پای جمال خاشقچی در میان است؛
واقعیت پشت‌پرده هک شدن گوشی مالک روزنامه واشنگتن‌پست توسط ولیعهد عربستان
رکنا: رابطه دوستانه ولیعهد عربستان با ثروتمندترین مرد جهان، یا حضور جمال خاشقچی به یک دشمنی تبدیل شد.
به گزارش رکنا، امروزه سیاست در هر حوزه و اموری حرف اول را می‌زند. هرگز نمی‌توان گفت که سیاست در ورزش، علم و فناوری، محیط زیست و یا حتی هنر، تاثیرگذار نیست. اتفاقات پشت‌پرده، زد و بند‌های سیاسی و اهداف خاص برای سازمان‌های بزرگ بین‌المللی یا شرکت‌های مطرح دنیا، یک نقشه راه محسوب می‌شود. در حال حاضر تعدادی محدودی از چهره‌های سیاسی دنیا را به سمت هدف خود هدایت می‌کنند، در این چنین جهانی اگر همسو و همراه با افراد قدرتمند قدم برندارید، از آن‌ها ضربه خواهید خورد. در دنیای سیاست حتی اعضای یک خانواده به هم رحم نخواهند کرد و اگر کسی یک مانع برای اهداف بزرگ سازمان‌یافته باشد، قدرت‌های بزرگ تلاش می‌کنند تا آن مهره را از سر راه خود، حذف کنند.
امروزه در دنیای فناوری، سیاست بیش از هر زمان دیگری تاثیرگذار است، می‌توان به صراحت گفت حتی بازیگر نقش اول در پس تمامی شرکت‌های بزرگ فناوری دنیا، سیاست‌های خاص مورد نظر افرادی خاص است که شاید هرگز خود را نشان ندهند یا ارتباط آن‌ها با شرکت‌های فناوری اثبات نشود، اما با توجه به روندی که شرکت‌های بزرگ حوزه فناوری در پیش گرفته‌اند، وجود یک نقشه راه مشخص و هدفمند در پس تمامی تصمیمات این شرکت‌ها احساس می‌شود. برای اثبات این ادعا مثال‌های فراوانی وجود دارد.
از دیدار‌های سیاسی مدیران فیسبوک و استفاده از اطلاعات کاربران برای پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات سال ۲۰۱۶ آمریکا گرفته تا افشای اطلاعات خصوصی کاربران توسط فیسبوک، اینستاگرام، توییتر و حتی مایکروسافت تا سیاست‌های ردیابی فعالیت کاربران توسط گوگل و حتی آزادسازی ارسال تصاویر مستهجن در توییتر، همگی نشان می‌دهد بر خلاف ادعای این شرکت‌های بزرگ، امنیت، محیط سالم مجازی و حریم خصوصی کاربران در مواقع لزوم ارزش پایینی پیدا می‌کند و زمانی که به دنبال رسیدن به هدف بزرگی هستند، همه این موارد را به راحتی فدا خواهند کرد.
فناوری در خدمت سیاست
اما این سیاست در دنیای فناوری جلوه‌های دیگری نیز دارد، به عنوان مثال بن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی با پا گذاشتن به دنیای فناوری، به دنبال آن بود تا علاوه بر افزایش تسلط بر شرکت‌های قدرتمند دنیا، نگاهی مثبت نسبت به خاندان آل‌سعود و کشور عربستان ایجاد کند. بن‌سلمان از سال ۲۰۱۶، در زمان ریاست وی بر وزارت دفاع عربستان و قبل از آنکه به مقام ولیعهدی این کشور برسد، دیدار‌های خود با مدیران قدرتمند دنیای فناوری را آغاز کرد. بن‌سلمان به عنوان چهره‌ای جوان در میان سیاستمداران سالخورده سعودی، در صحبت‌های خود آینده‌ای درخشان و جذاب از عربستان همگام با فناوری و زندگی مدرن را تصور می‌کرد.
بن‌سلمان به دره سیلیکون‌ولی رفت و با افرادی از جمله مارک زاکربرگ مدیرعامل فیسبوک، بیل گیتس بنیانگذار و مالک مایکروسافت و ساتیا نادلا مدیرعامل مایکروسافت، تیم کوک مدیر عامل اپل، جک دورسی مدیرعامل توییتر و جف بزوس مدیرعامل آمازون دیدار کرد. او گفت که ۵۰۰ میلیون دلار خرج ساخت شهری تمام هوشمند در عربستان خواهد کرد و به دنبال آن است تا از انرژی خورشیدی به صورت گسترده و به عنوان یک انرژی جایگزین پاک بهره ببرد. همچنین کلی ایده و برنامه برای عربستان در ذهن بن‌سلمان بود که در سال ۲۰۱۷ و همزمان با رسیدن او به مقام ولیعهدی، رویا‌ها به واقعیت نزدیک‌تر شدند.
دیدار با مدیران فناوری و خلق پروژه اعتدال
اما تمام این موارد تنها ظاهر امر است، یکی از مهم‌ترین نتایج دیدرا بن‌سلمان به عنوان نماینده عربستان با مدیران دنیای فناوری، به نام پروژه اعتدال در سال ۲۰۱۷ ظهور کرد. پروژه اعتدال ساخت مرکزی پیشرفته و قدرتمند در حوزه شبکه‌های اجتماعی است، نیرو‌های انسانی بسیاری در این مرکز بر روی فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی کار می‌کنند تا به اصطلاح خودشان، افراطی‌گرایی را ریشه‌کن کنند. یکی از مهم‌ترین اثرات این پروژه طی جریان فتنه چند ماه پیش در کشور عراق نمایان شد، جایی که در استانه اربعین حسینی و اجتماع میلیونی زائران حضرت امام حسین (ع) در کربلا، برخی از جوانان فریب خورد عراقی در خیابان‌های این کشور تجمع کرده و شعار‌های ضد ایرانی سر دادند.
فتنه‌ای که مشابه فعالیت‌های ضد انقلاب در ایران، در شبکه‌های اجتماعی هدایت می‌شد، اما نکته جالب آن است که بیش از ۸۰ درصد پیام‌های توییتری در حمایت از جوانان معترض عراقی یا هشتگ‌های ترند شده در حمایت از این حرکت، از کشور عربستان ارسال می‌شد. هرچند این فتنه با هوشیاری مردم عراق و برکت اربعین حسینی شکست خورد، اما نقش عربستان و پروژه اعتدال در نابودسازی برادری میان مردن ایران و عراق آن هم در آستانه پیاده روی اربعین، نشان می‌دهد که عربستان با هدف مشخص، به دنبال بهره‌وری از پتانسیل‌های دنیای فناوری و شبکه‌های اجتماعی برای نابودسازی راهپیمایی میلیونی اربعین حسینی است.
جف بزوس مرد اول نمایش جدید بن‌سلمان
در میان بازدید‌های پرتعداد بن‌سلمان از شرکت‌های برجسته دنیای فناوری در دره سیلیکون‌ولی، دیدار ولیعهد عربستان از شرکت آمازون کمی متفاوت بود. بن‌سلمان از همان ابتدا با گرمی به سراغ جف بزوس رفت و حتی پس از آن زمان، میان بن‌سلمان و جف بزوس رابطه‌ای دوستانه شکل گرفت. اما دلیل این اتفاق چیست؟
جف بزوس ثروتمندترین مرد جهان و پنجمین شخص قدرتمند در جهان است. وی بنیانگذار و مدیرعامل شرکت آمازون، بزرگ‌ترین فروشگاه خرده فروشی در جهان است، جایی که ثروت جف بزوس از آن تامین می‌شود. اما او در سال ۲۰۱۳ با خرید روزنامه واشینگتن پست، بزرگ‌ترین و محبوب‌ترین روزنامه در پایتخت آمریکا، اعتبار متفاوتی پیدا کرد. جف بزوس تاکنون نشان داده که طرفدار آزادی و استقلال بوده و حداقل در صحبت‌هایش مخالف قدرتمندان استعمارگر است. اما این صحبت‌ها دلیل نمی‌شود که خود بزوس عاری از هرگونه ایرادی باشد. بزوس زمانی که وارد دنیای سیاست شد، خواه یا ناخواه به یک بازی کثیف و بی‌پایان قدم گذاشت.
در سال‌های اخیر رفتار و عملکرد جف بزوس تغییرات فراوانی پیدا کرده است. او در شرکت آمازون با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند که بخش عمده‌ای از آن به کارگران مربوط می‌شود. سیاست‌های جدید بزوس حقوق کارگران این شرکت را زیر پا می‌گذارد، به خصوص آن که کارمندان آمازون پس از بازنشستگی در این شرکت، از کمتر حق و حقوقی برخوردار خواهند بود.
شرکت آمازون مالیات نمی‌دهد و این یکی دیگر از عوامل مواجهه او با انتقاد‌های فراوان است، البته سیاست آمریکا به گونه‌ای است که شرکت‌های بزرگی که در زمینه کارآفرینی و افزایش اشتغال موثر هستند، مالیات کمتری پرداخت کنند، آمازون نیز در ظاهر بر اساس همین قوانین از مالیات معاف شده، اما بسیاری وجه سیاسی جف بزوس را در این اتفاق سهیم می‌دانند. مالک روزنامه واشینگتن پست بر خلاف چهره آزادی خواهانه‌اش از افراد برتر در سیاست آمریکا به شمار می‌رود، سیاست‌های کاری جف بزوس برای افزایش قدرت خود و مقابله با مخالفان سرسختش است، اما همین سیاست‌ها به آسانی شعار‌های استقلال و آزادی‌خواهانه وی را زیر پا می‌گذارند.
طبق تحقیقات انجام شده، در میان تمامی شرکت‌های بزرگ فناوری در آمریکا، سیاستمداران این کشور، بیشترین دیدار را با مدیران شرکت آمازون، به ویژه جف بزوس داشته‌اند. بزوس در سیاست آمریکا به قدری رشد کرده که حالا او و شرکتش، مسئول برقراری و یکپارچه‌سازی فضای ابری ارتش این کشور شده‌اند.
دوستی جف بزوس و بن‌سلمان
اما از اصل موضوع دور نشویم، اشاره شد که پس از دیدار بن‌سلمان با جف بزوس، رابطه دوستانه‌ای میان این دونفر شکل گرفت، دلیل نزدیک شدن بن‌سلمان به بزوس قدرت سیاسی بالای این فرد است که به طور کامل به آن اشاره کردیم. البته این رابطه بن‌سلمان و بزوس مجددا در ظاهر به دلیل قرارداد‌های حوزه فناوری بود، بن‌سلمان برنامه دارد تا سال ۲۰۳۰ میلادی، عربستان را به یک کشور پیشرفته و مدرن تبدیل کند، از این رو به حضور شرکت‌هایی مانند آمازون، اپل و مایکروسافت در این کشور نیاز دارد. در طی دیدار‌های میان بن‌سلمان و جف بزوس، توافق‌هایی برای شروع خدمات شرکت آمازون و سرمایه‌گذاری این شرکت در عربستان حاصل شد. از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸، بن‌سلمان و جف بزوس چندین بار با یکدیگر ملاقات داشتند و به گفته منابع نزدیک، حتی در شبکه‌های اجتماعی به یکدیگر پیام می‌دادند. این رابطه دوستان میان ولیعهد عربستان و رئیس آمازون و روزنامه واشنگتن پست تداوم داشت، اما به به مرور زمان همه‌چیز تغییر کرد.
نمایش‌های عربستان، سیاست‌های کثیف این کشور را نمی‌پوشاند
همانطور که اشاره کردیم دیدار بن‌سلمان با مدیران فناوری در سیلیکون‌ولی در ظاهر برای توسعه کشور عربستان رقم می‌خورد، اما در باطن منجر به تاسیس مرکز اعدال در این کشور شد. این دیدار‌ها و نمایش‌های بن‌سلمان و آمریکا قطعا موجب فراموشی سیاست‌های کثیف عربستان در مقابل کشور‌های منطقه از جمله ایران، عراق، یمن، سوریه و حمایت‌های آشکار این کشور از گروه تکفیری داعش نمی‌شود. دست شیخ‌های سعودی به خون هزاران انسان بی‌گناه آغشته است و حتی تلاش‌های جدید این کشور برای ارتباط با شرکت‌های معتبر دنیا، با اهداف سیاسی خاصی دنبال می‌شود.
هرچند پشت‌پرده رابطه دوستان بن‌سلمان با جف بزوس هنوز مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد همین فعالیت‌های ضدبشردوستانه عربستان و بن‌سلمان، حتی انسان با سیاستی مانند جف بزوس را نیز دلسرد کرده و موجب شد او از بن‌سلمان فاصله بگیرد. در همین بین ماجرای قتل جمال خاشقچی، روزنامه‌نگار عربستانی موجب شد تا به طور کلی رابطه دوستی میان جف بزوس و بن‌سلمان از بین برود.
خون جمال خاشقچی، بیش از خود او به عربستان ضربه زد
همانطور که می‌دانید جمال خاشقچی یکی از روزنامه‌نگاران منتقد حکومت در عربستان بود، خانواده خاشقچی ارتباطات سیاسی فراوانی با آل سعود داشتند، به طور مثال، پدر بزرگ جمال خاشقچی، پزشک مخصوص ملک‌عبدالعزیز بود. همین ارتباط نزدیک موجب شد تا جمال خاشقچی، با سیاست‌های کثیف آل سعود آشنا باشد و به یکی از مخالفان اصلی عبدالعزیز آل سعود، پادشاه و بن‌سلمان ولیعهد عربستان تبدیل شود. وی که در سال پایانی عمر خود از عربستان گریخت و این کشور را ترک کرد، برای مدت‌ها در روزنامه واشنگتن پست، یادداشت‌های سیاسی که عمدتا مطالب منتقدانه به سیاست‌های عربستان و آمریکا بود منتشر کرد. از این رو خاشقچی به عنوان یکی از خبرنگاران مطرح واشنگتن پست، شخصیتی شناخته شده برای جف بزوس بود. مطالب انتقادی خاشقچی در مورد بن‌سلمان و جنایات او به ویژه در مورد جنگ یمن، وی را به یک چهره مخالف و دست‌و‌پاگیر برای عربستان تبدیل کرده بود. به همین دلیل در ۲ اکتبر ۲۰۱۸، زمانی که وی به کنسولگری عربستان در ترکیه مراجعه کرد، ناپدید شد.
آل سعود که از مدت‌ها پیش نقشه کشتن خاشقچی را می‌کشید با عملیاتی که بن‌سلمان آن را ترتیب داد، خاشقچی را در کنسولگری این کشور در ترکیه گروگان گرفته و به فجیع‌ترین شکل، به قتل رساندند. در سپتامبر گذشته، پس از گذشت حدود یک سال، بن‌سلمان شخصا قضیه قتل و تکه‌تکه کردن جنازه خاشقچی را تائید کرد و تمام مسئولیت این اتفاق را پذیرفت.
رابطه خاشقچی و جف بزوس
انتشار مطالب ضد عربستانی خاشقچی در روزنامه واشنگتن پست، اصلی‌ترین عامل فاصله گرفتن بن‌سلمان و جف بزوس است. خاشقچی در سال ۲۰۱۷ در واشنگتن پست و چند روزنامه مشهور دیگر در جهان، حقایق شوکه کننده‌ای در مورد آل سعود و به خصوص بن‌سلمان را فاش می‌کرد و این موضوع نگاه عمومی به ولیعهد عربستان و آل سعود را تغییر داده بود و تمام نقشه‌ها و شوء‌آف‌های مختلف بن‌سلمان در آمریکا را نقش برآب کرده بود. از این رو بن‌سلمان به دنبال آن بود تا از طریق جف بزوس، خاشقچی را از میدان به در کند. بن‌سلمان و جف بزوس در آن زمان دیدار‌هایی با یکدیگر داشتند و حتی در واتساپ به یکدیگر پیام می‌دادند.
از طرفی جف بزوس مالک واشنگتن پست و خاشقچی یکی کارشناسان سیاسی این روزنامه بود، همین موضوع بزوس را به خاشچقی نزدیک کرد و طبیعتا با حقایقی که خاشچقی در آن روز‌ها برملا می‌ساخت، بزوس فاصله بیشتری با عربستان و بن سلمان می‌گرفت. در واقع بزوس به سمت خاشقچی جذب شده بود و دورادور با وی ارتباط داشت.
هک کردن گوشی جف بزوس توسط بن‌سلمان، رسوایی جدید آل سعود
روز پنجشنبه هفته گذشته خبر شوکه کننده هک شدن تلفن هوشمند جف بزوس توسط بن‌سلمان منتشر شد، طبق اطلاعات اولیه، این اتفاق در ماه می‌سال ۲۰۱۸ رخ داد، یعنی ۵ ماه قبل از قتل خاشقچی، این اتفاق به وضوح نشان می‌دهد که بن‌سلمان به دنبال دسترسی به گوشی جف بزوس و احتمالا یافتن اطلاعاتی در مورد جمال خاشقچی یا رابطه او با جف بزوس بود. در همان روز‌ها بود که مالک روزنامه واشنگتن پست یعنی جف بزوس، از ولیعهد عربستان فاصله گرفت و ارتباط بن‌سلمان با مدیر روزنامه‌ای که خاشقچی در آن مطالبی بر ضد این کشور منتشر می‌کند نیز از سوی شیوخ عربستانی پذیرفته نبود. اما بن‌سلمان از دوستی رو به پایان خود در آن روز‌ها استفاده کرد تا از طریف جف بزوس اطلاعاتی در مورد خاشچقی پیدا کند. در هر صورت بن‌سلمان با ارسال یک فایل ویدئویی و مخفی‌کردن چند بدافزار در پس‌زمینه این فایل، گوشی جف بزوس را هک کرد و حتی شاید بر اساس اطلاعات موجود بر روی گوشی بزوس، نقشه قفل خاشقچی کشیده شد.
در حال حاضر اطلاعات زیادی در این مورد منتشر نشده، اما داستان پرفراز و نشیب ارتباط جف بزوس با بن‌سلمان و خاشقچی، در حال حاضر به مرگ این روزنامه‌نگار و از بین رفتن رابطه ولیعهد عربستان با مالک آمازون منجر شده است.
روز پنجشنبه و همزان با انتشار خبر هک شدن گوشی بزوس توسط بن‌سلمان، مالک آمازون تصویری از حضور خود در مراسم تدفین جمال خاشقچی را در توییتر منتشر کرد، کنایه این تصویر، ارتباط ماجرای هک شدن گوشی بزوس با جمال خاشقچی و انتشار مطالب وی در روزنامه واشنگتن پست است. بزوس در سال ۲۰۱۸ و پس از مرگ خاشقچی توسط آل سعود، از روزنامه‌نگار خود حمایت کرده بود.
گزارش از عبدالله مطیع
ارسال نظر