نماز جمعه چگونه اقامه می شود؟

به گزارش رکنا، نماز جمعه دو رکعت است و دو قنوت مستحب دارد، یکی در رکعت اول، قبل از رکوع و دیگری در رکعت دوم، پس از رکوع. خواندن دو خطبه توسط امام جمعه پیش از نماز واجب است و ترتیب اعمال در نماز جمعه بدین شرح است: تکبیرةالاحرام، حمد و سوره ای بدون سجده واجب، قنوت، رکوع، دو سجده، حمد و سوره توحید، رکوع، قنوت، دو سجده، تشهد و سلام.

 نماز جمعه چه نمازی است؟

نماز جمعه نمازی است که در اول ظهر جمعه و به جای نماز ظهر خوانده میشود.

نماز جمعه جایگزین نماز ظهر در روز جمعه است. و باید پس از نماز جمعه (نماز ظهر جمعه) ، نماز عصر به شیوه ی معمول خوانده شود.

قبل از بیان طریقه خواندن نماز جمعه باید بدانید که نماز جمعه دو رکعت و دو خطبه دارد. خطبه های نماز جمعه واجب هستند و گوش دادن به آنها واجب است. بعد از خواندن دو خطبه توسط امام جماعت یا امام جمعه، نماز خوانده میشود. مراحل خواندن نماز جمعه به این صورت است:

نیت و تکبیره الاحرام

خواندن حمد و توحید یا هر سوره ای که امام جماعت قرائت کند.( معمولا در رکعت اول سوره حمد و جمعه خوانده میشود و در رکعت دوم حمد و سوره ی منافقون.(ماموم نباید چیزی بگوید))

قنوت

رکوع ( ذکر سبحان ربی العظیم و بحمده)

بعد از رکوع 2 مرتبه سجده ( ذکر سبحان ربی الاعلی و بحمده یا سه مرتبه سبحان الله)

بعد از سجده، می ایستیم و امام جماعت سوره ها را میخواند(معمولا حمد و سوره منافقون)

بعد از سوره ها رکوع و پس از آن قنوت میرویم و بعد از قنوت دو سجده به جا می آوریم و پس از آنها تشهد و سلام نماز را میخوانیم.

احکام نماز جمعه

در ابتدا به صورت مختصر شش مورد از مهمترین شرایط نماز جمعه را ذکر میکنیم و سپس در ادامه مطالب تکمیلی در مورد آن را ذکر میکنیم.

    1. تعداد نمازگزاران( باید 5 نفر باشد 1نفر امام جمعه و 4 نفر دیگر)

    2. خواندن دو خطبه واجب است و بدون خواندن آن نمازجمعه منعقد نمیشود.

    3. نمازجمعه باید به جماعت خوانده شود.

    4. دو نمازجمعه نباید کمتر از یک فرسخ با یکدیگر فاصله داشته باشند.

    5. وقت نمازجمعه. اگر از زمان نمازجمعه یعنی ظهر بگذرد دیگر نمیتوان نمازجمعه خواند و باید نماز ظهر خوانده شود.

    6. حضور امام جامع که شرایط امام جماعت را داشته باشد.

- نماز جمعه علاوه بر شرایط و احکامی که سایر نمازها دارند دارای شرایط زیر است:

- نماز جمعه در شیعه واجب تخییری است و در زمان غیبت امام واجب نیست یعنی فرد میتواند به تصمیم خود در ظهر جمعه نماز جمعه را به جا بیاورد یا نماز واجب ظهر را بخواند.

- نماز جمعه در اهل سنت واجب عینی است و باید حتما در آن شرکت کرد.

-  نماز جمعه حتما باید به صورت جماعت خوانده شود. حداقل تعداد برای برپایی نماز جمعه یک نفر امام و چهار نفر ماموم( پنج نفر) است.

- در میان شیعیان، در یک شهر یک نماز جمعه برگزار میشود و نمازجمعه ای که دوم و دیرتر شروع شود باطل است.

- در میان اهل تشیع باید دو نماز جمعه حداقل یک فرسخ با یکدیگر فاصله داشته باشند.

- در میان اهل تسنن، نماز جمعه میتواند در هرمحله، شهر یا مسجدی برگزار شود. همچنین امام جمعه نیز میتواند هر شخصی که از سمت مسجد و اهالی محل مورد تایید است، باشد .

- گوش دادن به خطبه ها برای افرادی که در نماز جمعه شرکت میکنند واجب است و سخن گفت هنگام قرائت خطبه های نماز جمعه مکروه است.

- درهنگام گوش دادن به خطبه ها خواندن دعای مستحبی، کتاب یا روزنامه و سایر کارهایی که مانع گوش دادن به خطبه ها میشود خلاف است.

- اگر کسی به خطبه ی اول یا هر دو خطبه نرسد، بازهم میتواند نماز جمعه را بخواند و شرکت در نماز جمعه فضیلت دارد.

- توجه داشته باشید که در واقع نماز جمعه،به جای نماز ظهر جمعه است و بعد از آن باید نماز عصر را چهار رکعتی خواند.

- نماز جمعه دو قنوت دارد، قنوت نماز جمعه مانند قنوت سایر نمازها مستحب است . یک قنوت در رکعت اول قبل از رکوع و دیگری در رکعت دوم بعد از رکوت انجام میشود.

طریقه خواندن نمازجمعه

برای شرکت در نماز جمعه مانند سایر نمازها (به جز نماز میت) واجب است وضو بگیریم. نماز جمعه معمولا در مسجد جامع برگزار میشود اما در شهرهای بزرگتر ممکن است در مصلی نماز جمعه یا در فضای آزاد برپا شود. در صورتی که نماز جمعه در فضای باز برگزار شود نیاز است یک زیرانداز ، مهر و یک کیسه برای کفش به همراه داشته باشید. خانم ها علاوه بر مهر باید چادر برای نماز هم به همراه داشته باشند.

نماز جمعه را اولین بار پیامبر پس از سفر به قبا در وادی "رانوناء" همراه مردم مدینه اقامه کرد. از آن پس نمازجمعه برنامه هفتگی مسلمانان شد و اقامه نمازجمعه اهمیت ویژه ای یافت. همان طور که میدانیم خداوند در سوره ی جمعه نیز اهمیت نماز جمعه را به این صورت بیان کرده که می فرماید:

ای کسانی که ایمان آوردید چون برای نماز جمعه ندا داده شد به سوی ذکر خدا بشتابید و داد و ستد را رها کنید. اگر بدانید این برای شما بهتر است (9) . و چون نماز گزارده شد در (روی) زمین پراکنده شوید و فضل خدا را جویا شوید و خدا را بسیار یاد کنید باشد که شما رستگار شوید(10).(آیه 9و10 سوره ی جمعه در مورد نماز جمعه)

پیامبر (ص): نماز جمعه حج مساکین است و سبب آمرزش گناهان میشود.

امام علی (ع): اگر غذا و دوایی سبب ضعف در شما میشود از خوردن آن قبل از نماز جمعه خودداری کنید تا مبادا از شرکت در نماز جمعه محروم شوید. کسانی زودتر به بهشت میروند که زودتر در نماز جمعه حاضر شوند.

امام صادق(ع): یاران پیامبر روز 5 شنبه برای جمعه آماده میشدند چرا که جمعه (به خاطر کارهایی که دارد) وقت تنگ است.

نماز جمعه با ظهور اسلام در ایران کم و بیش برپا میشد اما از آنجایی که نمازجمعه در ایران ، پس از انقلاب توجه و اهمیت ویژه ای پیدا کرد از سوی رهبر انقلاب، کمیته ای برای انتخاب ائمه ی جمعه اختصاص یافت. به طوری که برای شهرهای مختلف یک امام جمعه برای یک منطقه انتخاب میشود. امام جمعه علاوه بر برپایی نمازجمعه وظایف متعددی دارد که خارج از بحث این مقاله است.

خطبه های نماز جمعه پس از انقلاب اسلامی براساس ضرورت اجتماعی به دو بخش دینی و سیاسی تقسیم شد. در خطبه ی اول امام جماعت یا همان امام جمعه به بیان مطالبی در مورد معاد و توحید و مسائل دینی می پردازد. خطبه ی دوم به تشریح مسائل مهم و مناسبت های داخلی و خارجی از دیدگاه اسلام اختصاص داده میشود.

خطبه اول نماز جمعه  در مورد حمد و ثنای خدا و پیامبر (ص) است. توصیه به تقوای الهی و خواندن یک از سوره های قرآن در خطبه ی اول صورت میگیرد.

خطبه ی دوم نماز جمعه با درود پیامبر (ص) و ائمه شروع میشود و بعد از آن طلب استغفار برای مومنین و مومنات قرائت میشود. در خطبه ی دوم شایسته است در مورد مسائل و مشکلات روز دنیای مسلمانان، مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و دینی توسط امام جمعه  ذکر شود.

برپایی نماز جمعه علاوه بر بعد معنوی و دینی که سعادت و توفیق بیشتری را نصیب فرد میکند از نظر سیاسی جایگاه ویژه ای دارد. برپایی نمازجمعه در مصلی نمازجمعه یا مسجد جامع شهر سبب گردهمایی افراد مسلمان میشود و علاوه بر حفظ وحدت اسلامی، مسائل سیاسی را برای افراد جامعه تشریح و بازگو میکند. از طرفی این وحدت سبب پا پس کشیدن دشمنان میشود. از طرفی نیز بینش سیاسی برای افراد به وجود می آورد و افراد میتوانند در مواقع مهم که برای کشور و اسلام اهمیت ویژه ای دارد تصمیمات درست تری بگیرند چرا که تا حدودی با مسائل سیاسی واتفاقات آشنا هستند و اطلاع کافی دارند.

بارها پیش آمده که شرکت در مراسم نماز جمعه و گردهمایی های افراد جامعه توانسته بسیاری از فتنه های دشمنان ایران را خنثی کند.