عکس اولین مدرسه در ایران + نام و جزییات باورنکردنی

به گزارش خبرنگار تاریخ رکنا، از اقدامات مهم« کلنل چرنوزوبوف »تأسیس مدرسۀ قزاقخانه است و تنها منبعی که در آن اطلاعات مبسوطی دربارۀ چگونگی تأسیس و برنامه های آموزشی این مدرسه وجود دارد،« روزنامۀ تربیت » مورخ هشتم جمادی الثانی 1323 است که عیناً نقل می شود:

مدرسۀ مبارکۀ قزاقخانه

ادارۀ تربیت قشون به سبک قزاق در ایران یعنی[در] دارالخلافۀ تهران، بیست و پنج سال است که به دست صاحبمنصبان روسی تشکیل یافته و همیشه این اداره، نظم و تربیتی به قاعده داشته و اگر گاهی تفاوت کمی در کار پیدا شده، راجع به اخلاق و حالات شخصی صاحبمنصبان روس که در کار تربیت و تعلیم این دستۀ قشون می باشند، بوده.

ولی مِن حیث المجموع، هیچ وقت بی قاعده کاریِ آشکار و خلاف بَیَّن در این اداره دیده نشده، خاصه از وقتی که« پالکونیک چرنوزوبوف » از دانشمندان که خیرخواه وطن ماست، به مدیری ادارۀ قزاق آمده و در خدمت دولت علیۀ ایران سر می نماید.

مشارالیه مردی کاردان و خوشخو و درستکار است و سایر صاحبمنصبان روسی ای که در تحت فرمان او هستند، همه، جانب دولت علّیه را منظور دارند، به غرض کار نمی کنند و عساکر قزاق در مشق نظامی و درست رفتاری و خدمت، الحق، برتری دارند و در خور تعریفند و ما آنچه را می گوییم، به رأی العین می بینیم و تصدیق می کنیم که امراض لازم الاحتراز در این اداره نیست و پیش هم به این مطلب اشاره کرده ایم و اما کلاه را گر در کوچه انداختی و به حفظ و حراست آن نپرداختی، اول مسلمانان پاک آن را می برند.

از کارهای شایستۀ«پالونیک چرنوزوبوف»این که از تفاوت صرفه جویی و عاملی در کار وجوه ادارۀ قزاق و بریگاد، دو سال قبل، مدرسه ای برای تربیت مقدماتی و تعلیم و تعلم اطفال صاحبمنصبان قزاق ایرانی دایر کرد، جز این که سال اول به جهت عدم تجربه، پیشرفت درستی حاصل ننمود، اما سال دوم به موجب تحصیل خبرت و بصیرت، معلمین لایق گماشت و با تربیت شایسته و کار، مدرسۀ قزاقخانه به جایی رسید که اسباب خرسندی و در خور تمجید گردید.

عدۀ شاگردان مدرسه تقریباً هفتاد نفر می باشد و منقسم به سه دسته؛ دستۀ اول که عبارت از 25 نفر است، به آنها اصول دین و فارسی وعربی و روسی و فرانسه و حساب و جغرافیا و مشق خط می آموزند؛ عدۀ دستۀ دویّم مرکب از 23 نفر باشد و به آنها آداب و رسوم دین اسلام و السنۀ ایرانی و روسی و فرانسه و حساب و مشق خط درس می دهند؛ عدۀ دستۀ سیّم 19 است که به آنها نیز بعضی مسائل مذهبی و اطلاعات ایرانی و روسی آموخته، به علاوه برای سلامت مزاج، ژیمناستیک که ورزش باشد، از روی ژیمناستیک مملکت سوئد که امتیاز دارد، یاد داده و بعد مشق نظام می آموزند و برای آن که تربیت مدرسۀ قزاقخانه بی مناسبت نباشد، سعی می کنند که آن را مناسب عادات مملکتی و آداب و رسوم دینی قرار دهند، مگر تربیت یافتگان، فی الحقیقه وطن پرست، بلکه پادشاه پرست و خدمتگزار واقعی دولت و ملت گردند و از دقت ها که در کار تعلیم و تعلم شاگردان مدرسۀ قزاقخانه شده، این است که اطفال، درس های خود را طوطی وار یاد نگیرند، بلکه مطالب را از روی حقیقت بفهمند، پردل و باجرأت و با حس اتفاق و همدستی تربیت شوند و در ضمن آداب و رسوم معاشرت یاد گیرند و بعد از فراغت از درس، قدری به تفنن و تنفس و بازی گذرانند تا به مدرسه و تحصیل بی میل نگردند و معلمین و ناظم و سایر مستخدمین نیز، اشخاص عالم تربیت شده از قبیل«میرزا عبدالرزاق خان سرتیپ مهندس» و«مسیو پاپف» و غیره هستند.

تنبیه و اذیت بدنی در این مدرسه نیست، آنچه هست، شرافتی است که منتها به حبس منجر می گردد. خرج این مدرسه در سال به سه هزار و ششصد تومان می رسد و چون زیاده بر این، صرفه جویی در وجوه ادارۀ قزاقخانه میسر نبود، تاکنون به همین مبلغ و مقدار اکتفا نموده، شاید بعدها که نتایج حسنۀ مدرسه و تحصیل را مشاهده کنند، توسعه در این کار داده شود و بیشتر و بهتر به فواید و منافع مملکت نائل گردند.

خلاصه بعد از امتحان درستی از حاصل تحصیل مدرسه، روز پنجشنبه بیست و سیّم ماه جمادی الاولی، سه ساعت به روز مانده، مجلسی در اردوی قصر قاجار که محل مشق تابستانی قزاقان است، منعقد شده، جناب اجل معظم«مشیرالدوله» وزیر امور خارجه، دام الله اقبال العالی و بعضی از سفرای دول خارجه و جمعی از اعیان و بزرگان دارالخلافه در محل مزبور شرف حضور ارزانی داشته، از مراتب کار و ترتیب درس و مدرسۀ قزاقخانه و ترقیات شاگردان مستحضر گشته، چون آن جمله را بر طبق مکنونات خاطر خطیر همایون خسروانی یافتند، اظهار خوشوقتی و رضا نمودند.

شاگردان در مشق نظامی و اعمال ژیمناستیکی، هنرهای خوب ظاهر ساختند و طرف تمجید و تحسین واقع شدند. پس از استحضار کامل بر صحت عمل و امتیاز، آن مجلس را به دعای ذات ملکوتی اعلیحضرت قوی شوکت شاهنشاهی، خلدالله ملکه و سلطانه و وجود مسعود اقدس ارفع امنع والا ولیعهد گردون مهد دولت علّیۀ ایران و صاحب اختیار کل مملکت آذربایجان و مضافات، دامت شوکته و اجلاله و حضرت مستطاب اشرف«شاهزاده عین الدوله» صدراعظم مدظله العالی و ختم کردن در بردن این اسم های مبارکه و نام نامی حضرت معظم«مشیرالدوله» وزیر امور خارجه، ضاعف الله اقباله، هورا کشیدند و از«پالکونیک چرنوزوبوف» و مساعی جمیلۀ او اظهار امتنان و تمجیدی بسزا نمودند.

صورت هیأت مدرسۀ مبارکۀ قزاقخانه

مدیر و ناظر کل مدرسه:«اشتابس کاپتین اوشاکف»

رئیس مدرسه:«جناب میرزا زین العابدین خان سرتیپ دوم»

نایب و معاون رئیس و معلم درس فارسی:«موسی خان سرتیپ سیّم»

معلم مسائل شرعی:«جناب آقا سید اسدالله ادیب» پسر«مرحوم شمس الادبا»

معلم جغرافیا:«جناب میرزا عبدالرزاق خان سرتیپ مهندس»

معلم حساب:«آقای علی خان قاجار»

معلمین زبان روسی:«معلم کل مسیو پاپف»

معلمین جزء زبان روسی:«میرزا ابراهیم خان نایب سرهنگ»، مترجم«نواب شاهزاده حسینقلی میرزا نایب اولِ مترجم»

معلم زبان فرانسه:«جناب میرزا نصرالله خان دکتر»

معلم مشق فارسی:«محمدحسین» پسر«مرحوم ابوالقاسم خان سرتیپ قزاق»

منبع : هستان