اگر زاینده‌رود نباشد، گردشگری هم نیست/ یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های زاینده‌رود، تعارض منافع ذی‌نفعان مختلف است

وی افزود: یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های زاینده‌رود، تعارض منافع ذی‌نفعان مختلف است؛ از کشاورزان گرفته تا شهروندانی که از آب رودخانه برای شرب، بهزیستی، حفظ فضای سبز و پایداری اکولوژیک بهره‌مند می‌شوند.

رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان تاکید کرد: این تعارضات موجب شده است تا حفاظت از رودخانه و پایداری آن به موضوعی پیچیده تبدیل شود، به‌طوری که هر ذی‌نفع به شکلی متفاوت به‌دنبال حفظ منافع خود است.

نباتی‌نژاد گفت: هر یک از ذی‌نفعان باید به یک مفاهمه برسند، چراکه رودخانه زاینده‌رود نه‌تنها برای کشاورزی، بلکه برای حفظ کیفیت زندگی شهروندان اصفهانی و حفظ محیط زیست حیاتی است.

وی با اشاره به بحث گردشگری رودخانه‌محور ادامه داد: این حوزه از گردشگری که در ادبیات نظری مطرح شده است، یکی از کلیدهای اصلی بهره‌برداری از ظرفیت‌های گردشگری اصفهان به‌شمار می‌رود.

رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان با تاکید بر آیه‌ای از قرآن کریم «و جعلنا من الماء کل شیء حیّ» و نقش حیاتی آب در حیات همه چیز خاطرنشان کرد: رودخانه زاینده‌رود که به معنای رودخانه زنده است، سال‌ها است که خشکیده و باید تلاش کنیم تا آن را به حالت پایدار و زنده بازگردانیم.

نباتی‌نژاد با اشاره به آغاز به‌کار دبیرخانه فرهنگی رسانه‌ای زاینده‌رود در دوره شورای ششم مدیریت شهری گفت: این دبیرخانه دارای کارکردهای متعددی است که به زودی گزارش آن به اطلاع عموم خواهد رسید، همچنین لوکیشن دبیرخانه در نزدیکی پل خواجو افتتاح خواهد شد و از اساتید و دانشجویان دعوت می‌شود تا هنگام عبور از رودخانه و پل خواجو از این مجموعه بازدید کنند و با کارکردهای آن آشنا شوند.

وی افزود: مأموریت اصلی دبیرخانه، مبتنی بر همکاری و همفکری تمام ذی‌نفعان و صاحب‌نظران برای احیای زاینده‌رود است و هر تلاشی برای احیای رودخانه به صورت فردی و جداگانه نتیجه‌بخش نخواهد بود و باید در فضایی مشترک، مشکلات به صورت شفاف مطرح و برای آن راه‌حل‌های جامع اندیشیده شود.

رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان با اشاره به یکی از مشکلات جدی اخیر که در باز شدن آب رودخانه برای کشاورزی، شهروندان اصفهانی به مدت چند روز حق استفاده از آب نداشتند که این موضوع نشان‌دهنده تعارض منافع میان ذی‌نفعان مختلف است، تاکید کرد: این مسئله می‌تواند مشکلات بزرگ‌تری همچون فرو نشست زمین و آسیب‌های اکولوژیک به تمدن دیرینه اصفهان ایجاد کند و ضرورت دارد که آب دائم و پایدار در انهار و مادی‌های شهر جریان داشته باشد.

نباتی‌نژاد با اشاره به پنج کارکرد کلیدی دبیرخانه فرهنگی رسانه‌ای زاینده‌رود که از طریق پژوهش‌ها و مصاحبه‌های اکتشافی شناسایی شده‌اند، گفت: این پنج کارکرد شامل کارکرد فرهنگی و اجتماعی، کارکرد هویت‌ساز، گردشگری احیا محور، حکمرانی هوشمند و داده‌محور، احیای اکولوژیک یکپارچه و تاب‌آوری اجتماعی می‌شود.

وی درباره کارکرد هویت‌ساز و آگاهی‌بخش اظهار داشت: احیای زاینده‌رود تنها نیازمند مداخلات فنی نیست، بلکه باید بازتعریفی از رابطه عاطفی جامعه با رودخانه شکل بگیرد و در حال حاضر به‌دلیل کمبود آب، تنش‌ها و تعارضات جدی میان ذی‌نفعان به وجود آمده که گاه به درگیری‌های قومیتی منجر شده است، اتفاقی که در نوروز گذشته نیز نمود یافت.

رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان تصریح کرد: ترکیب گردشگری با فناوری‌های دیجیتال می‌تواند فرصت‌های نوینی در بستر گردشگری خلاق ایجاد کند و حتی در شرایطی که رودخانه خشک است، با استفاده از فناوری‌های نوین می‌توان شبیه‌سازی‌های واقعی از رودخانه برای جذب گردشگر ایجاد کرد.

نباتی‌نژاد گفت: بسیاری از افراد تأثیرگذار در موضوع رودخانه، اهل اصفهان نیستند و در شهرهای دیگر یا پایتخت حضور دارند، اما جذابیت‌های گردشگری رودخانه‌محور اصفهان می‌تواند این افراد را در طول سال به شهر جذب کند که باید از هر لحظه و هر فرصتی برای استفاده بهینه از این ظرفیت‌ها بهره برد.

وی در حوزه حکمرانی هوشمند و داده‌محور به اهمیت شفافیت در منابع و مصارف آب اشاره کرد و افزود: دبیرخانه فرهنگی رسانه‌ای زاینده‌رود در نهاد مدیریت شهری شکل گرفته، اما شورای سیاست‌گذاری آن در سطح استان است و هنوز به بلوغ کامل نرسیده است.

رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان با اشاره به پاسخ به اتهامات و پرسش‌هایی بود که از سوی برخی افراد غیر اصفهانی پیرامون سرانه بالای فضای سبز مطرح می‌شود، اضافه کرد: اصفهان به لطف حرکت از استفاده آب چاه‌ها به سمت الگوهای بازچرخانی و افزایش تعداد تصفیه‌خانه‌ها، موفق شده تا با استفاده از آب خاکستری، حدود ۶۰ درصد از آب مورد نیاز فضای سبز شهری خود را تأمین کند که این میزان شامل حدود ۵۰۰۰ هکتار فضای سبز است.

نباتی‌نژاد تاکید کرد: شهروندان اصفهانی باید بتوانند به خوبی این موضوع را تبیین کنند، چرا که حدود ۵۶ میلیون متر مکعب آب سالانه مورد نیاز فضای سبز شهر است که هنوز بخشی از آن تأمین نشده و باید به‌عنوان یک مطالبه عمومی برای احیای دائمی زاینده‌رود دنبال شود.