قم تنها کلان‌شهری که پسماندهای پزشکی خود را تفکیک و بی‌خطر می‌کند

به گزارش رکنا از قم، در دنیای کنونی و با توجه به رونق شهرنشینی و تغییر سبک زندگی و صنعتی شدن، تولید زباله‌های مختلف بیشتر می‌شود و در این میان باید فعالیت‌ها و اقداماتی برای مدیریت این زباله‌ها یا به عبارتی پسماندها از ابتدا تا دفع نهایی آن‌ها که شامل جمع‌آوری، حمل‌ونقل، تصفیه و دفع زباله همراه با نظارت خواهد بود اتفاق بیفتد که به این فرآیند «مدیریت پسماند» گفته می‌شود.

در کنار پسماندهای شهری پسماندهایی هم هستند که اگر به‌درستی مدیریت و امحا نشوند می‌تواند برای سلامت شهروندان چالش‌زا باشند و این پسماندها پسماندهای پزشکی هستند که از سوی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی و مطب‌های پزشکان تولید می‌شود و باید طبق فرآیندی تفکیک، دفع و بی‌خطرسازی شوند.

بیمارستان یکی از منابع تولید زباله در شهرها بوده که بخش اعظم مواد زائد تولیدی آن را زباله‌های مخاطره‌آمیز تشکیل می‌دهد که در این میان عدم توجه به کنترل زباله‌های بیمارستانی نه‌تنها سلامت بیماران و پرسنل بیمارستانی را به خطر می‌اندازد، بلکه به‌طور غیرمستقیم اثرات منفی شدیدی بر روی سلامت افراد خارج از بیمارستان داشته و موجب آلودگی محیط‌زیست می‌شود.

پسماندهای پزشکی را می‌توان به پسماندهای معمولی، عفونی، پسماندهای پاتولوژیک، اجسام تیزوبرنده، پسماندهای دارویی، پسماندهای سرطان‌زا، پسماندهای شیمیایی، پسماندهای رادیواکتیو، کپسول‌های حاوی گازهای پرفشار و پسماندهای حاوی فلزات سنگین تفکیک کرد؛ پسماندهای شهری قابل بازیافت و تبدیل به کود و قابل‌استفاده در سطح شهر برای چمن‌کاری‌ها و یا در سطح زراعی و باغی جهت تغذیه گیاهان می‌باشد، اما پسماندهای پزشکی و بیمارستانی تهدیدی برای بهداشت شهروندان و کارکنان بخش خدمات به شمار می‌روند.

کلان‌شهری مانند قم که بیشتر نرخ جمعیتی آن شهرنشین و از سویی با توجه به اینکه از مقاصد مهم گردشگری و زیارتی است، آمار تولید پسماند آن با توجه به نرخ جمعیتی و ورود زائران و گردشگران بالا است؛ طبق آمار سازمان مدیریت پسماند شهرداری قم میزان تولید پسماند تا قبل از بحران کرونا روزانه معادل ۷۱۹ تن بود اما با شیوع بحران کرونا و محدودیت در سفرهای داخلی و خارجی به روزانه ۶۰۳ تن کاهش یافت.

قم تنها کلان‌شهری است که گفته می‌شود در آن زباله‌های بیمارستانی و یا به عبارتی پسماندهای پزشکی در آن کاملاً تفکیک و با فرآیندهایی بی‌خطرسازی می‌شود ولی باید این سؤال را مطرح کرد که آیا همه مطب‌های پزشکان؛ درمانگاه‌ها خود را ملزم به تفکیک پسماندهای پزشکی می‌دانند؟ آیا مدیریت شهری همان‌طور که پسماندهای شهری را مدیریت می‌کند دانشگاه علوم پزشکی بر مراکز تحت پوشش خود در زمینه تفکیک پسماندهای پزشکی نظارتی دارد؟

میزان تولید پسماند در یک بیمارستان به وسعت مرکز، تعداد تخت بیمارستان، میزان پذیرش بیمار، استفاده از وسایل و تجهیزات یک‌بارمصرف و سطح خدمات ارائه‌شده بستگی دارد و تولیدکنندگان پسماند پزشکی موظفند پسماندهای تولیدی خود را شناسایی و آمار تولید را به تفکیک « عفونی»، « تیز و برنده»، « شیـمیـایی ـ دارویی» و « عادی» به‌صورت روزانه ثبت نمایند.

در حال حاضر قم تنها شهری است، که همه پسماندهای پزشکی آن بی‌خطرسازی و سپس دفن می‌شود زباله‌های ویژه و عفونی و پزشکی از طریق ناوگان جداگانه‌ای جمع‌آوری و در کلیه مراحل، پسماندها بی‌خطرسازی و دفع می‌شوند برخی درمانگاه‌ها و مطب‌های پزشکی از سوی دو شرکت پیمانکار تحت نظارت دانشگاه علوم پزشکی قم به سایت البرز با فرآیند کاملاً جداگانه و با حمل‌ونقل ویژه ای منتقل و بی‌خطرسازی می‌شود.

نظری/ قم