ابعاد سفر «گروسی» به تهران؛ از مذاکرات هسته‌ای تا انتقال اورانیوم به روسیه

سفر رافائل گروسی ، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران، در حالی صورت می‌گیرد که دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا روز شنبه ۳۰ فروردین برگزار می‌شود.

به گزارش تابناک، از سوی دیگر ادعا شده که در مذاکرات روز شنبه میان ایران و آمریکا، طرف آمریکایی خواهان انتقال اورانیوم غنی شده ایران به کشور ثالث (روسیه) شده است.

«رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفته است که این هفته به تهران سفر می‌کند. وی گفت که در سفر به تهران در مورد همکاری در مورد برنامه هسته‌ای این کشور گفت‌و‌گو می‌کند.

وی گفته بود: «راه‌حل‌های دیپلماتیک به فوریت مورد نیاز است». گروسی در پستی در ایکس گفت: «تداوم تعامل و همکاری با آژانس در زمانی که به راه‌حل‌های دیپلماتیک نیاز فوری است، ضروری است».

کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران اعلام کرد که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، چهارشنبه ۲۷ فروردین وارد تهران می‌شود و با وزیر امور خارجه و رئیس سازمان انرژی اتمی گفت‌و‌گو خواهد کرد.

«اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت امور خارجه ایران درباره این سفر گفته بود: سفر از قبل برنامه‌ریزی شده بود. شما اگر به تاریخ گفتگوی تلفنی وزیر محترم با ایشان نگاه کنید، خواهید دید که این تعامل با آژانس در چهارچوب تعاملاتی است که ما به صورت مرسوم و معمول با آژانس داریم، ما به عنوان عضو آژانس مطالبات مشخصی داریم که همواره با طرف مقابل مطرح کردیم و نسبت به آن جدیت داریم، بنابراین این سفر از قبل برنامه ریزی شده بود.

سفر گروسی در حالی صورت می‌گیرد که روز شنبه دور دوم گفت‌و‌گو‌ها میان ایران و آمریکا برگزار خواهد شد. اگرچه از شهر رم پایتخت ایتالیا به عنوان میزبان دور دوم یاد می‌شد ولی ایران اعلام کرده دورم دوم نیز در عمان برگزار خواهد شد.

سفر گروسی در زمانی به ایران صورت می‌گیرد که مسائل فنی مذاکرات می‌تواند از دلایل آن باشد. آژانس بین المللی انرژی اتمی بازوی فنی سازمان ملل در موضوع هسته‌ای است و ابتکارات فنی مرتبط با مذاکرات ایران و آمریکا به این نهاد مرتبط می‌شود.

از سویی این سفر در حالی انجام می‌شود که این نهاد قرار است بر اساس قطعنامه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی گزارش جامعی از برنامه هسته‌ای ایران ارائه دهد.

پیش نویس قطعنامه در پایان از مدیرکل درخواست می‌کند تا ارزیابی جامع و به روز شده‌ای در مورد وجود یا استفاده احتمالی از مواد هسته‌ای اعلام نشده در ارتباط با مسائل باقی مانده گذشته و حال در مورد برنامه هسته‌ای ایران، از جمله گزارش کامل همکاری ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی در این موضوعات، ارائه کند، به گونه‌ای که آژانس قادر به راستی‌آزمایی اجرای تعهدات پادمانی ایران از جمله عدم انحراف مواد هسته‌ای، بر اساس تمام اطلاعات موجود، برای بررسی توسط شورای حکام مارس ۲۰۲۵ یا حداکثر تا بهار ۲۰۲۵. باشد.

این در حالی است که در اسفندماه ۱۴۰۳، عباس عراقچی وزیر خارجه ایران گفته بود: «با آقای گروسی و آژانس هسته‌ای همکاری داریم و یک ایده جدید برای حل مسائل مطرح است که داریم بررسی می‌کنیم.»

گزارش قبلی آژانس بر اساس تطابق تعهدات ایران ذیل برجام از یک سو و تعهدات پادمانی و توافق مارس ۲۰۲۳ از سوی دیگر ارائه شده بود.

از سوی دیگر ادعا شده که در مذاکرات روز شنبه میان ایران و آمریکا، طرف آمریکایی خواهان انتقال اورانیوم غنی شده ایران به کشور ثالث (روسیه) شده است.

این در حالی است که دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین از پرداختن به گمانه زنی‌های رسانه‌ای در مورد پیشنهاد ادعایی آمریکا به ایران برای انتقال ذخایر اورانیوم غنی شده خود به خاک روسیه خودداری کرد و گفت: من این سوال را بدون اظهارنظر می‌گذارم.

روزنامه گاردین در گزارشی در این زمینه گفته بود انتظار می‌رود که ایران در برابر پیشنهاد ایالات متحده برای انتقال ذخایر غنی شده اورانیوم خود به یک کشور ثالث (مانند روسیه) مقاومت کند؛ این پیشنهاد در چهارچوب تلاش‌های واشنگتن برای کنترل فعالیت‌های هسته‌ای تهران و جلوگیری از استفاده از اورانیوم غنی شده ایران برای تولید سلاح هسته‌ای مطرح شده است.

به نوشته «گاردین» این موضوع در جریان مذاکرات اولیه نمایندگان دو کشور در مسقط پایتخت عمان، بین عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ مطرح شده است و بر اساس اطلاعات دریافت شده از سوی این وبسایت خبری بریتانیایی، یکی از موانع کلیدی برای توافقات آتی تلقی می‌شود.

به اعتقاد ایران که ذخایری که در چهار سال گذشته جمع‌آوری کرده، باید در داخل ایران و البته تحت نظارت دقیق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باقی بماند.

تهران این کار را یک اقدام احتیاطی یا نوعی تضمین در قبال خروج احتمالی دوبارۀ دولت آینده آمریکا از توافق می‌داند، مشابه همان کاری که دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ میلادی انجام داد و با توافق حاصل شده در سال ۲۰۱۵ میلادی در دولت باراک اوباما را رد کرد.

تهران می‌گوید اگر ذخایر اورانیوم از ایران خارج شود و پس از آن دولت آتی ایالات متحده نیز بار دیگر از توافق خارج شود، آنگاه باید غنی سازی اورانیوم را از صفر شروع کند که در این حالت، این ایران است که عملا به دلیل نقض این قرارداد از سوی یکی دیگر از طرف‌های آن یعنی واشنگتن مجازات می‌شود.