، پزشک ممکن است زایمان سزارین را توصیه کند.
-
مدیریت و درمان: در مواردی که فیبروم‌ها مشکلی برای بارداری ایجاد می‌کنند یا علائم شدیدی دارند، ممکن است پزشک پیشنهاد درمان‌هایی را بدهد. اما بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند که فیبروم‌های بدون علامت یا کوچک را تا زمان بارداری دست‌نخورده بگذارند، زیرا هر جراحی رحم، به‌ویژه قبل از بارداری، می‌تواند خطرات خاصی داشته باشد.
فیبروم رحم به چه علت است؟
علت دقیق ایجاد فیبروم رحم به‌طور کامل مشخص نیست، اما چندین عامل می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند. در ادامه، برخی از علل و عوامل مرتبط با فیبروم رحم آورده شده است:
-
تأثیر هورمون‌ها: هورمون‌های استروژن و پروژسترون، که در طول چرخه قاعدگی تولید می‌شوند، نقش مهمی در رشد فیبروم‌ها دارند. این هورمون‌ها باعث تحریک رشد بافت‌های رحمی می‌شوند و بنابراین، با افزایش سطح این هورمون‌ها (مانند دوران بارداری) ممکن است فیبروم‌ها رشد بیشتری داشته باشند. همچنین، در دوران یائسگی که سطح این هورمون‌ها کاهش می‌یابد، اندازه فیبروم‌ها اغلب کوچک‌تر می‌شود.
-
ژنتیک و وراثت: داشتن سابقه خانوادگی فیبروم رحم می‌تواند احتمال بروز آن را افزایش دهد. افرادی که مادر یا خواهرشان دچار فیبروم بوده‌اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا هستند.
-
عوامل نژادی: برخی مطالعات نشان داده‌اند که فیبروم‌ها در میان زنان آفریقایی-آمریکایی شایع‌تر و در سنین پایین‌تر بروز می‌کنند و احتمالاً اندازه و تعداد آنها در این گروه بزرگتر است.
-
وزن و سبک زندگی: اضافه وزن یا چاقی ممکن است خطر ابتلا به فیبروم را افزایش دهد، زیرا بافت چربی می‌تواند باعث افزایش سطح استروژن در بدن شود. همچنین، عوامل سبک زندگی مانند رژیم غذایی نامناسب (به‌ویژه مصرف زیاد گوشت قرمز و کمبود میوه و سبزیجات)، مصرف الکل و کم‌تحرکی نیز با افزایش احتمال فیبروم مرتبط هستند.
-
عوامل دیگر: فشار خون بالا و عفونت‌های قبلی در ناحیه لگن نیز می‌توانند از دیگر عوامل خطر بروز فیبروم رحم باشند.
با توجه به اینکه بسیاری از این عوامل قابل کنترل نیستند، پیشگیری از فیبروم ممکن است دشوار باشد، اما با رعایت سبک زندگی سالم و مراجعه منظم به پزشک می‌توان از پیشرفت آن جلوگیری کرد یا آن را در مراحل اولیه شناسایی نمود.
غذاهای مضر برای فیبروم رحمی کدامند؟
برخی غذاها می‌توانند رشد فیبروم‌های رحمی را تحریک کنند یا علائم آنها را تشدید کنند. به همین دلیل، توصیه می‌شود از مصرف این غذاها خودداری کنید یا مصرف آنها را به حداقل برسانید:
غذاهای مضر برای فیبروم رحم
| نوع غذا | توضیحات |
|---|---|
| گوشت قرمز | مصرف زیاد گوشت قرمز (مانند گوشت گاو و گوسفند) می‌تواند سطح استروژن بدن را افزایش داده و رشد فیبروم‌ها را تحریک کند. |
| فراورده‌های گوشتی فرآوری‌شده | مواد غذایی مانند سوسیس، کالباس و همبرگر که با نمک و نگهدارنده‌ها تهیه می‌شوند می‌توانند التهاب را افزایش داده و بر فیبروم‌ها اثر منفی بگذارند. |
| غذاهای پرچرب | غذاهای با چربی بالا، به‌ویژه چربی‌های اشباع (مانند لبنیات پرچرب و روغن‌های جامد) می‌توانند باعث افزایش سطح استروژن در بدن شوند. |
| قندها و کربوهیدرات‌های ساده | قندهای فرآوری‌شده (مانند شکر سفید، آب‌نبات، و کیک‌ها) و کربوهیدرات‌های ساده (مثل نان سفید و برنج سفید) می‌توانند قند خون را افزایش داده و باعث رشد فیبروم شوند. |
| الکل | مصرف الکل می‌تواند سطح استروژن را در بدن افزایش دهد و همچنین به کبد فشار بیشتری وارد کند که وظیفه سم‌زدایی هورمون‌ها را دارد. |
| کافئین زیاد | مصرف زیاد قهوه، نوشابه‌ها و چای پرکافئین ممکن است بر تعادل هورمون‌ها و افزایش استروژن اثر بگذارد. |
| فست‌فودها و غذاهای فرآوری‌شده | این غذاها معمولاً حاوی چربی‌ها و افزودنی‌های ناسالم هستند که می‌توانند التهاب را تشدید کرده و بر فیبروم‌ها تأثیر منفی بگذارند. |
راهکارهای جایگزین
به‌جای این غذاها، توصیه می‌شود مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، غلات کامل، چربی‌های سالم (مانند روغن زیتون و مغزها)، و پروتئین‌های گیاهی را افزایش دهید. این مواد مغذی می‌توانند به کاهش التهاب و حفظ تعادل هورمونی کمک کنند و از رشد فیبروم جلوگیری کنند.
روش تشخیص فیبروم رحمی
تشخیص فیبروم رحم معمولاً توسط پزشک متخصص زنان انجام می‌شود و شامل چند روش مختلف است. در زیر به روش‌های رایج تشخیص فیبروم اشاره شده است:
| روش تشخیص | توضیحات |
|---|---|
| معاینه لگنی | در معاینه لگنی، پزشک می‌تواند اندازه و شکل رحم را ارزیابی کند و هرگونه بزرگی یا تغییر شکل غیرطبیعی را تشخیص دهد. البته این روش به تنهایی کافی نیست و نیاز به تصویربرداری دارد. |
| سونوگرافی (اولتراسوند) | سونوگرافی از طریق شکم یا واژن به پزشک اجازه می‌دهد تا تصویر دقیقی از رحم و فیبروم‌ها ببیند. این روش یکی از رایج‌ترین و دقیق‌ترین روش‌های تشخیص فیبروم است. |
| MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی) | MRI برای بررسی دقیق‌تر اندازه، تعداد و موقعیت فیبروم‌ها استفاده می‌شود و به خصوص در موارد پیچیده یا زمانی که جراحی مدنظر باشد، مفید است. |
| هیستروسکوپی | در این روش، پزشک یک ابزار نازک و انعطاف‌پذیر را از طریق واژن وارد رحم می‌کند تا با دوربین فیبروم‌های داخلی رحم را ببیند. این روش به‌ویژه برای فیبروم‌های داخل حفره رحم مناسب است. |
| هیستروسونوگرافی | در این روش، محلول نمکی به رحم تزریق می‌شود و سپس سونوگرافی انجام می‌شود تا فیبروم‌های داخلی به‌خوبی دیده شوند. این روش به پزشک کمک می‌کند تا دید دقیق‌تری از داخل رحم داشته باشد. |
| لاپاروسکوپی | در موارد خاص، پزشک ممکن است از لاپاروسکوپی استفاده کند. در این روش، یک برش کوچک روی شکم ایجاد می‌شود و یک دوربین به داخل شکم وارد می‌شود تا وضعیت رحم و فیبروم‌ها بررسی شود. |
درمان فیبروم رحم
دارو درمانی: برای کاهش علائم و کنترل رشد فیبروم، برخی داروها تجویز می‌شوند.
جراحی: در صورت فیبروم‌های بزرگ یا عدم پاسخ به دارو، گزینه جراحی ممکن است لازم شود.
آمبولیزاسیون شریان رحمی: این روش برای مسدود کردن خون‌رسانی به فیبروم و کوچک کردن آن استفاده می‌شود.
لیزر درمانی: روشی برای حذف فیبروم بدون نیاز به برش باز است.
فیبروم رحم چه عوارضی دارد؟
از جمله عوارض فیبروم می‌توان به خونریزی‌های شدید، فقر آهن و کم‌خونی، درد مزمن، و نازایی اشاره کرد.
سوالات متداول فیبروم رحم
آیا فیبروم رحم خطرناک است؟
فیبروم‌ها سرطانی نیستند، اما بسته به اندازه و محل آنها می‌توانند مشکلاتی ایجاد کنند.
آیا فیبروم رحم خودبه‌خود از بین می‌رود؟
در برخی موارد، فیبروم با گذشت زمان کوچک می‌شود، به‌ویژه در زنان یائسه.
آیا فیبروم رحم می‌تواند منجر به سرطان شود؟
نه، فیبروم‌ها به ندرت تبدیل به سرطان می‌شوند.
آیا فیبروم رحم در زنان جوان هم ایجاد می‌شود؟
بله، اما معمولاً پس از سن 30 سالگی شایع‌تر است.
آیا فیبروم رحم با مصرف قرص ضدبارداری بزرگتر می‌شود؟
بسته به فرد و نوع قرص، ممکن است برخی تغییرات در اندازه فیبروم ایجاد شود.
آیا فیبروم رحم باعث ناباروری می‌شود؟
فیبروم‌ها ممکن است بر باروری تأثیر بگذارند، اما بسیاری از زنان با فیبروم توانایی بارداری دارند.
آیا فیبروم رحم درمان قطعی دارد؟
بسته به شرایط، درمان‌های جراحی و غیربا‌نابراین برای کنترل فیبروم موجود هستند.
چه زمانی برای فیبروم رحم به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت تجربه علائمی مانند خونریزی شدید، درد یا مشکلات ادراری، مراجعه به پزشک ضروری است.
آیا تغییرات غذایی بر فیبروم رحم تأثیر دارد؟
برخی غذاها ممکن است فیبروم‌ها را تحریک کنند، از جمله غذاهای پرچرب و فرآوری شده.
آیا ورزش بر فیبروم رحم تأثیر دارد؟
ورزش می‌تواند به بهبود علائم کمک کند و از استرس مرتبط با فیبروم بکاهد.
جدول زیر نشان‌دهنده دیگر روش‌های تشخیصی فیبروم رحم است:
| ام آر آی لگن | روشی برای تصویربرداری عمیق از رحم، تخمدان‌ها و سایر اندام‌های لگنی است. |
| هیستروسکوپی | داخل رحم مورد بررسی قرار می‌گیرد و در صورت نیاز برای جستجوی سلول‌های سرطانی بیوپسی انجام می‌دهند. |
| لاپاراسکوپی | قسمت بیرونی رحم و ساختار اطراف آن بررسی می‌شود. |
| هیستروسونوگرافی | این روش برای ثبت تصاویر از فیبروم‌های زیر مخاطی و پوشش داخلی آن در زنانی که می‌خواهند باردار شوند یا خونریزی شدید قاعدگی دارند، انجام می‌شود. |
| هیستروسالپنگوگرافی | حفره رحم و لوله‌های فالوپ در مواقعی که ناباروری نگران‌کننده باشد، بررسی می‌شوند. |
ارسال نظر