پهپاد‌های فیبر نوری مجهز به هوش مصنوعی وارد میدان شده اند / ایران چه پهپادهایی دارد؟

تابناک درادامه آورده است ، پهپاد ها نخستین بار در اوایل قرن بیستم برای مقاصد آموزشی و نظامی استفاده شدند. اما با گذشت زمان و به ویژه در دهه‌های اخیر، کاربرد‌های آنها به شدت گسترش یافته و شامل شناسایی، نظارت، حمله به اهداف دشمن و حتی پشتیبانی لجستیکی شده است. این تغییرات نه تنها به دلیل پیشرفت‌های فناوری در طراحی و ساخت پهپادها، بلکه به دلیل نیاز‌های جدید میدان جنگ و تغییرات در استراتژی‌های نظامی بوده است.پهپادها در میدان جنگ هم قاتل زرهی هستند و هم نابودکننده پیاده نظام، قیمت به نسبت ارزان آنها باعث بکارگیری حداکثری آنان در همه میادین جنگی شده است.

اهمیت پهپاد‌ها در جنگ‌های مدرن

امروزه، پهپاد‌ها به عنوان ابزار‌هایی با قابلیت‌های منحصر‌به‌فرد در عملیات‌های نظامی شناخته می‌شوند. آنها قادرند اطلاعات دقیق و بلادرنگ را جمع‌آوری کنند، بدون اینکه خطر تلفات انسانی را به همراه داشته باشند. این ویژگی‌ها باعث شده است که کشور‌های مختلف به سرعت در حال توسعه و تجهیز نیرو‌های خود با این فناوری باشند.

 ۱۸۴۹: اولین استفاده از وسایل پرنده بدون سرنشین با بالن‌های بمب‌گذاری شده توسط اتریش برای حمله به ونیز آغاز شد.

۱۹۰۰: توسعه پهپاد‌ها برای آموزش نظامی و نقشه‌برداری آغاز شد. این دوره شامل طراحی‌هایی برای استفاده از هواپیما‌های بدون سرنشین بود.

جنگ جهانی اول: در این جنگ، نخستین استفاده‌های عملی از پهپاد‌ها صورت گرفت، از جمله استفاده از اژدر‌های هوایی بدون سرنشین.

پیشرفت‌های دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰

  ۱۹۵۹: نیروی هوایی ایالات متحده شروع به برنامه‌ریزی برای استفاده از پهپاد‌ها به دلیل نگرانی از تلفات انسانی در عملیات‌های نظامی کرد.

 جنگ ویتنام: در این جنگ، پهپاد‌های شناسایی مانند رایان مدل ۱۴۷ به کار گرفته شدند که نقش مهمی در جمع‌آوری اطلاعات ایفا کردند.

دهه‌های اخیر

 ۲۰۰۰s  با پیشرفت فناوری دیجیتال، پهپاد‌ها به طور قابل توجهی بهبود یافتند. سنسور‌های پیشرفته، دوربین‌ها و سیستم‌های ناوبری GPS به کار گرفته شدند.

 ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳: ظهور برند‌های بزرگ سازنده پهپاد‌ها باعث کاهش قیمت و افزایش دسترسی به این فناوری شد.

فناوری‌های نوین

 هوش مصنوعی و یادگیری ماشین: پهپاد‌های مدرن با الگوریتم‌های هوش مصنوعی تجهیز شده‌اند که به آنها اجازه می‌دهد تصمیمات خودکار بگیرند.

باتری‌ها و منابع انرژی: پیشرفت در باتری‌ها و منابع انرژی نوین، زمان پرواز را افزایش داده است.

جنگ‌های مدرن: امروزه پهپاد‌ها به عنوان ابزار کلیدی در جنگ‌ها شناخته می‌شوند. آنها برای شناسایی، نظارت و حتی حمله به اهداف دشمن استفاده می‌شوند.

 ایران: ایران از دهه ۱۹۸۰ شروع به توسعه پهپاد‌ها کرده است. پهپاد‌هایی مانند "مهاجر" و "شاهد" در عملیات‌های نظامی مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

جدیدترین فناوری‌ها

 پهپاد کمان ۲۲: این پهپاد که بر اساس طراحی‌های آمریکایی ساخته شده است، قابلیت بمباران دقیق را دارد.

 استفاده از فناوری‌های جدید: کشور‌های مختلف در حال توسعه سیستم‌های ضدپهپادی و تکنولوژی‌هایی برای مقابله با تهدیدات ناشی از پهپاد‌ها هستند.

پهپاد‌ها از زمان پیدایششان تحولات قابل توجهی را تجربه کرده‌اند و امروزه نقش حیاتی در عملیات‌های نظامی ایفا می‌کنند. با پیشرفت فناوری، انتظار می‌رود که کاربرد‌های جدید و نوآورانه‌ای برای این فناوری در آینده نزدیک ظهور کند. سال ۲۰۲۵ می‌تواند شاهد تحولات بیشتری در زمینه طراحی، ساخت و استفاده از پهپاد‌ها باشد که بر روی امنیت ملی کشور‌ها تأثیرگذار خواهد بود.

امروزه تولید پهپاد به یک رقابت جهانی تبدیل شده است. کشور‌های پیشرو در این حوزه مانند آمریکا، چین، اسرائیل، و ترکیه بر نوآوری و صادرات تمرکز دارند. در عین حال، کشور‌هایی مانند ایران، اوکراین، و هند با توسعه فناوری‌های بومی سعی دارند در این رقابت حضور پررنگی داشته باشند. کاربرد پهپاد‌ها روزبه‌روز گسترده‌تر می‌شود، از نظامی تا صنعتی و حتی کاربرد‌های روزمره.

مهم‌ترین کشور‌های تولیدکننده پهپاد و توانمندی‌های آنها را بررسی می‌کنیم:

۱. ایالات متحده آمریکا

آمریکا پیشرو در صنعت تولید پهپاد است و گستره‌ای از پهپاد‌های نظامی و غیرنظامی را تولید می‌کند:

  پهپاد‌های نظامی معروف: MQ-۱ Predator، MQ-۹ Reaper، RQ-۴ Global Hawk.

 شرکت‌های پیشرو: General Atomics، Northrop Grumman، Boeing، Lockheed Martin.

 ویژگی‌ها: آمریکا پهپاد‌هایی با قابلیت پرواز در ارتفاع بالا، نظارت طولانی‌مدت، و استفاده از تسلیحات پیشرفته تولید می‌کند.

۲.  چین

چین دومین تولیدکننده بزرگ پهپاد در جهان است و در سال‌های اخیر رقیب جدی آمریکا شده است.

 پهپاد‌های نظامی معروف: Wing Loong، CH-۴، WZ-۷ Soaring Dragon.

  شرکت‌های پیشرو: DJI (در پهپاد‌های غیرنظامی)، AVIC.

   ویژگی‌ها: چین پهپاد‌های نظامی ارزان‌تر و با کیفیت بالا تولید می‌کند و آنها را به کشور‌های مختلف صادر می‌کند. همچنین DJI در بازار پهپاد‌های تجاری و فیلم‌برداری تسلط دارد.

 ۳ . روسیه

روسیه با تأکید بر کاربرد‌های نظامی، پهپاد‌های پیشرفته‌ای طراحی کرده است.

   پهپاد‌های معروف: Orlan-۱۰، Forpost، Altius-U.

    ویژگی‌ها: پهپاد‌های روسی بیشتر برای نظارت، جنگ الکترونیک، و حملات تاکتیکی طراحی شده‌اند و در جنگ اوکراین استفاده گسترده‌ای داشته‌اند.

۴. رژیم اسرائیل

رژیم صهیونیستی یکی از پیشرفته‌ترین تولیدکنندگان پهپاد در جهان است و به دلیل نوآوری و صادرات پهپاد به کشور‌های مختلف شهرت دارد.

پهپاد‌های معروف: Heron، Hermes ۹۰۰، Harop.

 شرکت‌های پیشرو: Israel Aerospace Industries (IAI)، Elbit Systems.

 ویژگی‌ها: اسرائیل به‌ویژه در توسعه پهپاد‌های شناسایی و حمله دقیق تخصص دارد و پهپاد‌های خود را به ده‌ها کشور صادر می‌کند.

۵. ترکیه

ترکیه در سال‌های اخیر به یک تولیدکننده برجسته پهپاد تبدیل شده است.

  پهپاد‌های معروف: Bayraktar TB۲، Anka-S، Akinci.

  شرکت‌های پیشرو: Baykar، TAI (Turkish Aerospace Industries).

   ویژگی‌ها: پهپاد‌های ترکیه در جنگ‌های مختلف، از جمله در سوریه، لیبی، و جنگ قره‌باغ، موفقیت‌های چشمگیری داشته‌اند و صادرات آنها به کشور‌هایی مانند اوکراین و آذربایجان افزایش یافته است.

۶. ایران

ایران یکی از کشور‌های پیشرو در تولید پهپاد در خاورمیانه است. •    پهپاد‌های معروف: Shahed-۱۳۶، Mohajer-۶، Ababil.

  ویژگی‌ها: پهپاد‌های ایرانی بیشتر برای کاربرد‌های نظامی و نظارت طراحی شده‌اند و در درگیری‌های منطقه‌ای و صادرات به کشور‌های دیگر، از جمله روسیه، استفاده می‌شوند.

پهپاد فیبر نوری چیست؟

پهپاد‌های فیبر نوری نوعی از هواپیما‌های بدون سرنشین (UAV) هستند که برای ارتباطات و کنترل خود از کابل‌های فیبر نوری استفاده می‌کنند.

این فناوری به طور خاص در زمینه‌های نظامی و امنیتی مورد توجه قرار گرفته و ویژگی‌های منحصر به فردی را ارائه می‌دهد. در ادامه به بررسی تعریف، ویژگی‌ها و مزایای این نوع پهپاد‌ها می‌پردازیم.

تعریف پهپاد‌های فیبر نوری  

پهپاد‌های فیبر نوری پهپا د‌هایی اطلاق می‌شود که به جای استفاده از سیگنال‌های رادیویی برای ارتباط با اپراتور، از کابل‌های فیبر نوری برای انتقال داده‌ها و سیگنال‌های کنترلی بهره می‌برند. این فناوری به پهپاد‌ها این امکان را می‌دهد که بدون ارسال سیگنال‌های قابل شناسایی، به عملیات خود ادامه دهند.

ویژگی‌ها و مزایای پهپاد‌های فیبر نوری

۱.مقاومت در برابر اختلالات الکترونیکی

استفاده از کابل‌های فیبر نوری باعث می‌شود که این پهپاد‌ها در برابر اختلالات الکترونیکی مقاوم باشند. این ویژگی به آنها اجازه می‌دهد که بدون تأثیرپذیری از پارازیت‌های رادیویی، به مأموریت‌های خود ادامه دهند ۲۴.

۲. انتقال داده‌های با کیفیت بالا

فیبر نوری قادر است داده‌ها را با سرعت بسیار بالا و کیفیت عالی منتقل کند. این امر برای عملیات نظارتی و شناسایی بسیار حیاتی است، زیرا اطلاعات تصویری و کنترلی با کمترین افت کیفیت به اپراتور منتقل می‌شود ۱۵.

۳. کاهش خطر شناسایی

با عدم ارسال سیگنال‌های رادیویی،پهپا د‌های فیبر نوری کمتر در معرض شناسایی قرار دارند. این ویژگی آنها را به ابزاری مناسب برای عملیات‌های مخفیانه تبدیل می‌کند.

۴. طراحی ماژولار

این نوع پهپاد‌ها معمولاً با طراحی ماژولار ساخته می‌شوند که امکان تغییرات سریع در مأموریت‌ها را فراهم می‌کند. اپراتور‌ها می‌توانند تجهیزات مختلفی را بسته به نیاز خود به پهپاد اضافه یا حذف کنند .  

پهپاد‌های فیبر نوری عمدتاً در عملیات نظامی برای مأموریت‌های شناسایی، نظارت و حمله استفاده می‌شوند. آنها می‌توانند اطلاعات حساسی را جمع‌آوری کرده و به نیرو‌های زمینی منتقل کنند بدون اینکه خطر اختلال یا شناسایی توسط دشمن وجود داشته باشد پهپاد‌های فیبر نوری با ارائه ویژگی‌هایی مانند مقاومت در برابر اختلالات الکترونیکی، انتقال داده‌های با کیفیت بالا و کاهش خطر شناسایی، نقش مهمی در تحول عملیات نظامی ایفا کرده‌اند. این فناوری نه تنها کارایی پهپادها را افزایش می‌دهد بلکه امنیت اطلاعات منتقل شده را نیز تضمین می‌کند.

 تولید و توسعه پهپاد‌های فیبر نوری

سال ۲۰۲۰ به بعد: کشور‌های مختلف، از جمله روسیه و ایران، شروع به توسعه و تولید پهپاد‌هایی کردند که قابلیت‌های فیبر نوری را در خود جای داده بودند. یکی از نمونه‌های بارز این نوع پهپادها، "شاهزاده" روسیه بود که با استفاده از قرقره‌های فیبر نوری طراحی شده بود.

ویژگی‌ها و مزایای پهپاد‌های فیبر نوری

مقاومت در برابر اختلالات الکترونیکی: استفاده از کابل‌های فیبر نوری باعث می‌شود که این پهپاد‌ها در برابر اختلالات الکترونیکی بسیار مقاوم باشند.

انتقال داده‌های با کیفیت بالا: کابل‌های فیبر نوری قادر به انتقال داده‌ها با سرعت بسیار بالا و کیفیت عالی هستند.

کاهش خطر شناسایی: عدم ارسال سیگنال‌های رادیویی باعث می‌شود که این پهپاد‌ها کمتر در معرض شناسایی قرار گیرند.

پهپاد‌های فیبر نوری عمدتاً در عملیات نظامی برای مأموریت‌های شناسایی، نظارت و حتی حمله استفاده می‌شوند. آنها می‌توانند اطلاعات حساسی را جمع‌آوری کرده و به نیرو‌های زمینی منتقل کنند بدون اینکه خطر اختلال یا شناسایی توسط دشمن وجود داشته باشد.

اولین نمونه‌های پهپاد فیبر نوری توسط دارپا (آژانس پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته دفاعی آمریکا) ساخته شدند. این پهپاد‌ها قابلیت اتصال به یک ایستگاه زمینی را داشتند و داده‌ها را با سرعت بالا و امنیت کامل منتقل می‌کردند. اولین کاربرد آنها در مأموریت‌های شناسایی حساس بود؛ جایی که امنیت داده‌ها حرف اول را می‌زد.

ایران:

ایران نیز در سال‌های اخیر وارد عرصه پهپاد‌های فیبر نوری شده است. با توجه به تمرکز کشور بر جنگ الکترونیک و امنیت داده‌ها، ایران شروع به طراحی و ساخت پهپاد‌هایی کرده که به کابل‌های فیبر نوری متصل می‌شوند.این پهپاد‌ها بیشتر در مناطقی با حساسیت امنیتی بالا استفاده می‌شوند، مانند نظارت بر تأسیسات هسته‌ای و مرزها. نمونه‌هایی از این پهپاد‌ها در مانور‌های نظامی اخیر ایران به نمایش درآمده‌اند که نشان‌دهنده پیشرفت در تکنولوژی فیبر نوری و توانایی‌های نظامی کشور است.